Nội dung

Tiết 90. Chiếu dời đô ( Lí Công Uẩn ) A. Mục tiêu: 1/. Kiến thức : Thấy được khát vọng của nhân dân ta về một đất nước độc lập, thống nhất, hùng cường và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh được phản ánh qua “ Chiếu dời đô”. Nắm được đặc điểm cơ bản của thể chiếu. Thấy được sức thuyết phục to lơn của “ chiếu dời đô” là sự kết hợp giữa lí lẽ và tình cảm. 2/. Kĩ năng : - Đọc diễn cảm, phân tích. 3/ Thái độ : - HS vận dụng bài học để viết văn nghị luận. B. Các hoạt động dạy học: - Kiểm tra bài cũ: đọc thuộc lòng bài thơ "ngắm trăng" Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ. - Bài mới: G.V H.S Nội dung cần đạt -Giáo viên cho học Quan sát 1 học I.Giới thiệu tác giả - tác phẩm. sinh đọc phần chú sinh đọc to 1. Tác giả: Lý Công Uẩn - người thích dấu sao. thông minh, nhân ái, có chí lớn, - Chốt sáng lập ra triều Lý. 2. Tác phẩm: Năm 1010, Lý Công Uẩn viết bài chiếu bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La (Hà Nội ngày nay) Em hiểu "Chiếu" là - "Chiếu" là thể văn do vua dùng thể văn như thế nào? để ban bố mệnh lệnh. - Giáo viên đọc mẫu 1 II.Tiếp xúc văn bản: lần Đọc - chú thích: giọng điệu trang trọng, chú ý những câu cần nhấn mạnh sắc thái tình cảm tha thiết hoặc chân tình. - Chú ý CT 8 Cho học sinh đọc lại 1 học sinh đọc III. Tìm hiểu văn bản: đoạn mở đầu. to, cả lớp theo -Tác giả viện dẫn sử sách Trung ? Mở đầu "Chiếu dời dõi Quốc để chuẩn bị cho lý lẽ ở đô", Lý Công Uẩn phần sau. Trong lịch sử đã từng viện dẫn sử sách TQ có chuyện dời đô và đã từng đem việc các vua đời xưa Thảo luận lớp lại những kết quả tốt đẹp. Việc bên TQ cũng từng có LTT dời đô không có gì là khác những cuộc dời đô. Sự thường, là trái quy luật. viện dẫn đó nhằm (Thời nhà Thương 5 lần dời đô, mục đích gì? nhà Thu ba lần dời đô, mưu toan việc lớn, xây dựng vương triều phồn thịnh cho đời sau... cách đưa điển tích điển cố, học tập tiền nhân là nét tâm lý của con người thời trung đại) Theo Lý Công Uẩn, Thảo luận Theo tác giả, không dời đô sẽ kinh đô cũ ở vùng Hoa phạm sai lầm: Không theo mệnh Lư (Ninh Bình) không trời, không biết học theo cái đúng còn thích hợp, vì sao? của người xưa nên triều đại ngắn ngủi, vạn vật không thích nghi, không thể phát triển thịnh vượng trong vùng đất chật chội. Khi đọc những câu Nêu ý kiến cá - Chú thích 8 (tr50 SGK) phê phán hai triều đại nhân Đinh, Lê cứ đứng yên đô thành ở Hoa Lư, em có nhận xét suy nghĩ gì? -Tác giả kết hợp lý và tình (Trẫm - Em có nhận xét gì về rất đau xót về việc đó) khiến lời ngôn ngữ, giọng điệu văn tác động đến tình cảm của văn ở đoạn này? người đọc. Cho học sinh đọc đoạn Đọc đoạn cuối -Thành Đại La có những lợi thế: cuối văn bản. văn bản + Về vị trí địa lý: Nơi trung tâm -Theo tác giả, địa thế mở ra 4 hướng, có núi có sông, thành Đại La có những đất rộng mà bằng phẳng, cao mà thuận lợi gì để có thể thoáng, tránh được nạn lụt lội, chọn làm nơi đóng đô? chật chội. + Về vị thế chính trị, văn hoá, là đầu mối giao lưu, chốn tụ hội của bốn phương, là mảnh đất hưng thịnh. -Thành Đại La có đủ mọi điều kiện để trở thành kinh đô của đất nước. Bài chiếu được lập * Trình tự lập luận của văn bản. luận theo trình tự như - Nêu sử sách làm tiền đồ, làm thế nào? chỗ dựa cho lý lẽ. - Soi sáng tiền đồ vào hai triều đại Đinh, Lê để chỉ rõ thực tế ấy không còn thích hợp đối với sự phát triển đất nước, nhất thiết phải dời đô.. - Kết luận: Thành Đại la là nơi tốt nhất để chọn làm kinh đô. Nhận xét của em về Trình tự lập luận chặt chẽ, lý lẽ trình tự lập luận ấy? rát có sức thuyết phục. ?Tại sao kết thúc bài Tổ Cách kết thúc mang tính chất đối không ra mệnh lệnh thoại trao đổi, tạo sự đồng cảm mà lại đặt câu hỏi. giữa mệnh lệnh của vua với thần "Các khanh nghĩ thế dân. Bài chiếu thuyết phục người nào?" Cách kết thúc nghe bằng lý lẽ chặt chẽ và tình ấy có tác dụng? cảm chân thành. Gọi 1 học sinh đọc to IV.Tổng kết - ghi nhớ chiếu Lý Thái phần ghi nhớ SGK Học sinh ghi phần ghi nhớ vào (tr51)q V. Luyện tập. Việc dời đô chứng tỏ triều đình nhà Lý đủ sức chấm dứt nạn phong kiến cát cứ, thế và lực dân tộc Đại Việt đủ sức ngang hàng với phương Bắc. Định đô ở Thăng Long là thực hiện nguyện vọng của nhân dân thu giang sơn về một nước, xây dựng đất nước độc lập, tự cường. Dặn dò: - Học lại bài ghi. - Viết đoạn văn CM "chiếu dời đô" có kết cấu chặt chẽ, lập luận giành sức thuyết phục.