Nội dung

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu Sau nhiÒu thËp kû x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi, nÒn kinh tÕ ®ang dÇn dÇn khëi s¾c: Tèc ®é t¨ng tr­ëng ngµy cµng cao, l¹m ph¸t ®­îc kiÒm chÕ, s¶n xuÊt ph¸t triÓn, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt. Hoµ nhÞp vµo sù t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ §Êt n­íc, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®ang tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi, hiÖn ®¹i ho¸ trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô nh»m xøng ®¸ng lµ Trung t©m cña hÖ thèng tiÒn tÖ quèc gia. Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cã sù ®Çu t­ rÊt lín tõ néi bé nÒn kinh tÕ vµ bªn ngoµi. TÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ cã ý nghÜa rÊt quan träng, ®ã lµ tiÒn ®Ò lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ tiÕp nhËn vµ sö dông c¸c nguån vèn bªn ngoµi ®¹t hiÖu qu¶ ®ång thêi ®Ó t¨ng thªm tÝnh ®éc lËp tù chñ cña nÒn kinh tÕ. HiÖn nay, ë n­íc ta, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp cã vèn nhá, m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu...vµ ®ang rÊt cÇn nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó c¶i tiÕn, n©ng cao chÊt l­îng s¶n xuÊt. MÆc dï thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ra ®êi, ®· t¹o kªnh dÉn vèn trùc tiÕp tíi c¸c doanh nghiÖp vµ x· héi. Nh­ng vai trß cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i trong viÖc ®Çu t­ cho t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ vÉn chiÕm vÞ trÝ rÊt quan träng. HÖ thèng ng©n hµng vÉn lµ kªnh dÉn vèn chÝnh trong nÒn kinh tÕ. Cho nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ. Së giao dÞch I NHNo&PTNT ViÖt Nam ®· vµ ®ang tÝch cùc t×m kiÕm, triÓn khai c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, x©y dùng c¬ cÊu nguån vèn hîp lý, khai th¸c tiÒm n¨ng vÒ vèn ®Ó ®¶m b¶o nguån vèn æn ®Þnh, tõ ®ã, sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ môc tiªu hµng ®Çu ®Æt ra cho Ng©n hµng. Sù ph¸t triÓn cña Ng©n hµng lµ sù ®ãng gãp, khÝch lÖ vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Toµn thÓ ban l·nh ®¹o Ng©n hµng còng nh­ ®éi ngò c¸n bé c«ng 1 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh©n viªn chøc ®ang cè g¾ng kh«ng biÕt mÖt mái kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô cña §¶ng vµ Nhµ n­íc giao. Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i Së giao dÞch I NHNo&PTNT ViÖt Nam, ®­îc sù gióp ®ì cña ban l·nh ®¹o, c¸n bé nh©n viªn phßng kinh doanh vµ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña TiÕn sÜ Vò Duy Hµo, em ®· nghiªn cøu ®Ò tµi “ Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ Sö dông vèn t¹i Së giao dÞch I NHNo&PTNT ViÖt Nam ”. Néi dung gåm ba phÇn chÝnh: Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ Sö dông vèn t¹i Së giao dÞch I NHNo&PTNT. Ch­¬ng III. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ Sö dông vèn t¹i Së giao dÞch I NHNo&PTNT. 2 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I C¬ së lÝ luËn vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i . 1.1. Kh¸i qu¸t vÒ Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. 1.1.1. Kh¸i niÖm - §Æc ®iÓm cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. 1.1.1.1. Kh¸i niÖm. Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· cã mét qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l©u dµi. Ngay nöa ®Çu thÕ kû 16, ë Ch©u ¢u ®· ra ®êi mét sè ng©n hµng ®Çu tiªn mµ tiÒn th©n lµ nh÷ng tæ chøc cho vay nÆng l·i. Vµo thêi ®iÓm nµy, ng©n hµng ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp, ho¹t ®éng cña ng©n hµng chØ gãi gän trong lÜnh vùc gi÷ hé tiÒn vµ cho vay. Cïng víi sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i còng ®­îc tõng b­íc ®­îc cñng cè vµ hoµn thiÖn, chuyÓn ho¸ dÇn theo h­íng ®a n¨ng. Tuy nhiªn ®Õn nay ch­a cã mét kh¸i niÖm thèng nhÊt vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i do c¸c nhµ kinh tÕ nhËn thÊy cã nh÷ng khã kh¨n trong viÖc ®Þnh nghÜa “ng©n hµng”, bëi quan niÖm vÒ ng©n hµng thay ®æi trong kh«ng gian (tËp qu¸n vµ phong tôc cña mçi n­íc) vµ trong thêi gian (theo ®µ tiÕn triÓn kinh tÕ-x· héi). Theo mét sè chuyªn gia vÒ ng©n hµng trªn thÕ giíi th× ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ trªn thÞ tr­êng ®­îc quan niÖm lµ “Ng©n hµng lµ mét doanh nghiÖp ®Æc biÖt ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ, tu©n thñ theo ph¸p luËt theo ®uæi môc tiªu lîi nhuËn” . Theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông cña ViÖt Nam ®­îc Quèc héi n­íc Céng hßa X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam khãa X, kú häp thø 2 th«ng qua ngµy 12/12/1997 “Ng©n hµng lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ®­îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan. Theo tÝnh chÊt vµ ho¹t ®éng, c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng gåm ng©n hµng th­¬ng m¹i, ng©n hµng ph¸t triÓn, ng©n hµng ®Çu t­, ng©n hµng chÝnh s¸ch, ng©n hµng hîp t¸c vµ c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng kh¸c”. 3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.1.1.2. §Æc ®iÓm cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Tuy nhiªn ®Ó hiÓu râ h¬n kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i chóng ta cÇn xem xÐt ®Æc ®iÓm cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Tr­íc hÕt, ho¹t ®éng ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ h×nh thøc kinh doanh kiÕm lêi, theo ®uæi môc tiªu lîi nhuËn lµ chñ yÕu. Ng©n hµng thùc hiÖn hai h×nh thøc ho¹t ®éng lµ kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng. Trong ®ã, ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ ®­îc biÓu hiÖn ë nghiÖp vô huy ®éng vèn d­íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau, ®Ó cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng cã yªu cÇu vÒ vèn víi môc tiªu t×m kiÕm lîi nhuËn. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ng­êi “®i vay ®Ó cho vay” nh»m môc ®Ých kiÕm lêi. C¸c ho¹t ®éng dÞch vô ng©n hµng ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c nghiÖp cô s½n cã vÒ tiÒn tÖ, thanh to¸n, ngo¹i hèi, chøng kho¸n, ®Ó cam kÕt thùc hiÖn c«ng viÖc nhÊt ®Þnh cho kh¸ch hµng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m môc ®Ých thu phÝ dÞch vô hoÆc hoa hång. Hai lµ, ho¹t ®éng ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i tu©n thñ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, nghÜa lµ chØ khi ng©n hµng th­¬ng m¹i tho¶ m·n ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn kh¾t khe do ph¸p luËt qui ®Þnh nh­ ®iÒu kiÖn vÒ vèn, ph­¬ng ¸n kinh doanh...th× míi ®­îc phÐp ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng. Ba lµ, ho¹t ®éng ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ h×nh thøc kinh doanh cã ®é rñi ro cao h¬n nhiÒu so víi c¸c h×nh thøc kinh doanh kh¸c vµ th­êng cã ¶nh h­ëng s©u s¾c tíi c¸c ngµnh kh¸c vµ c¶ nÒn kinh tÕ. Së dÜ nh­ vËy lµ do trong ho¹t ®éng ng©n hµng ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ do c¸c ng©n hµng tiÕn hµnh huy ®éng vèn cña ng­êi kh¸c råi ®em vèn ®ã ®Ó cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng theo nguyªn t¾c hoµn tr¶ vèn vµ l·i trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, nªn ®· t¹o rñi ro cho c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng th­¬ng m¹i. Rñi ro ®Õn tõ phÝa ng©n hµng, kh¸ch hµng vay tiÒn, rñi ro ®Õn tõ nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan. Bëi vËy, ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i ®èi mÆt víi rñi ro cao, kÐo theo lµ rñi ro ®èi víi nh÷ng ng­êi göi tiÒn ë ng©n hµng th­¬ng m¹i còng nh­ rñi ro ®èi víi nÒn kinh tÕ. §Ó tr¸nh rñi ro ®¸ng tiÕc x¶y ra, nh»m kiÓm so¸t, lµm gi¶m nhÑ nh÷ng tæn h¹i do ng©n hµng vì nî g©y 4 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ra, chÝnh phñ c¸c quèc gia dÆt ra nh÷ng ®¹o luËt riªng, nh»m ®Èm b¶o cho ho¹t ®éng nµy ®­îc vËn hµnh an toµn, hiÖu qu¶ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 1.1.2. Chøc n¨ng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. TÇm quan träng cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c chøc n¨ng cña nã. C¸c nhµ kinh tÕ häc ®· vÝ ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ tr¸i tim cña nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng hót tiÒn vÒ, b¬m tiÒn ®i v× thÕ c¸c nguån vèn nhµn rçi ®­îc kh¬i th«ng ®­a tiÒn tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu, gióp cho qu¸ tr×nh l­u chuyÓn tiÒn tÖ mét c¸ch hiÖu qu¶. C¸c chøc n¨ng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ ®­îc nªu ra d­íi nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau, nh­ng bao gåm ba chøc n¨ng chñ yÕu: chøc n¨ng trung gian tÝn dông, trung gian thanh to¸n, chøc n¨ng t¹o tiÒn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. 1.1.2.1. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i - trung gian tÝn dông §©y lµ chøc n¨ng ®Æc tr­ng vµ c¬ b¶n nhÊt cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i vµ cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong viÖc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Thùc hiÖn chøc n¨ng trung gian tÝn dông, ng©n hµng lµ “cÇu nèi ” gi÷a cung vµ cÇu vèn trong nÒn kinh tÕ, kh¬i nguån vèn tõ nh÷ng ng­êi cã vèn nhµn rçi sang nh÷ng ng­êi cã nhu cÇu vÒ vèn. Trong nÒn kinh tÕ, do c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã nhu cÇu vÒ tiÒn, vèn vµo thêi ®iÓm kh¸c nhau lµ kh¸c nhau, g©y ra hiÖn t­îng thõa, thiÕu t¹m thêi. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i lµ ng­êi trung gian cã vai trß chuyÓn ®æi kú h¹n nî, thay ®æi thêi kú ®¸o h¹n cña c¸c kho¶n, mãn nî. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i huy ®éng vµ tËp trung c¸c nguån vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ ®Ó h×nh thµnh nguån vèn cho vay; mÆt kh¸c, trªn c¬ së sè vèn ®· huy ®éng ®­îc, ng©n hµng cho vay ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn s¶n xuÊt, kinh doanh, tiªu dïng, cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ gãp phÇn ®¶m b¶o sù vËn ®éng liªn tôc cña guång m¸y kinh tÕ x· héi, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Nh­ vËy, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i võa lµ ng­êi ®i vay, võa lµ ng­êi cho vay. 5 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ngµy nay, quan niÖm vai trß trung gian tÝn dông trë nªn biÕn ho¸ h¬n. Sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh lµm xuÊt hiÖn c¸c khÝa c¹nh kh¸c cña chøc n¨ng nµy. Ng©n hµng cã thÓ ®øng lµm trung gian gi÷a c«ng ty (khi ph¸t hµnh cæ phiÕu) víi nh÷ng nhµ ®Çu t­: ChuyÓn giao c¸c mÖnh lÖnh trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n; ®¶m nhËn viÖc mua b¸n tr¸i phiÕu c«ng ty. Theo c¸ch nµy Ng©n hµng lµm trung gian gi÷a ng­êi ®Çu t­ vµ ng­êi cÇn vay vèn trªn thÞ tr­êng. H¬n n÷a, tÝn dông ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng nguån h×nh thµnh vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. V× vËy tÝn dông Ng©n hµng gãp phÇn ®iÒu hoµ vèn trong nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh liªn tôc, lµ cÇu nèi gi÷a tiÕt kiÖm, tÝch luü vµ ®Çu t­. §­a vËt t­ hµng ho¸ vµo s¶n xuÊt l­u th«ng, më réng nguån vèn thóc ®Èy tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Chøc n¨ng tÝn dông cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ®­îc h×nh thµnh rÊt sím, ngay tõ lóc h×nh thµnh c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Ngµy nay, th«ng qua chøc n¨ng trung gian tÝn dông, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ®· vµ ®ang thùc hiÖn chøc n¨ng x· héi cña m×nh, lµm cho s¶n phÈm x· héi ®­îc t¨ng lªn, vèn ®Çu t­ ®­îc më réng vµ tõ ®ã gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. 1.1.2.2. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i-trung gian thanh to¸n. ViÖc lµm trung gian thanh to¸n cña Ng©n hµng ngµy nay ®· ph¸t triÓn ®Õn tÇm møc rÊt ®a d¹ng, kh«ng chØ lµ trung gian truyÒn thèng nh­ tr­íc, mµ cßn qu¶n lý c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. §©y lµ vai trß ngµy cµng chiÕm vÞ trÝ rÊt quan träng, phï hîp víi sù ph¸t triÓn vµ tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, phÇn lín c¸c c«ng t¸c thanh to¸n ë trong n­íc ®­îc thùc hiÖn th«ng qua sÐc vµ phÇn lín sÐc thanh to¸n ë trong n­íc ®­îc thùc hiÖn b»ng thanh to¸n bï trõ th«ng qua hÖ thèng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Víi ph­¬ng ph¸p c«ng nghÖ hiÖn ®¹i h¬n, c¸c NHTM tõng b­íc trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c m¸y vi tÝnh vµ c¸c 6 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ph­¬ng tiÖn kü thuËt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn, thanh to¸n bï trõ ®­îc nhanh chãng gi¶m bít chi phÝ vµ cã ®é chÝnh x¸c cao. Qu¸ tr×nh l­u th«ng chuyÓn vèn tõ tµi kho¶n ng­êi mua sang tµi kho¶n ng­êi b¸n cã mét ®Æc ®iÓm phi vËt chÊt. B»ng chøng lµ ë c¸c n­íc, c«ng nghiÖp ph¸t triÓn sö dông h×nh thøc chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn tö lµ chuyÖn b×nh th­êng. Hä thanh to¸n b»ng nèi mang c¸c m¸y vi tÝnh cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i trong n­íc nh»m thùc hiÖn chuyÓn vèn tõ tµi kho¶n ng­êi mua sang tµi kho¶n ng­êi b¸n mét c¸ch nhanh chãng tiÖn lîi. Nh­ vËy Ng©n hµng ®· tiÕt kiÖm cho x· héi rÊt nhiÒu vÒ chi phÝ l­u th«ng, ®Èy nhanh tèc luËn chuyÓn vèn, thóc ®Èy qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸. 1.1.2.3. Chøc n¨ng t¹o ra tiÒn Ng©n hµng trong hÖ thèng Ng©n hµng hai cÊp. Vµo thÕ kû 19, hÖ thèng Ng©n hµng hai cÊp ®· ®­îc h×nh thµnh, c¸c Ng©n hµng kh«ng cßn ho¹t ®éng riªng lÎ mµ ®· t¹o nªn mét hÖ thèng, trong ®ã Ng©n hµng Trung ­¬ng lµ c¬ quan qu¶n lý, vÒ tiÒn tÖ tÝn dông lµ Ng©n hµng cña c¸c Ng©n hµng cßn c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i, chuyªn kinh doanh tiÒn tÖ. Nhê ho¹t ®éng trong hÖ thèng mµ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ®· t¹o ra bót tÖ. ViÖc t¹o ra bót tÖ lµ s¸ng kiÕn quan träng trong lÞch sö ho¹t ®éng Ng©n hµng; Chøc n¨ng t¹o ra bót tÖ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông vµ ®Çu t­ cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i trong mèi quan hÖ tuú thuéc vµo Ng©n hµng trung ­¬ng. Nhê nhËn tiÒn ký th¸c cña kh¸ch hµng, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cã kh¶ n¨ng ®Çu t­. Nh­ng khi ®Çu t­, Ng©n hµng t¹o ra tiÒn ký th¸c míi, cßn gäi lµ tiÒn bót tÖ, tiÒn chuyÓn kho¶n Ng©n hµng Th­¬ng m¹i trë thµnh ng­êi cung øng tiÒn bót tÖ quan träng, trong nÒn kinh tÕ. Víi hµng lo¹t c¸c nh©n tè t¸c ®éng ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh t¹o tiÒn, c¸c nhµ kinh tÕ ®­êng thêi ®· ®­a ra nhiÒu c«g thøc hoµn chØnh. Ch¼ng h¹n nh­ c«ng thøc sau cña gi¸o s­ ng­êi Ph¸p ...P.F. LEHAMAN. 7 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Sè nh©n tiÒn göi më réng = 1 abr Trong ®ã: a: Tû lÖ dù tr÷ ph¸p ®Þnh. b: Tû lÖ tiÒn mÆt trªn tiÒn göi thanh to¸n r: Tû lÖ dù tr÷ d­ thõa trªn tiÒn göi thanh to¸n kh«ng vay hÕt. TiÒn göi më réng = 1 x tiÒn göi ban ®Çu. abr Tãm l¹i, kh¶ n¨ng t¹o tiÒn lµ kh¶ n¨ng biÕn møc tiÒn göi ban ®Çu t¹i mét Ng©n hµng ®Çu tiªn nhËn tiÒn göi thµnh mét kho¶n tiÒn lín h¬n gÊp nhiÒu lÇn, th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n, tÝn dông nhiÒu Ng©n hµng. Kh¶ n¨ng nµy t¹o ra "béi sè møc cung tiÒn tÖ" liªn quan chÆt chÏ víi viÖc c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc, cña Ng©n hµng trung ­¬ng. ChÝnh v× vËy c¸c bót tÖ thùc sù thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ mµ còng cã thÓ g©y nªn nh÷ng tai ho¹ lín. §©y lµ nh©n tè c¬ b¶n trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Tõ ba chøc n¨ng c¬ b¶n trªn ta còng cã thÓ thÊy ®­îc vai trß to lín cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ®Èy nhanh qu¸ tr×nh thanh to¸n, gi¶m chi phÝ giao dÞch vµ t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho qu¸ tr×nh l­u chuyÓn vèn cña nÒn kinh tÕ, n©ng cao chÊt l­îng cña qu¸ tr×nh tËp trung vµ ph©n phèi nguån vèn. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cßn lµ bé m¸y t¹o tiÒn, nã cã vai trß quan träng trong viÖc thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ gãp phÇn vµo ho¹t ®éng ®iÒu tiÕt vÜ m« d­íi sù t¸c ®éng cña Ng©n hµng Trung ­¬ng vµ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. 1.1.3. Ho¹t ®éng c¬ b¶n cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. 8 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i, ho¹t ®éng vµ c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ngµy cµng ®­îc më réng. Nh­ng nh×n chung, ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i gåm ba ho¹t ®éng chÝnh lµ ho¹t ®éng ®éng vèn, ho¹t ®éng sö dông vèn vµ c¸c ho¹t ®éng trung gian. * Ho¹t ®éng huy ®éng vèn : Lµ ho¹t ®éng khëi ®Çu cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i b¶n chÊt lµ mét tæ chøc trung gian tµi chÝnh cã ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng chñ yÕu kh«ng ph¶i b»ng nguån vèn chñ së h÷u, v× vËy ®Ó cã nguån vèn ho¹t ®éng, cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ th× ngoµi nguån vèn chñ së h÷u, ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i huy ®éng nh÷ng nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c ho¹t ®«ng nhËn tiÒn göi, ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu, ®i vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c hay tõ Ng©n hµng Trung ­¬ng. * Ho¹t ®éng sö dông vèn: Sau khi huy ®éng vèn, ®Ó bï ®¾p ®­îc chÝ phÝ huy ®éng vèn vµ cã lîi nhuËn th× ng©n hµng th­¬ng m¹i pahØ t×m c¸ch sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn nµy ®Ó thu l·i. §©y lµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ ®em l¹i tû träng thu nhËp lín nhÊt cho Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i sö dông vèn theo c¸c h­íng c¬ b¶n lµ ho¹t ®éng tÝn dông, ®Çu t­ chøng kho¸n, ®Çu t­ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh vµ trang thiÕt bÞ, ho¹t ®éng ng©n quü trong ®ã ho¹t ®éng tÝn dông lµ quan träng nhÊt bëi nã ®em l¹i phÇn lín thu nhËp cho ng©n hµng. * C¸c ho¹t ®éng trung gian cña ng©n hµng th­¬ng m¹i bao gåm ho¹t ®éng thanh to¸n, ho¹t ®éng qu¶n lý tµi s¶n cho kh¸ch hµng, ho¹t ®éng ph¸t hµnh chøng kho¸n, ho¹t ®éng mua b¸n vµ b¶o qu¶n chøng kho¸n, ho¹t ®éng cung cÊp th«ng tin, t­ vÊn kinh doanh vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp… C¸c ho¹t ®éng trung gian nµy kh«ng ph¶i ®em l¹i nguån thu nhËp chñ yÕu cho ng©n hµng th­¬ng m¹i nh­ng nã cã ý nghÜa quan träng trong viÖc më réng ho¹t ®éng huy ®éng vµ sö dông nguån 9 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vèn, ®ång thêi ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng, gi¶m bít rñi ro vµ t¨ng thu nhËp cho ng©n hµng. Trªn ®©y lµ ba nhãm ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, mçi ho¹t ®éng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau song cã quan hÖ mËt thiÕt, g¾n bã chÆt chÏ vµ bæ sung cho nhau. V× vËy ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ ng©n hµng, kh«ng ®­îc coi nhÑ ho¹t ®éng nµo mµ ph¶i lu«n ®Æt mèi quan hÖ gi÷a chóng trong khi ®Ò ra chiÕn l­îc còng nh­ lËp kÕ ho¹ch kinh doanh ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng. 1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i . §Ó hiÓu xem mét Ng©n hµng Th­¬ng m¹i (NHTM) ho¹t ®éng nh­ thÕ nµo chóng ta ph¶i xem xÐt ®Õn b¶n quyÕt to¸n tµi s¶n cña Ng©n hµng ®ã, lµ b¶n kª tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî cu¶ nã. B¶ng quyÕt to¸n nµy liÖt kª c¸c kÕt sè, tøc lµ nã cã ®Æc tr­ng. Tæng tµi s¶n cã = Tæng tµi s¶n nî + vèn. H¬n n÷a, b¶ng quyÕt to¸n tµi s¶n mét Ng©n hµng liÖt kª c¸c nguån vèn cña Ng©n hµng (tµi s¶n nî) vµ sö dông vèn (tµi s¶n cã). C¸c Ng©n hµng b»ng nhiÒu c¸ch ®Ó huy ®éng vèn. Sau ®ã hä dïng vèn nµy cã ®­îc tµi s¶n cã. - B¶ng quyÕt to¸n cña tÊt c¶ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i th­êng cã kÕt cÊu d­íi d¹ng sau: Tµi s¶n cã (sö dông vèn) Tµi s¶n nî (nguån vèn) 1. Kho¶n môc dù tr÷ 1. Kho¶n môc tiÒn göi 2. Kho¶n môc CK ng¾n h¹n 2. Kho¶n môc ®i vay 10