Nội dung

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON DI Ễ N ĐÀ N TO ÁN -L Í- HÓ A 10 00 B TR Ầ N HƯ NG ĐẠ O TP .Q UY NH ƠN WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON ĐẠ O TP .Q UY NH ƠN KỸ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM HÓA HỌC NG L ờ i nói đau HƯ Hiện nay tại các co quan nghiên cúu khoa học, N khoa hóa học của các trưòng đại học, các truồng trùng TR Ầ cấp, dạy nghề, các truòng phổ thông trung học và tại nhỉều nlìà máy xí nghiệp ỏ nưỏc ta đều cỏ các phòng thí 00 B nghiệm hóa học. Gác nhân viên làm việc trong các 10 'phòng thí nghiệm này thưòng xuyên phải tiếp xúc vối A các hóa chất. Trong khi tiếp xúc và làm việc, hàng ngày HÓ ngưòi lao động luôn iuỏn bị đe dọa bỏi những mối nguy -L Í- hiểm bắt nguồn từ nhiêu hóa chất và những cồng việc mang tính nghề nghiệp trong phòng thí nghiệm, đặc biệt TO ÁN khi xẩy ra các sự cố kỹ thuật hoặc những tai nạn. Trong số những sụ cố và tai nạn đó, có những vụ đo khách ĐÀ N quan sinh ra. Nhưng cỏ rất nhiều vụ xậy ra do yếu tố clnì quan của ngưòi lao động, do không nắm vững kỹ DI Ễ N thuật an toàn lao động khi làm việc vổi các hóa chất hoặc coi thưòng, xem nhẹ, hoặc bỏ qua các kỹ thuật an toàn cần thiết. Thực tế cho thấy nguyên nhân của nhiếu 3 Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON NH ƠN KỶ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG T H Í NÙHỈỆM HỎA HỤC vụ tai nạn, sự cố xảy ra trong ngành hóa chất nói chung TP .Q UY và trong các phòng thí nghiệm hóa học nói riêng, một mặt do sự chưa nhận thức hết trách nhiệm của cán bộ hoặc nhân viên phòng thí nghiệm, măt khác do một số ĐẠ O nhân viên phọng thí nghiệm và đa số học viền mỏi tiếp xúc vỏi công việc đều thiếu các kiến thức so đẳng về kỹ NG thuật an toàn hỏa chất và kỹ thuật khi làm việc trong HƯ phòng thí nghiệm hóa học. N Dể giúp cho cán bộ và nhân viên các phòng thí TR Ầ nghiệm hóa học, sinh viên, học viên củạ các trưòng đại B học, trung học kỹ thuật có liên quan đến hỏa học và học 00 sinh phổ thông trung học, có thêm các kiến thức kỹ 10 thuật an toàn khi làm việc tại các phòng thí nghiệm hóa HÓ A học chúng tôi biên soạn cuốn sách "K Ỹ T H U Ậ T A N T O À N TR O N G PHÒNG T H Í N G H IỆ M H Ó A H Ọ C ’ Í- này. Nội dung cuốn sách đi thẳng vào các kỹ thuật an -L toàn khi tiếp cận những công việc đựọc tiến hành trong TO ÁN các phòng thí nghiệm hóa học ò hầu hết các .CO-sỏ. ĐÀ N nghiên cúu, giảng dạy và sản xuất ừ nưỏc ta. Cuốn sách này là một tài liệu thậm khảo dùng cho N việc hưỏng dẫn kỹ thuật an toàn trong khi làm việc tại DI Ễ các phòng thí nghiệm hóa học. 4 Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON KỶ THUẬT ANTOÀN TRONG PHỎNG T H Í NGHIỆM HÓA tiọ c NH ƠN WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM Khi biêri soạn cuốn sách, chúng tồi đã cố gắng TP .Q UY tham khảo những vấn đề mới nhát trong kỹ thuật an toàn khi làm việc tạ] các phòng thí nghiệm hóa học của các nưổc tiên tiến trên thế giỏi và có đối chiếu vói các ĐẠ O điều kiện cụ thể ỏ nuỏc ta. Tuy nhiên do trình độ và khả nãrig có hạn nên cuốn sách khổng, tránh khỏi cỏ nhũng NG thiếu sót cả vê nội dung lẫn cách trình bày. Chúng tôi N HƯ chân thành mong muốn sự góp ý của bạn đọc gần xa. DI Ễ N ĐÀ N TO ÁN -L Í- HÓ A 10 00 B TR Ầ TRUNG TẲMTHỔNG TIN KHOA HỌC KỸ THUẬT HÓA CHẤT 5 Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON NH ƠN ^ ! ^ ỊỈỊjệ T Ạ M íĩữ À H TRONG l ’HỎN(i THÍ NOHIẸM HOA tiụ c ệ fp N G U Y Ê N TẤC LÀ M V IỆ C TRO NG CÁC PH ÒN G ĩì TP .Q UY Sl i f í N G H IỆ M HÓA H Ọ C " 1 Làm việc trong các phòng thí nghiệm hòa học ĐẠ O Khofig tránh khỏi liên quan vói các yếu tố độc hại và nguy hiểm vì vậy các tổ chúc về an toàn lao động jCho NG ttguòi làm vỉệc cần phải đặc biệt chú ý. HƯ Dể cho công việc tiến hành đúng tiêu chuẩn, điêu N quan trọng là mỗi nhân viên phòng thí nghiệm phải TR Ầ hiểu biết và tuân thủ đúng đắn các quy tắc kỹ thuật an toàn. Các nhan viên có kinh nghiệm hon cần phải tháy 00 B trách nhiệm của mình trong việc tao ra một bầú khổng 10 khí làm vịệc nghiêm túc, trong đó các kỹ thưật an tòàn A phải luỏn luôn đưọc coi trọng. Trưổc hết cần phải áp HÓ dụng các hiện pháp đạc hiệt hữu hiệu để tạo cho các Í- nhân viên mỏi hoặc ít kinh nghiệm thói quen fổ chức -L chỗ làm việc và quá trình lao động hợp lý, biết áp dụng TO ÁN các biện pháp lao động an "toàn nhất, luôn dùng các phương tiện phòng hộ cá nhân và phương tiện phòng hộ DI Ễ N ĐÀ N chung một cách đúng đắn. Khỏng được đổ lỗi về một sai sót hất kỳ đổi vói các yêu câu an toàn cho hoan cành đặc biệt hoặc cho sự Msci ý” nào. Khổng được phép hủy bỏ các yêu cầu này, thậm Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON NH ƠN Nguyên iắc làm việc trong các phòng thí nghiệm hóa học chí cả khi hoàn toàn tin rằng dù cỏ bỏ các yêu câu đó TP .Q UY cũng sẽ khổng xẩy ra sụ cố, vì nếu một thói quen không đúng khi đã ãn sâu vào tiềm thức thì những lần sau mỗi ngưòi lao động sẽ tụ động lặp Ịại những sai làm trong ĐẠ O những điều kiện nguy hiểm hon. Tát nhiên không phải mỗi một sai lầm trong công việc đều dẫn đến ngay một NG sự cố hất hạnh, song càc sai sót nhỏ sẽ nhanh chong trò HƯ nên thói quen và là tiền đề tạo ra những sai sót nghiêm trọng hon. Các hoàn cảnh có thể làm phát sinh các rủi TR Ầ N ro trong sản xuất cũng có thể sinh ra trong điều kiện phòng thí nghiệm. Không có một sự tính toán nàój dù tỷ B mỷ đến đâu, có thể lưòng trưỏc đuợc hết các hoàn cảnh 10 00 cụ thể này sinh trong thực tế. Vì vậy điều quan trọng là A không những phải nắm được các yêu cầu kỹ thuật an HÓ toàn mà còn phải hiểu bản chất của chúng, phải biết sử Í- đụng chúng trong các đỉều kiện không hoàn toàn đúng -L như tiêu chuẩn, đồng thòi cũng phải đánh giá được TO ÁN những hậu quả cỏ thể xẩy ra cửa mọỉ thao tác bất kỳ nào. Biết cách làm việc không để xẩy ra sự cố hoặc mát ĐÀ N an toàn, đủ là tiêu chuẩn cờ bản khỉ đánh giá tay nghề DI Ễ N của bất kỳ một nhân viên nào và đó cụng ià tiêu chuẩn bầt buộc đối vỏi những cá nhân làm việc tại phòng thí nghiệm hóa hộc. 7 Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON NH ƠN KỸ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG T H Í NGHIỆMHÓA HỌC 1.1. C H Ỉ D ẤN C H U N G TP .Q UY “ Trưỏc khi bắt ctầu làm việc tại phòng thí nghiệm hóa học ngưòi làm viặc cần dược đào tao hoặc Inking dẫn về các kỹ thuật cấp cửu và các kỹ thuật sử dụng các ĐẠ O thiết bị an toàn lao động. Việc dào tao, hưỏng dẫn này cần đuoc phổ cặp cho mọi cá nhAn làm việc, khổng NG phân biệt trình độ học vấn, thâm niên cổrig tác, chửc vụ HƯ hoặc cổ kinh qua đào tạo nghề nghiệp và thực tế. N - Ngưòi làm việc trong phòng thỉ nghiệm luôn phải TR Ầ hoàn thành mọi cồng việc một cách chính xác, ngãn nắp ' B không có sai sót. 00 Trong phòng thí nghiệm cấm tiến hành dỏ đang A 10 mọi cổng việc. HÓ - Chỉ khi thật cân thiết nhằm hoàn thành một công Í- việc cụ thổ mỏi mang các thuốc thừ, dụng cụ, thiết bị -L cần dùng đến vị trí làm việc. Không cho phép sấp đặt TO ÁN lộn xộn các dụng cụ thiết hị tại vị trí làm việc. - Chỉ b ắ t'đ ầ u các cỏng việc nếu đã nắm chác ĐÀ N (khỏng còn điều gì nghi ngò) tất cả các bưỏc cùa công việc. Nếu còn chua rỏ một điều gì đó, trưóc khi bắt đầu N công vỉệc, nguòi đước phân công tiến hành công việc DI Ễ phải hòi lại ngưồi phụ trách. 8 Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON NH ƠN Nguyên tắc làm việc trong các phòng thí nghiệm hóa học ~ Trưỏc khi thực hiện một thao tác mỏi lạ, hoặc TP .Q UY trưric khi làm việc vỏi các chất mỏi, mỗi một nhan viên mỏi vào việc Cíin phải xin chỉ thị tỷ mỷ của ngựòi phụ trách, chì ctưọc tiến hành các thao tác dể gây nguy hiểm ĐẠ O duói sự giám sát trực tiếp của ngưòi phụ trách hoặc một nhan viên giàu kinh nghiệm. NG - Khi tiến hành các phiírtng pháp tổng hợp đưộc HƯ mô tả trong tài liệu, ít nhất cần tiến hành thí nghiệm N đầu tiên vói lưọng các chất đã quy định và giử nghỉêm TR Ầ ngặt các điều kiện chỉ ra trong tài liệu. B Khi chưa tiên đoán trưỏc đưộc kết quả của công 00 việc đang nghiên cứu thỉ không nên tiến hành ngay thí 10 nghiệm vỏi kiỌng lỏn các chất. Thậm chí ngay cả khi các HÓ A thí nghiệm vổi lưộng nhỏ thuốc thủ xảy ra hoàn toàn Í- suôn sẻ, nhưng khi chuyển về chế độ tổng hợp mẻ lórì -L cững can hết sức thận trọng. Ví dụ sự ỉ>inh nhiệt hoặc TO ÁN trào bọt đối vổi thể tích nhỏ thì khổiig phát sinh vấn đề gì phức tạp nhưniĩ khi ỏ khối lưọng lổn thì lai trỏ thành ĐÀ N nguyên nhân của những sự cố hỏng hóc hoặc tai nạn, - Các thùng chứa thuốc thử và các hóa chất trong N phòng thí nghiệm (kể cả các thùng chúa cảc sản phẩm DI Ễ trụng gian trong phản ung tổng hộp nhiều giai đoạn, Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON NH ƠN KỸ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG TH Í NGHIỆM HÓA HOC nếu chúng chưa đưọc sử dụng ngay) cũng eần phải dán TP .Q UY nhãn cỏ ghi đầy đủ tên họp chất, cổng thức hóa học và các kí hiệu về an toàn, ĐẠ O Nghiêm cấm: NG + Sứa chữa các chữ ghì trên nhăn. HƯ + Dán nhăn inổỉ mà không xẻ bỏ nhăn cã, TR Ầ N + Viết chữ cố thể dễ bị lẩy xỏa. B Nghiêm cấm: HÓ A 10 00 Dùng các thuốc íluì không nhãn hoặc chữ dề không rõ ràng' . Trong các trưòng hộp cụ thể, cần phải phân tích -L Í- xác định chính xác còng thức các chất hoặc nhanh chỏng TO ÁN tiêu hủy nó. Cần phái chú ý theo dổi để giữ gìn độ tinh khiết ĐÀ N của các thuốc thử. Trong hất kỳ trưòng hợp nào, khổíig chất trong bình bằng các dụng cụ bẩn, DI Ễ N được lạm mất hoặc lãn nút hình chứa thuốc thử hoặc lấy - Nghiêm cấm ró( vào chậu rửa các chất thải ià 10 Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON NH ƠN Nguyên tấc làm việc trong các phòng thỉ nghiệm hóa học TP .Q UY thuốc thử hỏa hục, các duễig môỉ hữu cư hoặc các dung dịch hóa chất dộc hạị. Các chất thải lóại này sau ngày làm việc cần phải đem đổ vào một vị trí riêng'để tiêu ĐẠ O hủy chung sau này. - Tất cả nhân viên phòng thí nghiệm đều phải nắm NG đưực Cac biện pháp sơ cứu khỉ xảy ra sự cố, tai nạri: biết hãng bó cầm máu, biết làm hô hấp nhân tạo, biết xoa HƯ bóp tỉm v.v... Trong mỗi khu vực làm việc tại các noỉ dễ N nhìn thấy phải -đặt tủ thuốc cấp cứu. Thành phàri, số TR Ầ lượng thuốc và trang hị trong tủ thuốc phải phù hợp vói B đặc trung công việc tiến hành trong phòng thí nghiệm, 00 ngoài ra cũng cần phai tham khao ý kiến của thầy thuốc 10 về vấn đê này. Tùy theo luựng đíí sử dụng, thòi hạn sử HÓ A dụng của các loại thuốc raà phải luôn luôn thay thế, bổ Í- sung. TO ÁN -L Nghiêm cấm làm việc trong các diều kiện mà không có khả nàng cấp cứu khi xảy ra sự cổ: làm việc vào tổi hoặc đêm nia không vì yêu cầu cồng việc; làm các thaó ĐÀ N tác cỏ thề gay nguy hiểm; làm việc không theo giò giấc. Trong khu vực làm việc bao giò cũng phải có ít nhất 2 DI Ễ N ngưòi. Trong số các cộng việc nguy hiểm có: các công việc vỏi các chát độc, ăn da, đễ cháy nổ (xem phụ lục 1); 11 Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON