Đề tài: KHẢO SÁT SỰ PHÂN BỐ VÀ BIẾN ĐỘNG SINH LƯỢNG CỦA MỘT SỐ LOÀI RONG BIỂN Ở MỘT SỐ THỦY VỰC NƯỚC LỢ CỦA TỈNH SÓC TRĂNG VÀ BẠC LIÊU.pdf (phân bố rong biển)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA THỦY SẢN NGUYỄN ANH CƯỜNG KHẢO SÁT SỰ PHÂN BỐ VÀ BIẾN ĐỘNG SINHLƯỢNG CỦA MỘT SỐ LOÀI RONG BIỂN Ở MỘT SỐ THỦY VỰC NƯỚC LỢ CỦA TỈNH SÓC TRĂNG VÀ BẠC LIÊU LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH NUÔI TRỒNG THỦY SẢN 2012 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA THỦY SẢN NGUYỄN ANH CƯỜNG KHẢO SÁT SỰ PHÂN BỐ VÀ BIẾN ĐỘNG SINH LƯỢNG CỦA MỘT SỐ LOÀI RONG BIỂN Ở MỘT SỐ THỦY VỰC NƯỚC LỢ CỦA TỈNH SÓC TRĂNG VÀ BẠC LIÊU LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH NUÔI TRỒNG THỦY SẢN CÁN BỘ HƯỚNG DẪN Ts. NGUYỄN THỊ NGỌC ANH 2012 MỤC LỤC LỜI CẢM TẠ ....................................................................................................... i TÓM TẮT............................................................................................................ ii DANH SÁCH HÌNH.......................................................................................... iii DANH SÁCH BẢNG.......................................................................................... v CHƯƠNG I ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................ 1 1.1 Giới thiệu ........................................................................................................ 1 1.2 Mục tiêu đề tài ................................................................................................ 2 1.3 Nội dung đề tài................................................................................................ 2 CHƯƠNG II LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU........................................................... 3 2.1 Nguồn lợi rong biển thế giới........................................................................... 3 2.2 Nguồn lợi rong biển Việt Nam ....................................................................... 3 2.3 Vai trò của một số loài rong biển ................................................................... 5 2.3.1 Dùng làm thực phẩm .................................................................................. 5 2.3.2 Dùng trong y học và dược phẩm ............................................................... 6 2.3.3 Rong biển dùng trong nông nghiệp .......................................................... 6 2.3.4 Rong biển dùng trong công nghiệp........................................................... 6 2.3.5 Ứng dụng trong nuôi trồng thủy sản......................................................... 6 2.4 Vị trí phân loại và đặc điểm sinh học một số loài rong biển .......................... 9 2.4.1.Rong Bún Enteromorpha sp ........................................................................ 9 2.4.2.Rong Mền Cladophora spp........................................................................ 11 2.4.3. Rong Đá Najas sp .................................................................................... 14 2.5 Các yếu tố môi trường .................................................................................. 15 2.5.1 Yếu tố môi trường ảnh hưởng đến rong bún ......................................... 15 2.5.2 Yếu tố môi trường ảnh hưởng đến rong mền ........................................ 18 2.5.3 Yếu tố môi trường ảnh hưởng tới rong đá ............................................. 18 CHƯƠNG III VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............... 19 3.1 Vật liệu nghiên cứu....................................................................................... 19 3.1.1 Dụng cụ và trang thiết bị .......................................................................... 19 3.1.2 Hóa chất ..................................................................................................... 19 3.2 Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 19 3.2.1 Địa điểm thu mẫu ...................................................................................... 19 3.2.2 Phương pháp thu mẫu rong ...................................................................... 20 3.2.3 Xử lý rong sau khi thu .............................................................................. 20 3.2.4 Các chỉ tiêu chất lượng nước ................................................................... 21 3.2.5 Đánh giá năng suất, sản lượng rong thu ................................................. 21 3.2.6 Phương pháp xử lý số liệu ....................................................................... 21 CHƯƠNG IV KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................. 22 4.1 Các thông số về môi trường nước................................................................. 22 4.1.1 Các yếu tố thủy lý ..................................................................................... 22 Độ Mặn (‰) .................................................................................................... 22 Độ trong(cm) ................................................................................................... 23 Nhiệt độ (oC) ................................................................................................... 23 pH ..................................................................................................................... 24 Mức nước ở trảng (cm) .................................................................................. 25 Mức nước mương (cm) .................................................................................. 26 4.1.2 Các yếu tố thủy hóa .................................................................................. 26 Hàm lượng NH4+/NH3(mg/L) ....................................................................... 26 Hàm lượng NO3-(mg/L) ................................................................................. 27 Độ kiềm (mg CaCO3/L) ................................................................................. 28 Hàm lượng PO43-(mg/L) ................................................................................ 29 4.2 Năng suất rong biển ...................................................................................... 29 4.2.1 Năng suất rong bún các thủy vực ở Bạc Liêu........................................... 29 4.2.2 Năng suất rong bún các thủy vực ở Sóc Trăng......................................... 31 4.2.3 Năng suất rong mền các thủy vực ở Bạc Liêu.......................................... 31 4.2.4 Năng suất rong mền các thủy vực ở Sóc Trăng........................................ 33 4.2.5 Năng suất rong đá các thủy vực ở Bạc Liêu ............................................. 35 4.2.5 Năng suất rong đá các thủy vực ở Sóc Trăng ........................................ 35 4.3 Tỉ lệ phần trăm rong hỗn hợp phân bố trong thủy vực khảo sát..................... 36 4.3.1 Tỉ lệ phần trăm rong hỗn hợp phân bố trong thủy vực ở Bạc Liêu ............. 36 4.3.1Tỉ lệ phần trăm rong hỗn hợp phân bố trong thủy vực ở Sóc Trăng ............ 37 4.4 Sản lượng từng loài rong biển trong các thủy vực khảo sát ................... 38 4.4.1 Sản lượng rong bún ở các thủy vực ở Bạc Liêu ....................................... 38 4.4.2 Sản lượng rong bún ở các thủy vực ở Sóc Trăng ..................................... 38 4.4.3 Sản lượng rong mền ở các thủy vực ở Bạc Liêu ................................... 41 4.4.4 Sản lượng rong mền ở các thủy vực ở Sóc Trăng................................. 41 4.4.5 Sản lượng rong đá ở các thủy vực ở Bạc Liêu ...................................... 43 4.4.5 Sản lượng rong đá ở các thủy vực ở Sóc Trăng .................................... 43 CHƯƠNG V KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT....................................................... 44 5.1 Kết luận ......................................................................................................... 44 5.2 Đề xuất ......................................................................................................... 45 CHƯƠNG IV TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 46 LỜI CẢM TẠ Trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp, em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến cô Nguyễn Thị Ngọc Anh đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt thời gian thực hiện đề tài này. Đồng thời củng bày tỏ lòng biết ơn đối với anh Nguyễn Minh Tiến. Xin gởi lời biết ơn sâu sắc đến quý thầy cô khoa Thủy Sản đã truyền đạt những kiến thức quý báo cho tôi và sự giúp đỡ của bạn bè trong quá trình học tập tại khoa Thủy Sản. Cuối cùng xin chân thành cảm ơn thầy Trần Ngọc Hải, cố vấn học tập đã dìu dắt, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập vừa qua. Cần Thơ, ngày 13 tháng 7 năm 2012 Sinh viên thực hiện Nguyễn Anh Cường i TÓM TẮT Khảo sát về sự phân bố, biến động năng suất và sản lượng của rong biển được thực hiện ở ao quảng canh và thủy vực tự nhiên của tỉnh Bạc Liêu và Sóc Trăng từ tháng 3/2011 đến tháng 2/2012. Kết quả khảo sát cho thấy các yếu tố môi trường nước trong suốt thời gian khảo sát dao động trung bình như nhiệt độ:28,3 - 36,5oC, độ mặn 0 – 23,3‰, pH: 7,6 8,9, độ trong: 21,7 - 54,5 cm , mức nước ở trảng: 5 – 45 cm, mức nước tổng: 30 – 93 cm, hàm lượng NH4+/NH3: 0,1 - 0,57 mg/L, NO3- :1,17 - 4,67 mg/L, độ kiềm: 81 – 192 mgCaCO3/L, hàm lượng PO43-: 0,15 - 1,25 mg/L. Năng suất và sản lượng trung bình rong bún ở Bạc Liêu và Sóc Trăng cao vào các tháng đầu 3 - 4 - 5/2011, có khuynh hướng giảm vào giữa đợt thu mẫu và tăng trở lại vào cuối đợt thu mẫu tháng 1 - 2/2012. Năng suất rong bún ở Bạc Liêu dao động trung bình từ 0,46 - 2,73 kg/m2, ở Sóc Trăng dao động trung bình từ 0,31 1,81 kg/m2. Sản lượng rong bún ở các thủy vực ở Bạc Liêu dao động trung bình từ 1.470 – 16.320 kg/ha, ở Sóc Trăng dao động trung bình từ 312 – 13.024 kg/ha. Năng suất rong mền ở Bạc Liêu biến động nhiều qua các tháng thu mẫu, năng suất trung bình rong mền ở Bạc Liêu cao nhất 2,3 kg/m2 và thấp nhất 0,37 kg/m2. Năng suất rong mền ở Sóc Trăng dao động trung bình từ 0,03 – 1,4 kg/m2. Ở Bạc Liêu rong đá chỉ xuất hiện trong các ao tự nhiên, năng suất rong đá trung bình cao nhất 1,28 kg/m2 và thấp nhất 0,02 kg/m2. Ở Sóc Trăng năng suất rong đá trung bình của các thủy vực đạt cao nhất 2,88 kg/m2. Qua thời gian khảo sát cho thấy rong bún là loài ít xuất hiện vào mùa nắng và có chiều hướng giảm năng suất và sản lượng khi nhiệt độ tăng cao và độ mặn biến động lớn. Rong mền xuất hiện gần như quanh năm ở các thủy vực được khảo sát và phát triển tốt ở điều kiện nhiệt độ và độ mặn cao. Rong đá là loài thường sống ở thủy vực có độ mặn thấp, độ trong cao và thường phát triển mạnh vào mùa mưa. Sự phát triển của các loài rong biển bị ảnh hưởng nhiều bởi nhiệt độ và độ mặn và có sự cạnh tranh về môi trường sống khi loài này phát triển ưu thế sẽ lấn át loài kia. ii DANH SÁCH HÌNH Hình 2.1: Hình rong bún Enteromorpha sp.......................................................... 9 Hình 2.2 : Vòng đời rong bún Enteromorpha sp................................................ 10 Hình 2.3 : Rong mền Cladophora spp................................................................ 11 Hình 2.4 : Rong đá Najas Minor ........................................................................ 14 Hình 4.1: Năng suất trung bình của rong bún qua các tháng thu mẫu ở Bạc Liêu. .................................................................................................................... 30 Hình 4.2: Năng suất trung bình của rong bún qua các tháng thu mẫu ở Sóc Trăng................................................................................................................... 30 Hình 4.3: Năng suất trung bình của rong mền qua các tháng thu mẫu ở Bạc Liêu. .................................................................................................................... 32 Hình 4.4: Năng suất trung bình rong mền qua các tháng thu mẫu ở Sóc Trăng. 33 Hình 4.5: Năng suất trung bình của rong đá qua các tháng thu mẫu ở Bạc Liêu. .................................................................................................................... 34 Hình 4.6: Năng suất trung bình của rong đá qua các tháng thu mẫu ở Sóc Trăng................................................................................................................... 34 Hình 4.7: Trung bình phần trăm rong hỗn hợp phân bố trong thủy vực qua các tháng thu mẫu ở Bạc Liêu................................................................................... 36 Hình 4.8: Trung bình phần trăm rong hỗn hợp phân bố trong thủy vực qua các tháng thu mẫu ở Sóc Trăng................................................................................. 37 Hình 4.9: Sản Lượng trung bình của rong bún qua các tháng thu mẫu ở Bạc Liêu. .................................................................................................................... 39 Hình 4.10: Sản Lượng trung bình của rong bún qua các tháng thu mẫu ở Sóc Trăng................................................................................................................... 39 Hình 4.11: Sản Lượng trung bình của rong mền qua các tháng thu mẫu ở Bạc Liêu. .................................................................................................................... 40 iii Hình 4.12: Sản lượng trung bình của rong mền qua các tháng thu mẫu ở Sóc Trăng................................................................................................................... 40 Hình 4.13: Sản lượng trung bình của rong đá qua các tháng thu mẫu ở Bạc Liêu. .................................................................................................................... 42 Hình 4.14: Sản lượng trung bình của rong đá qua các tháng thu mẫu ở Sóc Trăng................................................................................................................... 42 iv DANH SÁCH BẢNG Bảng 4.1: Độ mặn và độ trong trung bình qua các tháng thu mẫu. .................... 22 Bảng 4.2: Nhiệt độ và pH trung bình qua các tháng thu mẫu. ........................... 24 Bảng 4.3: Mức nước ở trảng và mức nước mương trung bình qua các tháng thu mẫu. .............................................................................................................. 25 Bảng 4.4: Hàm lượng NH4+/NH3 và NO3- trung bình qua các tháng thu mẫu.... 27 Bảng 4.5: Độ kiềm và hàm lượng PO43- trung bình qua các tháng thu mẫu. ..... 28 v