Nội dung

CHUÔNG I ÑAÏI CÖÔNG TIEÀN TEÄ CAÂU 1 Trình baøy nguoàn goác ra ñôøi cuûa tieàn teä theo quan ñieåm cuûa Marx. Giai ñoaïn naøo trong quaù trình phaùt trieån cuûa caùc hình thaùi giaù trò laø böôùc thay ñoåi veà chaát daån ñeán söï ra ñôøi cuûa tieàn teä? 1. Nguoàn goác ra ñôøi cuûa tieàn teä Theo Marx, tieàn teä coù nguoàn goác töø saûn xuaát vaø trao ñoåi haøng hoaù, coù theå ñöôïc nghieân cöùu baèng söï phaùt trieån cuûa caùc hình thaùi giaù trò. Hình thaùi giaù trò giaûn ñôn (ngaãu nhieân): laø hình thaùi ñaàu tieân, vaøo giai ñoaïn cuoái cuûa cheá ñoä coâng xaõ nguyeân thuyû, khi trình ñoä saûn xuaát trong caùc coâng xaõ baét ñaàu phaùt trieån, laø tieàn ñeå naûy sinh söï trao ñoåi giöõa caùc coâng xaõ. Ñaëc tröng: giaù trò moät haøng hoaù chæ coù theå ñöôïc bieåu hieän bôûi moät haøng hoaù khaùc. X hhA = Y hhB Hình thaùi giaù trò ñaày ñuû (môû roäng): nhu caàu trao ñoåi ngaøy caøng môû roäng hôn do söï tan raõ cuûa cheá ñoä coâng xaõ nguyeân thuyû daãn ñeán hình thaønh cheá ñoä chieám höõu tö nhaân veà tö lieäu saûn xuaát vaø phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi laàn thöù nhaát (hình thaønh 2 ngaønh troàng troït vaø chaên nuoâi). Ñieàu ñoù laøm cho trao ñoåi haøng hoaù trôû neân môû roäng hôn, thöôøng xuyeân hôn vaø phöùc taïp hôn. Ñaëc tröng: giaù trò moät haøng hoaù ñöôïc bieåu hieän ôû nhieàu haøng hoaù khaùc nhau. Y hhB X hh A = Z hhC U hhD … Hình thaùi giaù trò chung: saûn xuaát haøng hoaù phaùt trieån laøm cho chuoãi haøng hoaù ñoùng vai troø laøm vaät ngang giaù ngaøy caøng choàng cheùo, quan heä trao ñoåi khoù khaên, phöùc taïp. Maët khaùc trình ñoä phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi caøng cao laøm cho saûn xuaát vaø ñôøi soáng phuï thuoäc vaøo vieäc trao ñoåi, caàn coù hình thöùc trao ñoåi tieán boä hôn, ñoù laø thoâng qua haøng hoaù trung gian. Ñaëc tröng: giaù trò haøng hoaù ñöôïc bieåu hieän moät caùch giaûn ñôn hay thoáng nhaát vaøo moät haøng hoaù nhaát ñònh laøm trung gian. Y hhA Z hhC = X hh A U hhD … Hình thaùi tieàn teä: söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi laàn thöù hai daãn ñeán söï hình thaønh thò tröôøng thöông nghieäp ñoøi hoûi vaät ngang giaù chung phaûi thoáng nhaát vaøo moät haøng hoaù duy nhaát trong phaïm vi quoáa gia, quoác teá. Vaät ngang giaù chung phaûi coù giaù trò cao; thuaàn nhaát veà chaát, deã chia nhoû, deã goäp laïi, ít bò hao moøn. Haøng hoaù ñöôïc choïn laøm vaät ngang giaù ñoäc quyeàn ñeå bieåu hieän vaø ño löôøng giaù trò cuûa haøng hoaù goïi laø tieàn teä. X hhA Y hhB = U (ounce) vaøng Z hhC … Tieàn teä laø saûn phaåm taát yeáu cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù. -1- 2. Giai ñoaïn naøo laø böôùc thay ñoåi veà chaát daãn ñeán söï ra ñôøi cuûa tieàn teä Giai ñoaïn hình thaùi giaù trò chung laø giai ñoaïn bieán ñoåi veà chaát vì nhöõng vaät ñöôïc choïn ñeàu coù ñaëc ñieåm chung laø coù theå löu tröõ ñöôïc vaø phaàn naøo mang baûn chaát tieàn teä: laø haøng hoaù, ñoùng vai troø laøm vaät ngang giaù chung trong trao ñoåi, coù giaù trò vaø giaù trò söû duïng – laø trung gian trong trao ñoåi haøng hoaù dòch vuï. CAÂU 2 Phaân tích baûn chaát cuûa tieàn teä theo quan ñieåm cuûa Marx : “Tieàn teä laø haøng hoaù ñaëc bieät.” Trong ñieàu kieän löu thoâng giaáy baïc, baûn chaát naøy ñöôïc bieåu hieän nhö theá naøo? 1. Quan ñieåm cuûa Marx Tieàn laø moät haøng hoaù ñaëc bieät, ñoäc quyeàn giöõ vai troø laøm vaät ngang giaù chung ñeå phuïc vuï cho quaù trình löu thoâng haøng hoaù. Tieàn teä laø haøng hoaù bôûi vì: Tieàn teä coù nguoàn goác töø haøng hoaù: do quaù trình phaùt sinh vaø phaùt trieån cuûa saûn xuaát haøng hoaù ñaõ laøm xuaát hieän tieàn teä vôùi tö caùch laø vaät ngang giaù chung ñeå bieåu hieän vaø ño löôøng giaù trò cuûa moïi haøng hoaù trong phaïm vi quoác gia, quoác teá. Nhö vaäy, tieàn thöïc chaát cuõng chæ laø moät loaïi haøng hoaù, taùch khoûi theá giôùi haøng hoaù maø thoâi. Tieàn mang ñaày ñuû thuoäc tính cuûa haøng hoaù: +Xeùt töø hình thaùi tieàn thöïc (baïc hoaëc vaøng): sau khi trôû thaønh tieàn teä, vaøng (baïc) vaãn mang ñaày ñuû hai thuoäc tính cuûa haøng hoaù laø giaù trò (lao ñoäng xaõ hoäi hao phí ñeå khai thaùc, toâi luyeän, ñuùc vaøng) vaø giaù trò söû duïng (ñöôïc duøng laøm vaät ngang giaù chung moät caùch ñoäc quyeàn, coù theå trao ñoåi vôùi baát kì haøng hoaù dòch vuï khaùc). +Xeùt töø hình thaùi daáu hieäu giaù trò: khi saûn xuaát vaø löu thoâng haøng haùo phaùt trieån vaøng (baïc) ñöôïc thay theá baèng caùc daáu hieäu giaù trò nhö tieàn ñuùc khoâng ñuû giaù, tieàn giaáy, buùt teä.. Caùc daáu hieäu naøy maëc duø khoâng coù giaù trò noäi tai nhöng vaãn toàn taïi ñoäc laäp vôùi tö caùch laø ñaïi bieåu cuûa tieàn thöïc. Tieàn laø haøng hoaù ñaëc bieät bieåu hieän ôû choã tieàn coù giaù trò ñaëc bieät , nghóa laø coù khaø naêng trao ñoåi tröïc tieáp vôùi moïi haøng hoaù neân coù theå thoaû maõn nhu caàu veà nhieàu maët. Vôùi giaù trò söû duïng ñaëc bieät ñoù, tieàn trôû thaønh vaät ñaïi bieåu chung cho cuûa caûi xaõ hoäi. 2. Trong ñieàu kieän löu thoâng giaáy baïc, baûn chaát naøy bieåu hieän: Giaáy baïc ngaân haøng laø tieàn döôùi hình thaùi daáu hieäu giaù trò, chuyeån teä baát khaû hoaùn (khoâng theå ñoåi ra vaøng ). Trong ñieàu kieän löu thoâng giaáy baïc ngaân haøng, baûn chaát tieàn teä ñöôïc bieåu hieän ôû choã: + Giaù trò laøm neân ñoàng tieàn: lao ñoäng hao phí ñeå in tieàn. + Giaù trò maø noù ñaïi dieän trong löu thoâng: laø giaù trò phaûn xaï cuûa vaøng baïc, phuï thuoäc vaøo giaù trò haøng hoaù dòch vuï trong töông quan vôùi soá löôïng tieàn teä maø ngaân haøng trung öông cho pheùp ñöa vaøo löu thoâng. + Giaù trò söû duïng: laøm vaät ngang giaù chung. CAÂU 3 Phaân loaïi hình thöùc tieàn teä theo quan ñieåm cuûa Marx? Taïi sao trong quaù trình phaùt trieån cuûa tieàn teä, vaøng ñaõ töøng ñöôïc xem laø haøng hoaù lí töôûng nhaát phuø hôïp vôùi vai troø cuûa tieàn teä? 1. Phaân loaïi hình thaùi tieànteä theo quan ñieåm Marx  Caên cöù vaøo hình thaùi giaù trò cuûa tieàn teä: + Tieàn thöïc (hoaù teä): laø hình thaùi tieàn teä, coù ñaày ñuû giaù trò noäi taïi, löu thoâng ñöôïc laø nhôø giaù trò cuûa chính baûn thaân. + Daáu hieäu giaù trò (tín teä): laø hình thaùi tieàn teä, löu thoâng ñöôïc khoâng phaûi do giaù trò cuûa baûn thaân maø nhôø söï tín nhieäm, söï quy öôùc cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi baûn thaân.  Caên cöù vaøo hình thaùi vaät chaát cuûa tieàn teä: -2- + Tieàn maët: laø tieàn vaät chaát, ñöôïc quy ñònh moät caùch cuï theå veà hình daùng, kích thöôùc, troïng löôïng, maøu saéc, teân goïi… + Tieàn ghi soå (buùt teä): laø tieàn phi vaät chaát, toàn taïi döôùi hình thöùc nhöõng con soá, ghi treân taøi khoaûn taïi ngaân haøng. 2. Vaøng ñöôïc xem laø haøng hoaù lí töôûng Thôøi kì ñaàu, tuøy ñieàu kieän hoaøn caûnh cuï theå cuûa caùc daân toäc vaø ôû caùc thôøi ñaïi khaùc maø vai troø tieàn ñöôïc theå hieän ôû caùc haøng hoaù khaùc nhau. Thoâng thöôøng laø nhöõng vaät duïng quan troïng baäc nhaát hay ñaëc saûn cuûa vuøng. Cuøng söï phaân coâng lao ñoäng laàn thöù hai, thuû coâng nghieäp taùch khoûi noâng nghieäp, vai troø cuûa tieàn chuyeån sang kim loaïi. Cuoái thôøi kì naøy, vai troø cuûa tieàn ñöôïc coá ñònh ôû vaøng vì coù tính öu vieät hôn nhöõng loaïi haøng hoaù khaùc trong vieäc thöïc hieän chöùc naêng cuûa tieàn. Tính öu vieät naøy theå hieän: + Vì töông ñoái quyù hieám neân ñöôïc öa chuoäng treân toaøn theá giôùi ôû baát kì giai ñoaïn naøo. + Tính ñoàng nhaát cao, thuaän lôïi cho vieäc ño löôøng, bieåu hieän giaù caû cuûa caùc haøng hoaù trong quaù trình trao ñoåi. + Deã phaân chia maø khoâng laøm aûnh höôûng ñeán giaù trò voán coù cuûa noù. Vì vaäy vaøng coù yù nghóa quan troïng trong vieäc bieåu hieän giaù caû trong löu thoâng haøng hoaù treân thò tröôøng bôûi leõ haøng hoaù treân thò tröôøng raát ña daïng vaø coù giaù caû khaùc nhau. + Deã mang theo, cuøng 1 theå tích nhoû, khoái löôïng nhoûø coù theå ñaïi dieän cho giaù trò khoái löôïng haøng hoaù lôùn. + Giuùp vieäc thöïc hieän chöùc naêng döï tröõ giaù trò tieàn teä thuaän lôïi hôn. + Ñöôïc taát caû moïi ngöôøi chaáp nhaän, laø phöông tieän trao ñoåi trong thôøi gian daøi, coù söùc mua oån ñònh, deã daøng nhaän bieát, chuyeân chôû. CAÂU 4 Theá naøo laø tieàn thöïc, daáu hieäu giaù trò? Phaân tích nhöõng lôïi theá vaø baát lôïi cuûa vieäc öùng duïng caùc hình thaùi treân. 1. Tieàn thöïc (hoùa teä): Laø hình thaùi tieàn teä, coù ñaày ñuû giaù trò noäi taïi, löu thoâng ñöôïc laø nhôø giaù trò cuûa chính baûn thaân. VD: tieàn baèng toân, saét, ñoàng, tuy nhieân chæ coù tieàn vaøng, tieàn baïc ñuùc ñuû giaù môùi ñöôïc xem ñuùng laø tieàn thöïc vaø coù giaù trò löu haønh maø khoâng caàn coù söï quy öôùc cuûa nhaø nöôùc. Lôïi theá: +ñöôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän do quyù hieám, khoâng gæ seùt. +coù giaù trò cao, thuaàn nhaát veà chaát. +deã chia nhoû, deã ñuùc thaønh khoái, beàn vöõng. +deã nhaän bieát, löu tröõ, chuyeân chôû. Baát lôïi: +ñeå ñöôïc chaáp nhaän trao ñoåi phaûi caân laïi ñeå xaùc ñònh giaù trò trong caùc cuoäc giao dòch neân maát nhieàu thôøi gian, coâng söùc. +vieäc quaûn lí löu thoâng tieàn ñuùc khoâng hieäu quaû neân deã daãn ñeán hieän töôïng tieàn khoâng ñuû giaù, bieán chaát. +khoù vaän chuyeån ñi xa, ruûi ro cöôùp lôùn hoaëc hao huït trong quaù trình vaän chuyeån. 2. Daáu hieäu giaù trò (tín teä) Laø hình thaùi tieàn teä, löu thoâng ñöôïc khoâng phaûi nhôø giaù trò cuûa baûn thaân, maø laø nhôø söï tín nhieäm, söï quy öôùc cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi baûn thaân. VD: tôø 1.000 vaø 10.000 tuy coù cuøng chi phí saûn xuaát nhöng ñem laïi giaù trò khaùc nhau khi söû duïng. Coù hai loaïi: tieàn giaáy khaû hoaùn (ñöôïc phaùt haønh treân cô sôû coù vaøng döï tröõ ñaûm baûo ôû ngaân haøng vaø coù theå ñoåi ra vaøng) vaø tieàn giaáy baát khaû hoaùn (khoâng theå ñoåi ra vaøng). Lôïi theá:+goïn nheï, deã mang theo laøm phöông tieän trao ñoåi haøng hoaù, thanh toaùn nôï. + deã thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän döï tröõ cuûa caûi döôùi hình thaùi giaù trò. -3- +baèng caùch thay ñoåi caùc con soá treân maët ñoàng tieàn, moät löôïng gía trò nhoû hay lôùn ñöôïc bieåu hieän, chi phí thöïc hieän khoâng quaù toán keùm. +vôùi cheá ñoä ñoäc quyeàn phaùt haønh giaáy baïc vaø quy ñònh nghieâm ngaët cuûa chính phuû, tieàn giaáy giöõ ñöôïc giaù trò cuûa noù. Baát lôïi: +deã hö, raùch, chuoät boï gaëm nhaám. +thöôøng chæ coù giaù trò taïi quoác gia phaùt haønh. +thöôøng xuyeân bieán ñoäng do nhieàu yeáu toá: cung-caàu tieàn teä. CAÂU 5 Phaân bieät hoaù teä vaø tín teä. Taïi sao trong quaù trình phaùt trieån cuûa hoaù teä, vaøng ñöôïc xem laø haøng hoaù lí töôûng nhaát phuø hôïp vôùi vai troø cuûa tieàn teä? Hoùa teä: laø haøng hoaù cuï theå, phoå bieán, giaûn dò, coù gía trò söû duïng vaø coù giaù trò ñoái vôùi ngöôøi nhaän noù nhaèm thoûa maõn moät nhu caàu naøo ñoù cuûa con ngöôøi. Tín teä: ñöôïc xem laø daáu hieäu cuûa vaøng, ñöôïc löu thoâng treân cô sôû söï tín nhieäm cuûa coâng chuùng ñoái vôùi cô quan phaùt haønh ra chuùng (ngaân haøng). Ngaân haøng coù theå phaùt haønh tín teä treân cô sôû tin töôûng ngöôøi vay coù khaû naêng hoaøn traû nôï, coøn ngöôøi naém giöõ tieàn giaáy thì tin raèng neáu noäp vaøo ngaân haøng thì seõ ñöôïc hoaøn traû baèng vaøng. CAÂU 6 Buùt teä laø gì? Trình baøy nhöõng lôïi theá trong vieäc löu thoâng tieàn döôùi hình thaùi buùt teä. 1. Buùt teä ( tieàn ghi soå) Laø tieàn teä phi vaät chaát, toàn taïi döôùi hình thöùc nhöõng con soá, ghi treân taøi khoaûn taïi ngaân haøng. Öu ñieåm: Giaûm ñaùng keå chi phí löu thoâng tieàn maët nhö in tieàn, baûo quaûn, vaän chuyeån, ñeám, ñoùng goùi… Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi vaø nhanh choùng cho caùc chuû theå tham gia thanh toaùn qua ngaân haøng. Baûo ñaûm an toaøn trong söû duïng ñoàng tieàn, haïn cheá hieän töông tieâu cöïc (maát caép, hö hao…) Coù taùc duïng gioáng tieàn giaáy: coù theå caân ñoái cung caàu chuû ñoäng hôn, laø coâng cuï phaùt trieån toång soá löôïng tieàn teä, thích öùng vôùi caùc nhu caàu giao dòch. Taïo ñieàu kieän cho ngaân haøng thöông maïi trong quaûn lí vaø ñieàu tieát löôïng tieàn cung öùng. CAÂU 7 Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa chöùc naêng thöôùc ño giaù trò vaø chöùc naêng phöông tieän löu thoâng cuûa tieàn teä. Vôùi caùc chöùc naêng treân, tieàn teä coù taùc duïng nhö theá naøo ñoái vôùi löu thoâng haøng hoaù? 1. Chöùc naêng thöôùc ño giaù trò Tìeàn teä thöïc hieän chöùc naêng thöôùc ño giaù trò khi tieàn teä ño löôøng vaø bieåu hieän giaù trò cuûa caùc haøng hoaù khaùc thaønh giaù caû. Khi thöïc hieän chöùc naêng naøy tieàn laáy giaù trò baûn thaân noù so saùnh vôùi giaù trò haøng hoaù (giaù trò cuûa tieàn laø giaù trò cuûa moät löôïng vaøng nhaát ñònh, do nhaø nöôùc quy ñònh laøm ñôn vò tieàn teä). Khi giaù trò haøng hoaù chöa ñöôïc thöïc hieän thì tieàn teä chæ bieåu hieän thaønh thöôùc ño treân yù nieäm.  Ñaëc ñieåm: Phaûi quy ñònh tieâu chuaån giaù caû cho ñoàng tieàn. Tieâu chuaån giaù caû laø ñôn vò tieàn teä cuûa moät nöôùc, do nhaø nöôùc quy ñònh duøng ñeå ño löôøng vaø bieåu hieän giaù caû cuûa taát caû caùc haøng hoaù. Phaûi laø tieàn thöïc nghóa laø coù ñaày ñuû giaù trò noäi taïi. Khoâng nhaát thieát phaûi laø tieàn maët maø chæ caàn tieàn trong yù nieäm maø thoâi.  Taùc duïng ñoái vôùi löu thoâng: -4- Caùc haøng hoaù vôùi nhöõng giaù trò söû duïng khaùc nhau ñöôïc quy veà cuøng moät ñôn vò ño löôøng laø tieàn teä thoâng qua giaù caû, taïo neân söï deã daøng vaø thuaän tieän khi so saùnh giaù trò giöõa chuùng. Vieäc taïo laäp moái quan heä giöõa caùc loaïi haøng hoaù laøm giaûm chi phí thôøi gian giao dòch do giaûm soá giaù caû. 2. Chöùc naêng phöông tieän löu thoâng Tieàn teä thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän löu thoâng khi tieàn teä laøm moâi giôùi cho quaù trình trao ñoåi haøng hoaù. Söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa haøng hoaù, phuïc vuï cho söï chuyeån dòch quyeàn sôû höõu haøng hoaù töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc. Bieåu hieän thoâng qua coâng thöùc H-T-H. Ñieàu naøy daãn ñeán nhöõng ñoàng tieàn thaät xuaát hieän, keát hôïp vôùi chöùc naêng thöôùc ño giaù trò ñeå thöïc hieän giaù trò cuûa haøng hoaù.  Ñaëc ñieåm: Nhaát thieát phaûi laø tieàn maët(khoâng ghi soå). Söï vaän ñoäng cuûa tieàn – haøng phaûi ñoàng thôøi. Khoâng nhaát thieát phaûi laø tieàn thöïc maø coù theå laø caùc daáu hieäu giaù trò.  Taùc duïng ñoái vôùi löu thoâng: Tieát kieäm thôøi gian phaøi chi traû cho quaù trình mua baùn haøng hoaù giuùp giaûm chi phí giao dòch so vôùi quaù trình trao ñoåi tröïc tieáp. Quùa trình trao ñoåi tröïc tieáp chæ thöïc hieän ñöôïc khi coù söï truøng hôïp veà nhu caàu giöõa ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua. Thuùc ñaåày quaù trình chuyeân moân hoaù vaø phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi, taïo ñieàu kieän gia taêng saûn xuaát, giuùp löu thoâng haøng hoaù thuaän lôïi hôn. CAÂU 8 Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa chöùc naêng phöông tieän löu thoâng vaø chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn cuûa tieàn teä. Vôùi caùc chöùc naêng treân, tieàn teä coù taùc duïng nhö theá naøo ñoái vôùi löu thoâng haøng hoaù? 1. Chöùc naêng phöông tieän löu thoâng Tieàn teä thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän löu thoâng khi tieàn teä laøm moâi giôùi cho quaù trình trao ñoåi haøng hoaù. Söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa haøng hoaù, phuïc vuï cho söï chuyeån dòch quyeàn sôû höõu haøng hoaù töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc. Bieåu hieän thoâng qua coâng thöùc H-T-H. Ñieàu naøy daãn ñeán nhöõng ñoàng tieàn thaät xuaát hieän, keát hôïp vôùi chöùc naêng thöôùc ño giaù trò ñeå thöïc hieän giaù trò cuûa haøng hoaù.  Ñaëc ñieåm: Nhaát thieát phaûi laø tieàn maët(khoâng ghi soå). Söï vaän ñoäng cuûa tieàn – haøng phaûi ñoàng thôøi. Khoâng nhaát thieát phaûi laø tieàn thöïc maø coù theå laø caùc daáu hieäu giaù trò.  Taùc duïng ñoái vôùi löu thoâng: Tieát kieäm thôøi gian phaûi chi traû cho quaù trình mua baùn haøng hoaù giuùp giaûm chi phí giao dòch so vôùi quaù trình trao ñoåi tröïc tieáp. Quùa trình trao ñoåi tröïc tieáp chæ thöïc hieän ñöôïc khi coù söï truøng hôïp veà nhu caàu giöõa ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua. Thuùc ñaåày quaù trình chuyeân moân hoaù vaø phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi, taïo ñieàu kieän gia taêng saûn xuaát, giuùp löu thoâng haøng hoaù thuaän lôïi hôn. 2. Chöùc naêng höông tieän thanh toaùn Tieàn teä thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn khi söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä taùch rôøi hoaëc ñoäc laäp töông ñoái so vôùi söï vaän ñoäng cuûa haøng hoaù ñeå phuïc vuï cho quan heä mua baùn haø ng hoaù, thöïc hieän caùc khoaûn dòch vuï hoaëc giaûi tröø caùc khoaûn nôï. VD: traû tieàn mua chòu haøng hoaù, traû löông cuoái kì, noäp thueá…  Ñaëc ñieåm: Coù theå laø tieàn maët hoaëc khoâng duøng tieàn maët. Coù theå laø tieàn ghi soå, tieàn thöïc hay daáu hieäu giaù trò. -5-  Taùc duïng ñoái vôùi löu thoâng: Ngoaøi caùc taùc duïng nhö cuûa chöùc naêng phöông tieän löu thoâng, chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn coøn coù taùc duïng: Thöïc hieän thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët, giuùp tieát kieäm nhöõng khoaûn chi phí veà löu thoâng tieàn maët. Laø cô sôû cho söï ra ñôøi cuûa tín duïng, taïo ñieàu kieän söû duïng voán coù hieäu quaû. CAÂU 9 Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa chöùc naêng phöông tieän löu thoâng vaø chöùc naêng phöông tieän tích luõy cuûa tieàn teä. Vôùi caùc chöùc naêng treân, tieàn teä coù taùc duïng nhö theá naøo ñoái vôùi löu thoâng haøng hoaù? 1. Chöùc naêng phöông tieän löu thoâng Tieàn teä thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän löu thoâng khi tieàn teä laøm moâi giôùi cho quaù trình trao ñoåi haøng hoaù. Söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa haøng hoaù, phuïc vuï cho söï chuyeån dòch quyeàn sôû höõu haøng hoaù töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc. Bieåu hieän thoâng qua coâng thöùc H-T-H. Ñieàu naøy daãn ñeán nhöõng ñoàng tieàn thaät xuaát hieän, keát hôïp vôùi chöùc naêng thöôùc ño giaù trò ñeå thöïc hieän giaù trò cuûa haøng hoaù.  Ñaëc ñieåm: Nhaát thieát phaûi laø tieàn maët(khoâng ghi soå). Söï vaän ñoäng cuûa tieàn – haøng phaûi ñoàng thôøi. Khoâng nhaát thieát phaûi laø tieàn thöïc maø coù theå laø caùc daáu hieäu giaù trò.  Taùc duïng ñoái vôùi löu thoâng: Tieát kieäm thôøi gian phaûi chi traû cho quaù trình mua baùn haøng hoaù giuùp giaûm chi phí giao dòch so vôùi quaù trình trao ñoåi tröïc tieáp. Quùa trình trao ñoåi tröïc tieáp chæ thöïc hieän ñöôïc khi coù söï truøng hôïp veà nhu caàu giöõa ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua. Thuùc ñaåày quaù trình chuyeân moân hoaù vaø phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi, taïo ñieàu kieän gia taêng saûn xuaát, giuùp löu thoâng haøng hoaù thuaän lôïi hôn. 2. Chöùc naêng phöông tieän tích luõy Tieàn teä thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän caát tröõ khi tieàn teä taïm thôøi trôû veà traïng thaùi naèm im ñeå döï tröõ, thöïc hieän caùc chöùc naêng trao ñoåi trong töông lai.  Ñaëc ñieåm: Coù theå laø tieàn thöïc (goïi laø caát tröõ nguyeân thuûy) hôïac caùc daáu hieäu giaù trò trong ngaân haøng, treân thò tröôøng taøi chính (goïi laø tích luõy). Coù theå laø tieàn maët hoaëc caùc hình thöùc khoâng baèng tieàn maët. Nhö vaäy, caùc loaïi tieàn ñeàu thöïc hieän chöùc naêng naøy, chæ khi giaù trò tieàn teä oån ñònh thì chöùc naêng naøy môùi phaùt huy taùc duïng.  Taùc duïng ñoái vôùi löu thoâng: Taïo neân phöông tieän tích luõy an toaøn vôùi tính loûng cao nghóa laø coù khaû naêng chuyeån hoaù thaûnh tieàn maët moät caùch deã daøng, nhanh choùng vôùi chi phí thaáp. Ñieàu tieát khoái löôïng tieàn vaø khoái löôïng haøng hoaù trong löu thoâng. CAÂU 10 Trình baøy noäi dung vaø moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng cuûa tieàn teä theo quan ñieåm cuûa Marx. Töø ñoù neâu roõ vai troø cuûa tieàn teä ñoái vôùi neàn kinh teá. 1. Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng Theo quan ñieåm cuûa Marx, tieàn teä coù 5 chöùc naêng: thöôùc ño giaù trò, phöông tieän löu thoâng, phöông tieän thanh toaùn, phöông tieän caát tröõ vaø tieàn teä theá giôùi. Caùc chöùc naêng naøy coù moái quan heä thoáng nhaát, taùc ñoäng vaø chuyeån hoaù laãn nhau, trong ñoù: Chöùc naêng phöông tieän löu thoâng vaø thöôùc ño giaù trò laø hai chöùc naêng quan troïng nhaát, coù moái quan heä chaët cheõ vaø khoâng theå taùch rôøi nhau: khi tieàn thöïc hieän chöùc naêng thöôùc ño gía -6- trò laøm giaù caû haøng hoaù hình thaønh trong yù thöùc con ngöôøi, tieàn teä ñaõ ño löôøng vaø xaùc ñònh giaù trò haøng hoaù nhöng chöa thöïc hieän ñöôïc giaù trò cuûa haøng hoaù. Chöùc naêng phöông tieän löu thoâng hoaøn thaønh chöùc naêng thöôùc ño giaù trò , khi ñoù giaù trò haøng hoaù môùi hoaøn toaøn ñöôïc thöïc hieän troïn veïn, nghóa laø tính chaát lao ñoäng xaõ hoäi cuûa haøng hoaù môùi ñöôïc chöùng minh hoaøn toaøn ñaày ñuû. Khi ñaõ thöïc hieän caû hai chöùc naêng treân thì tieàn môùi trôû thaønh vaät tröïc tieáp ñaïi bieåu cho giaù trò cuûa caûi xaõ hoäi , töø ñoù môùi thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng phöông tieän caát tröõ. Khi thöïc hieän chöùc naêng naøy thì tieàn khoâng naèm trong löu thoâng nghóa laø khoâng thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän löu thoâng vì tích luõy tieàn laø tích luõy giaù trò haøng hoaù chöa duøng ñeå daønh cho tôùi luùc caàn. Veà maët logic vaø lòch söû, söï phaùt trieån cuûa 3 chöùc naêng treân laøm naûy sinh chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn. Ngöïôc laïi quaù trình thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn laïi taïo khaû naêng laøm cho phöông tieän löu thoâng vaø phöông tieän caát tröõ phaùt trieån. Phaùt huy toát caùc chöùc naêng treân thì seõ thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng tieàn teä theá giôùi. 2. Vai troø cuûa tieàn teä ñoái vôùi neàn kinh teá  Vai troø tieàn teä trong quaù trình phaùt trieån kinh teá: Laø coâng cuï thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá Tieàn ñöôïc duøng ñeå haïch toaùn caùc quaù trình thöïc hieän saûn xuaát kinh doanh, ño löôøng hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh, theå hieän thu nhaäp moãi caù nhaân, moãi toå chöùc. Tieàn laø phöông tieän môû roäng kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. Khoâng coù tieàn doanh nghieäp khoâng theå ñaûm baûo ñöôïc traùch nhieäm cuûa mình vôùi ngöôøi khaùc khi huy ñoäng cuûa caûi xaõ hoäi, taøi nguyeân thieân nhieân vaø söùc lao ñoäng vaøo quaù trình saûn xuaát. Söï ra ñôøi cuûa thò tröôøng taøi chính ñaõ cho pheùp caùc chuû theå cuûa neàn kinh teá, keå caû nhaø nöôùc huy ñoäng caùc nguoàn voán tieàn teä theo giaù caû cuûa thò tröôøng ñeå thoaû maõn nhu caàu phaùt trieån kinh teá cuûa caùc chuû theå. Laø coâng cuï thöïc hieän tích luõy voán saûn xuaát cuûa xaõ hoäi Trong neàn kinh teá thò tröôøng, tieàn teä luoân ñöïôc tích luyõ ñeå thöïc hieän taùi saûn xuaát môû roäng. Qua moãi chu kì saûn xuaát, voán saûn xuaát vöøa ñöôïc buø ñaép vaø ñöôïc môû roäng theâm. Tieàn teä ngaøy nay ñöôïc caùc chuû theå naém giöõ döôùi daïng caùc coâng cuï taøi chính, coøn tieàn thöïc söï ñöôïc ñöa vaøo trong quaù trình vaän ñoäng cuûa tö lieäu saûn xuaát hoaëc tö lieäu tieâu duøng nhö döï tröõ nguyeân lieäu, traû löông coâng nhaân, mua saém maùy moùc thieát bò. Trong ñieàu kieän heä thoáng ngaân haøng, thò tröôøng taøi chính phaùt trieån, caùc chuû theå khoâng chæ naém giöõ tieàn döôùi daïng tieàn maët maø coøn caát giöõ döôùi daïng buùt teä hoaëc coâng cuï taøi chính, vöøa an toaøn, vöøa sinh lôïi neân caøng thuùc ñaåy quaù trình tích luõy vaø taäp trung voán cho toaøn boä neàn kinh teá.  Vai troø tieàn teä trong hoaït ñoäng kinh teá ñoái ngoaïi Khi xu höôùng quoác teá hoaù vaø hoäi nhaäp ñöôïc thöïc hieän thì caùc coâng cuï quaûn lí kinh teá ñoái ngoai nhö thueá quan, haïn ngaïch bò xoaù boû ñaõ taïo ñieàu kieän cho tieàn teä trôû thaønh coâng cuï quan troïng nhaát trong vieäc ñieàu haønh caùc chính saùch kinh teá ñoái ngoaïi hieän nay. Tieàn teä trôû thaønh coâng cuï ñieàu haønh chính saùch ñoái ngoaïi nhö tyû giaù, noâng giaù, phaù giaù tieàn teä laøm aûnh höôûng ñeán xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa vaø voán. Tieàn teä laø coâng cuï giuùp cho moät nöôùc ñoàng thôøi môû roäng caùc quan heä kinh teá cuûa nöôùc mình ra theá giôùi, ñoàng thôøi thu huùt caùc nguoàn löïc töø theá giôùi vaøo nöôùc mình.  Vai troø cuûa tieàn teä trong quaûn lí caùc quan heä xaõ hoäi Quan heä xaõ hoäi trong neàn kinh teá thò tröôøng ngaøy caøng bò tieàn teä hoùa nghóa laø ñöôïc thöïc hieän thoâng qua moät chi phí baèng tieàn cuï theå. Thoâng qua caùc chính saùch taøi chính, nhaø nöôùc thöïc hieän söï phaân phoái laïi trong neàn kinh teá ñeå naâng cao möùc soáng cuûa ngöôøi coù thu nhaäp thaáp. Haàu heát caùc khoaûn ñoùng goùp cho coâng ích, phuùc lôïi ñeàu ñöôïc qui ra tieàn ñeå ñeán tay ngöôøi nhaän seõ coù hieäu quaû thieát thöïc hôn.  Vai troø cuûa tieàn teä trong quaûn lí nhaø nöôùc -7- Söï phaùt trieån cuûa kinh teá thò tröôøng ñoøi hoûi ñeå nuoâi döôõng boä maùy nhaø nöôùc vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng nhaø nöôùc thì phaûi coù moät ngaân saùch. Ngaân saùch nhaø nöôùc chính laø tieàn ñeå chi cho: boä maøy ñieàu haønh, quaûn lí nhaø nöôùc, quoác phoøng an ninh, giaùo duïc, y teá… Ngaøy nay söï hôïp taùc giöõa caùc quoác gia trong caùc lónh vöïc cuõng ñöôïc ño löôøng, cuï theå hoaù baèng moät ngaân saùch. Söï giuùp ñôõ cuûa moät quoác gia naøy ñoái vôùi quoác gia khaùc cuõng ñöôïc thöïc hieän baèng tieàn thay vì söùc ngöôøi, söùc cuûa. CAÂU 11 Trình baøy khaùi nieäm ñaëc ñieåm cheá ñoä song baûn vò. Töø ñoù neâu roõ öu theá, nhöôïc ñieåm cuûa cheá ñoä naøy. Nguyeân nhaân suïp ñoå löôõng kim baûn vò. 1. Khaùi nieäm Laø cheá ñoä tieàn teä maø trong ñoù hai thöù kim loaïi quyù ñöôïc duøng laøm baûn vò vaø laøm cô sôû cho toaøn boä cheá ñoä löu thoâng tieàn teä quoác gia ñoù. 2. Ñaëc ñieåm Vaøng vaø baïc laø hai thöù kim loaïi ñöôïc duøng laøm tieàn teä Moïi ngöôøi ñöôïc töï do ñuùc tieàn baèng vaøng baïc Vaøng baïc coù khuynh höôùng thanh toaùn voâ haïn ñònh 3. Hình thöùc Cheá ñoä baûn vò song song: mang ñaày ñuû 3 ñaëc ñieåm treân, tyû giaù trao ñoåi giöõa tieàn vaøng vaø tieàn baïc ñöôïc hình thaønh töï phaùt treân thò tröôøng Cheá ñoä baûn vò keùp: tyû giaù giöõa vaøng vaø baïc do nhaø nöôùc quy ñònh 4. Haïn cheá Vieäc söû duïng cuøng moät luùc hai thöù kim loaïi laøm thöôùc ño giaù trò maâu thuaãn vôùi chính baûn chaát cuûa chöùc naêng thöôùc ño giaù trò. Do ñoù, gaây trôû ngaïi cho vieäc tính giaù caû vaø löu thoâng haøng hoaù Söï quy ñònh cuûa luaät phaùt veà töông quan giöõa giaù trò cuûa vaøng vaø baïc (trong cheá ñoä keùp) maâu thuaãn vôùi quy luaät giaù trò. Do ñoù, neáu töông quan giöõa giaù trò vaøng vaø baïc hình thaønh treân thò tröôøng cheânh leäch so vôùi töông quan giöõa chuùng do phaùp luaät quy ñònh thì quy luaät Gresham phaùt huy taùc duïng. 5. Öu ñieåm Do tieàn ñuùc baèng vaøng vaø baïc coù khaû naêng thanh toaùn voâ haïn ñònh vaø töï do löu thoâng giöõa caùc nöôùc neân noù coù taùc duïng tích cöïc ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá tö baûn chuû nghóa + Thuùc ñaåy söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa neàn saûn xuaát tö baûn chuû nghóa + Goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa heä thoáng tín duïng tö baûn chuû nghóa + Taïo ñieàu kieän phaùt trieån ngoaïi thöông 6. Nguyeân nhaän suïp ñoå Cheá ñoä song baûn vò ñaõ töøng laø nguyeân nhaân gaây xaùo troän trong ñôøi soáng kinh teá vaø löu thoâng tieàn teä do naïn ñaàu cô vaøng hay baïc tuøy theo söï thaêng traàm cuûa giaù vaøng hay baïc treân thò tröôøng. Ví nhö gia’ vaøng treân thò tröôøng cao hôn giaù qui ñònh. Ngay laäp töùc, vaøng seõ ñöôïc caát tröõ vaø bieán maát khoûi löu thoâng. Vaø Gresham ñaõ ruùt ra thaønh ñònh luaät Gresam “tieàn xaáu truïc xuaát tieàn toát ra khoûi löu thoâng”. Thaät vaäy, ñoàng tieàn vaøng ngaøy caøng coù giaù do caùc ñaëc tính töï nhieân ñaõ bieán maát khoûi thò tröôøng Chaâu AÂu. Taát caû nhöõng ai muoán thanh toaùn vôùi quoác teá hoaëc caát tröõ hoï ñeàu öa chuoäng ñoàng tieàn vaøng vì ñaûm baûo seõ baùn ñöôïc moät khoái kim loaïi coù lôøi.  Baïc maát daàn giaù so vôùi vaøng. Caùc nöôùc Chaâu AÂu nhö Phaùp, Bæ, Thuïy Só … boû baïc giöõ vaøng laøm tieàn teä duy nhaát vaø caùc nöôùc Chaâu AÙ phuï thuoäc vieäc nhaäp khaåu kyõ ngheä cuõng bò thieät thoøi -> boû baïc giöõ vaøng.  Söï suïp ñoå cheá ñoä löôïng kim baûn vò vôùi söï toång thaéng cuûa “baûn vò vaøng” CAÂU 12 -8- Trình baøy khaùi nieäm, ñaëc ñieåm cheá ñoä baûn vò vaøng coå ñieån. Neâu öu, nhöôïc ñieåm. Nguyeân nhaân suïp ñoå. 1. Khaùi nieäm Laø cheá ñoä tieàn teä trong ñoù vaøng ñöôïc söû duïng laøm cô sôû cho toaøn boä quaù trình löu thoâng tieàn teä cuûa quoác gia. 2. Ñaëc ñieåm Moïi ngöôøi töï do ñuùc tieàn vaøng theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc (tieàn ñuû giaù) Moïi ngöôøi ñöôïc töï do ñoåi tieàn giaù6y laáy tieàn ñuùc baèng vaøng Tieàn ñuùc baèng vaøng coù khaû naêng chi traû coâ haïn ñònh vaø töï do löu thoâng giöõa caùc nöôùc 3. Öu ñieåm Khaéc phuïc haïn cheá cuûa cheá ñoä löôõng kim baûn vò Chæ coøn moät heä thoáng tieàn teä duy nhaát, thöïc hieän toát chöùc naêng thöôùc ño giaù trò, taïo neân tieáng noùi chung ñaûm baûn haøng hoaù trao ñoåi mua baùn deã daøng. Laø cheá ñoä tieàn teä oå ñònh ñoàng thôøi ñöôïc töï do löu thoâng giöõa caùc nöôùc ñaõ thuùc ñaåy ngoaõi thöông, xuaát khaåu phaùt trieån, thanh toaùn quoác teá môû roäng, heä thoáng tín duïng cuõng töø ñoù phaùt trieån,… 4. Nhöôïc ñieåm Caàn phaûi coù ñuû löôïng vaøng ñeå ñaûm baûo tieàn giaáy phaùt haønh Vieäc thanh toaùn baèng löôïng vaøng giöõa caùc quoác gia khoù khaên vì phaûi vaän chuyeån vaø chi phí baûo quaûn. 5. Nguyeân nhaân suïp ñoå Trong chieán tranh theá giôùi thöù nhaát: Caùc beân tham chieán duøng vaøng ñeå mua quaân trang, quaân phuïc, khí giôùi, … Vaø nhöõng beân thua traän phaûi boài thöôøng chieán tranh  döï tröõ vaøng kieät queä Hôn theá, phaùt haønh tieàn giaáy ñeå phuïc chieán tranh, chi tieâu xaõ hoäi  löôïng tieàn giaáy lôùn hôn vaøng. Ngöôøi daân ñeán ñoåi khoâng ñuû ñeå thanh toaùn  cheá ñoä suïp ñoå CAÂU 13 Trình baøy khaùi nieäm, ñaëc ñieåm cheá ñoä baûn vò vaøng thoi vaø cheá ñoä baûn vò hoái ñoaùi. Nguyeân nhaân daãn ñeán cheá ñoä suïp ñoå. Sau chieán tranh theá giôùi thöù nhaát, do löôïng vaøng döï tröõ khoâng ñuû ñeå thoaû maõn nhu caàu chuyeån ñoåi ñaày ñuû cuûa daân chuùng. Nhaø nöôùc haïn cheá quyeàn töï do chuyeån ñoåi baèng caùch chæ cho chuyeån ñoåi tieàn giaáy laáy vaøng töø moät khoái löôïng toái thieåu khaù lôùn trôû leân duôùi hình thöùc vaøng thoûi. Cheá ñoä naøy goïi laø cheá ñoä baûn vò vaøng thoi (kim ñænh baûn vò). Nhöõng nöôùc naøo khoâng ñuû vaøng ñeå theo cheá ñoä kim ñænh baûn vò duø laø coù tính haïn cheá thì coù khuynh höôùg döïa ñôn vò tieàn teä cuûa nöôùc khaùc. Ñôn vò tieàn teä ñoù goïi laø “ñoàng tieàn chuû choát”. Cheá ñoä naøy ngaøy caøng phoå bieán vì ñoù laø giaûi phaùp giuùp cho nhöõng nöôùc thieáuvaøng nhöng vaãn muoán ñoàng tieàn cuûa mình dính lieáu ñeán vaøng thoâng qua moät ñôn vò tieàn teä khaùc “maïnh” hôn nhaø chuyeån ñoåi ra vaøng deã daøng hôn theo moät giaù chính thöùc coá ñònh. Ngöôøi ta goïi ñaây laø cheá ñoä baûn vò hoái ñoaùi (kim hoaùn baûn vò). 1. Cheá ñoä baûn vò vaøng thoi b. Khaùi nieäm Laø cheá ñoä tieàn teä, trong ñoù vaøng ñöôïc söû duïng laøm baûn vò vaø laøm cô sôû cho toaøn boä cheá ñoä löu thoâng tieàn teä quoác gia. c. Ñaëc ñieåm Caám tö nhaân ñuùc tieàn vaøng Khoâng töï do löu thoâng tieàn vaøng Caùc daáu hieäu giaù trò chæ ñöôïc ñoåi ra vaøng thoi chöù khoâng ñöôïc ñoåi laáy tieàn ñuùc baèng vaøng -9- 2.Cheá ñoä hoái ñoaùi vaøng a. Khaùi nieäm Laø cheá ñoä baûn vò vaøng, trong ñoù tieàn teä cuûa moät quoác gia phaûi coù quan heä hoái ñoaùi vôùi ñoàng tieàn khaùc (tieàn chuû choát) môùi ñoåi ra vaøng ñöôïc. b. Ñaëc ñieåm Caám tö nhaân ñuùc vaøng Khoâng töï do löu thoâng tieàn vaøng Caùc daáu hieäu giaù trò khoâng ñöôïc töï do ñoåi ra vaøng maø phaûi coù quan heä hoái ñoaùi vôùi ñoàng tieàn khaùc 3. Nguyeân nhaân suïp ñoå Cuoäc ñaïi khuûng hoaûng kinh teá theá giôùi 1929 – moät thaäp nieân sau theá chieán thöù nhaát, neàn kinh teá nhieàu nöôùc phaùt trieån cao ñoä, neàn saûn xuaát taêng nhanh so vôùi söùc mua cuûa moïi ngöôøi  ngöôøi daân ñua nhau ñeán ngaân haøng ñoåi laáy vaøng  khoâng ñuû löôïng vaøng. Taát caû caùc nöôùc laàn löôït tuyeân boá chaám döùt cheá ñoä baûn vò vaøng chuyeån sang tieàn giaáy baát khaû hoaùn. Heä thoáng tieàn teä hoaùn ñoåi ra vaøng keát thuùc, caùc nöôùc chuyeån sang thôøi kyø söû duïng ngoaïi teä trong heä thoáng tieàn teä quoác teá. Ñieàu naøy cuõng xuaát phaùt töø nguyeân do sau: Khoái löôïng haøng hoaù saûn xuaát vaø maäu dòch caøng taêng ñoøi hoûi taêng khoái löôïng phöông tieän thanh toaùn quoác teá trong khi löôïng vaøng saûn xuaát ra laïi phuï thuoäc vaøo caùc nöôùc coù moû vaøng lôùn. Neáu duøng vaøng thanh toaùn thì phaûi döï tröõ vaøng maø vaøng döï tröõ thì khoâng sinh lôïi trong khi döï tröõ ngoaïi teä laïi coù theå sinh lôïi deã daøng neáu mua traùi phieáu hay gôûi vaøo NHTW Duøng vaøng trong thanh toaùn quoác teá raát baát tieän vì phaûi vaän chuyeån xa vaø toán chi phí baûo quaûn Söï xuaát hieän cuûa caùc khu vöïc tieàn teä cuõng goùp phaàn ñöa caùc nöôùc ñeán choã söû duïng ngoaïi teä thay cho vaøng trong caùc giao dòch quoác teá. CAÂU 14 Heä thoáng tieàn teä Bretton Woods vaø öu nhöôïc ñieåm cuûa noù trong quan heä tieàn teä quoác teá. Theo thoaû öôùc Bretton Wood, chính phuû caùc nöôùc thaønh vieân cam keát duy trì tæ giaù coá ñònh cuûa ñoàng tieàn nöôùc mình so vôùi dollar Mó vaø vaøng. Döïa treân cô sôû giaù vaøng coá ñònh ôû möùc 35 USD/ounce. Caùc nöôùc coù theå thaønh laäp tæ giaù ñoàng tieàn cuûa mình so vôùi dollar Mó. VD: 1 DEM = 1/140 ounce vaøng  1 DEM = 35 USD/140 = 0.25 USD 1 USD = 4 DEM Tæ giaù hoái ñoaùi cuûa nhöõng ñoàng tieàn khaùc so vôùi USD chæ ñöôïc pheùp thay ñoåi trong phaïm vi bieân ñoä 1% so vôùi mean giaø coâng boá. Tæ giaù naøy ñöôïc coá ñònh baèng söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc treân thò tröôøng ngoaïi hoái khi NHTW mua vaø baùn USD tuyø theo quan heä cung caàu treân thò tröôøng. Trong heä thoáng tieàn Bretton Wood, traùch nhieäm cuûa Mó laø duy trì söï oån ñiïnh cuûa giaù caû vì taát caû caùc ñoàng tieàn cuûa caùc quoác gia khaùc ñeàu döïc vaøo giaù trò cuûa USD vaø ñoàng tieàn caùc nöôùc khaùc phaûi chòu aûnh höôøng laïm phaùt ñoàng USD. Vì vaäy neáu Mó giöõ giaù vaøng oån ñònh ôû möùc 35 USD/ounce thì giaù caû theá giôùi seõ oån ñònh. Öu ñieåm: Mang laïi söï oån ñònh tæ giaù Loaïi boû ñöôïc söï baát oån ñoái vôùi caùc giao dòch buoân baùn vaø ñaàu tö quoác teá. Thuùc nay kinh teá phaùt trieån vaø ñem laïi lôïi ích cho taát caû caùc thaønh vieân. Nhöôïc ñieåm: Haàu heát chính phuû caùc quoác gia thaønh vieân khoâng muoán gaén chính saùch tieàn teä cuûa mình vôùi vieäc duy trì söùc mua ñoàng tieàn nhö cam keát khuûng hoaûng tæ giaù. Mó khoâng theå giöõ giaù vaøng oån ñònh ôû möùc 35 USD/ounce vì chính phuû phaûi chi tieâu nhieàu cho vieäc leo thang chieán tranh ôû Vieät Nam; sau chieán tranh theá giôùi kinh teá Chaâu AÂu, - 10 -