Nội dung

Chiếu sáng ngoài trời Phần 1: Bật tắt theo giờ mặt trời, tiết kiệm 18% điện chiếu sáng Ở ngoài trời ban ngày đã có mặt trời chiếu sáng, sau khi mặt trời lặn ta mới cần chiếu sáng nhân tạo, như vậy về bản chất thì các đèn cần phải được bật tắt theo quy luật của mặt trời. Các nước phát triển luật đều có quy định rõ ràng là sau khi trời tối thì phải chiếu sáng mới đảm bảo cho các hoạt động dân sự ngoài trời, và định nghĩa cụ thể trời tối là lúc mặt trời nằm dưới đường chân trời một góc 6 độ. Để thỏa mãn nhu cầu bật đèn khi trời tối, thế giới ngày nay chủ yếu áp dụng hai công nghệ điều khiển là bật tắt bằng cảm biến quang và đồng hồ hẹn giờ cố định. Tuy nhiên cả 2 công nghệ này đều không đáp ứng chính xác được việc bật đèn đúng giờ. Nghiên cứu cho thấy không kể tới việc bụi bám vào gây sai lệch thì cảm biến quang ở Hoa Kỳ trung bình mỗi ngày cũng lệch so với thực tế 36 phút, tức là 219 giờ chiếu sáng mỗi năm. Còn ở Việt Nam ít dùng cảm biến quang mà dùng đồng hồ hẹn giờ cố định. Khi xem xét 1 bóng đèn ở Hà Nội mà bật lúc 18:00 và tắt lúc 22:00 như các công ty quảng cáo vẫn đang làm thì mỗi năm lãng phí 228 giờ chiếu sáng, lãng phí 18% điện năng. Sai số gây ra bởi đồng hồ cố định lớn như vậy vì trời tối mỗi ngày ở một thời điểm khác nhau, cụ thể ở Hà Nội trời tối sớm nhất là vào khoảng ngày 26/11, muộn nhất là vào khoảng ngày 5/7, chênh nhau khoảng 1 tiếng 30 phút. Việc bật tắt sai giờ không chỉ gây lãng phí điện mà còn gây phản cảm, bức xúc trong dư luận, báo chí cũng thường vào cuộc phản ánh việc bật đèn quá sớm. Để khắc phục sai số lớn của các công nghệ hiện có, gần đây, một số hãng công nghệ ở các nước phát triển bắt đầu sản xuất loại thiết bị hẹn giờ thông minh, không phải hẹn bật tắt theo giờ cố định mà bật tắt linh hoạt mỗi ngày một khác vào lúc trời chuyển tối và chuyển sáng, gọi chung là theo giờ mặt trời. Các thiết bị này hoạt động khớp hơn so với đồng hồ hẹn giờ cố định và cảm biến quang trong việc tuân thủ quy định của pháp luật về vấn đề chiếu sáng. Hiện nay trên thế giới mới chỉ có một số ít công ty sản xuất được đồng hồ dân dụng có thể điều khiển đèn được theo giờ mặt trời. Tuy nhiên việc tính chính xác thời điểm mặt trời lặn là một bài toán thiên văn rất phức tạp nên các sản phẩm hiện tại trên thế giới tính đến năm 2011 đều chỉ tính ước lượng với sai số rất lớn. Sai số của các thiết bị hiện tại có thể lên tới hơn 20 phút mỗi ngày, tuy tốt hơn đồng hồ hẹn giờ cố định và cảm biến quang, nhưng vẫn là một con số lớn. Trong cuộc thi Ngày Sáng Tạo Việt Nam 2011 do Ngân hàng Thế giới phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức, "thiết bị hẹn giờ tự bật tắt theo giờ mặt trời" được chính thức tôn vinh là "ý tưởng được đánh giá sáng tạo, khả thi cao, có tác động lớn" và đạt giải thưởng sử dụng năng lượng hiệu quả trị giá 30.000 USD. Đặc tính nổi bật nhất của công nghệ này là thiết bị có thể bật tắt theo giờ mặt trời với sai số dưới 1 phút, ưu việt hơn rất nhiều lần so với công nghệ thế giới, giá của một thiết bị được coi là hấp dẫn so với tính thông minh và tiền tiết kiệm điện được cho cả một trạm chiếu sáng trong suốt quá trình sử dụng. Thiết bị hiện đang được cung ứng cho các công ty quảng cáo và đang cho dùng thử tại công ty chiếu sáng đô thị Hapulico dưới tên thương mại là Bộ Điều khiển IPNET. Tác giả của công nghệ này, anh Nguyễn Đình Nam cho biết hiện anh đang đăng ký bằng bảo hộ độc quyền sáng chế không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Hiện doanh nghiệp của anh cũng đang tìm kiếm đối tác để phân phối sản phẩm, thông tin chi tiết theo số: 096 2266888 Ngoài tính năng tự động bật tắt theo giờ mặt trời, thiết bị còn có module giúp bật tắt thông minh để phù hợp yếu tố thời tiết bên ngoài như mây, mưa, sương mù; hoặc module giúp bật tắt theo nhu cầu sinh hoạt của con người như giảm công suất vào đêm khuya (dimming), nhưng lại có thể không giảm vào những ngày lễ tết trong năm khi mọi người hoạt động cả đêm; hoặc module nhận lệnh từ xa qua sóng di động, bằng SMS hoặc GPRS, và thông báo ra ngoài các thông tin vận hành của trạm điều khiển đèn như nhiệt độ, độ ẩm, điện áp, dòng điện