Nội dung

Phô lôc 1 X¸c ®Þnh biÕn d¹ng nÐn d ë nhiÖt ®é phßng vµ ë c¸c nhiÖt ®é cao h¬n TiÕn hµnh thö cao su theo ph¬ng ph¸p nµy nh»m x¸c ®Þnh ¶nh hëng cña c¸c biÕn d¹ng nÐn kh«ng ®èi mét thêi gian dµi ë nhiÖt ®é phßng vµ ë nhiÖt ®é cao h¬n. nhê c¸c phÐp thö nµy cã thÓ ®¸nh gi¸ c¸c tÝnh chÊt nhít, ®µn håi cña c¸c líp lÌn chÆt, c¸c líp phñ, c¸c vËt gi¶m chÊn. Ngoµi ra cã thÓ sö dông c¸c phÐp thö nµy ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é lu ho¸. §Ó thö, lÊy hai kiÓu mÉu tiªu chuÈn cã c¸c kich thíc kh¸c nhau, nÕu kh«ng cã c¸c chØ dÉn g× ®Æc biÖt th× cµn ¸p dông mÉu tiªu chuÈn A MÉu tiªu chuÈn A lµ khèi trô cã ®êng kÝnh 13 0,5mm vµ cao 6,3 0,3mm, ®îc lu ho¸ trong khu«n hoÆc ®îc c¾t ra tõ vËt liÖu thµnh phÈm. MÉu tiªu chuÈn B t¬ng tõ, song cã ®êng kÝnh 29  0,5mmvµ cao 12,5 0,5mm. C¸c mÉu còng cã thÓ c¾t ra tõ c¸c s¶n phÈm ®· hoµn chØnh hoÆc thö nguyªn c¶ c¸c s¶n phÈm nµy ®ång thêi chó ý r»ng híng chÊt t¶i khi thö vµ khi sö dông ph¶i lµ mét. Thö tèi thiÓu ph¶i 3 mÉu. CÇn b¾t ®Çu thö kh«ng sím tríc 16 giê ( trong c¸c trêng hîp ®Æc biÖt kh«ng sím tríc 72 giê) sau khi lu ho¸.It nhÊt trong suèt 3 giê cuèi cïng cÇn gi÷ mÉu ë nhiÖt ®é 23  20C. CÇn ®o ®é cao cña mÉu víi ®é chÝnh x¸c ®Õn 0,01mm, cÇn x¸c ®Þnh lùc víi ®é chÝnh x¸c ®Õn 0,05  0,05N. Dông cô t¹o nªn c¸c biÕn d¹ng kh«ng ®æi (h×nh 1) gåm tèi thiÓu hai tÊm thÐp kh«ng gØ ®îc ®¸nh bãng, mµ gi÷a chóng c¸c mÉu ®îc kÑp chÆt. B»ng c¸c vËt ®Öm gi÷a c¸c tÊm thÐp ®Ó cho chóng cã mét khe hë cho tríc h1. Khi ®é cøng cña cao su díi 80 Shore A, dïng c¸c mÉu A th× chiÒu cao cña vËt ®Öm lµ 4,72  0,01mm, Dïng c¸c mÉu thö B th× chiÒu cao cña c¸c vËt ®Öm lµ 9,38  0,01mm. Tríc khi thö ®o chiÒu cao cña mÉu h1, ë nhiÖt ®é 23  20C víi ®é chÝnh x¸c 0,01mm. §Æt c¸c mÉu, trªn c¸c tÊm thÐp cña dông cô vµ Ðp ®Õn chiÒu cao h1.NÕu cÇn lµm gi¶m ma s¸t trªn c¸c bÒ mÆt ®ì thÝ xoa c¸c bÒ mÆt nµy b»ng bét tale hoÆc dïng chÊt b«i tr¬n láng kh«ng t¸c dông lªn cao su, vÝ dô dÇu silic«n. C¸c kÕt qu¶ thö c¸c mÉu nh thÕ kh¸c víi kÕt qu¶ thö c¸c mÉu kh«ng dïng chÊt b«i tr¬n. Sau khi gi÷ ®ñ nhiÖt ®é vµ thêi gian cÇn thiÕt c¸c mÉu díi t¶i träng, nhanh chãng th¸o mÉu ra, ®Ó lªn tÊm b»ng vËt liÖu cã ®é dÉn nhiÖt kh«ng lín vµ gi÷ suèt 30  3 phót ë 23  20C. sau ®ã ®o h2. TiÕn hµnh thö ë 23  20c trong suèt 72 (-2) giê hoÆc ë 70  20C trong suèt 24 (-2) giê. NÕu cÇn x¸c ®Þnh ¶nh hëng cña nhiÖt ®é th× thö mÉu trong suèt 24 (-2) giê ë c¸c nhiÖt ®é 85  20C, 100  20C, 150  20C. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ thö theo c«ng thøc sau: h0 h2 Bnd  x100(%) ho h1 ë ®©y Bn d lµ biÕn d¹ng nÐn d. Quy ®Þnh kü thuËt Bè trÝ, l¾p ®Æt gèi cÇu cao su cèt b¶n thÐp (Tµi liÖu tham kh¶o, biªn dÞch tõ cuèn Recueil des rÌgles de I'artEvironnement des appareils d’appui en Ðlastomere frettÐ Cña LCPC vµ SRTRA xuÊt b¶n n¨m 1978) dù kiÕn bè trÝ gèi trªn ®å ¸n thiÕt kÕ 1.1phÇn ®Þnh nghÜa 1.1.1 Mè trô cÇu: Bé phËn cña c«ng tr×nh cã t¸c dông truyÒn toµn bé t¶i träng trªn mÆt cÇu xuèng ®Êt nÒn. 1.1.2 Gèi cÇu: KÕt cÊu truyÒn nèi tõ dÇm cÇu xuèng mè trô. Gèi cÇu cã t¸c dông: -TruyÒn toµn bé lùc th¼ng ®øng do träng lîng b¶n th©n cña dÇm vµ t¶i träng khai th¸c. -TruyÒn toµn bé hoÆc mét phÇn lùc n»m ngang do ¶nh hëng cña chiÒu dµi dÇm (¶nh hëng cña nhiÖt ®é, tõ biÒn, co ngãt...) hoÆc do t¸c ®éng cña t¶i träng khai th¸c ( lùc h·m, lùc ly t©m). -TruyÒn nh÷ng phÇn chuyÓn ®éng quay cña phÇn dÇm do t¸c ®éng cña t¶i träng khai th¸c hoÆc do hÖ qu¶ cña nh÷ng biÕn d¹ng kh¸c cña kÕt cÊu. -TiÕp nhËn c¶ nh÷ng chuyÓn ®éng kh¸c cña mè trô cÇu, víi møc ®é h¹n chÕ. 1.1.3 §êng tim mè trô: §êng kÎ qua träng t©m c¸c gèi cÇu cïng ®Æt trªn mè trô vµ t¬ng øng víi mÆt c¾t ngang xiªn cña dÇm cÇu. Nãi chung, mçi mè trô cã mét ®êng tim trõ trêng hîp nh÷ng trô gi÷a cña c«ng tr×nh nhÞp gi¶n ®¬n tÜnh ®Þnh cã hai ®êng tim. 1.1.4.BÖ kª díi: PhÇn nh« lªn ë mÆt ®Ønh mè trô trªn ®ã ®¹t gèi cÇu. 1.1.5. BÖ kª trªn: PhÇn nh« lªn ë mÆt ®¸y dÇm, tú vµo mÆt trªn gèi cÇu. 1.1.6. Vïng gèi: Nh÷ng bé phËn c«ng tr×nh trùc tiÕp víi gèi cÇu hoÆc vïng phô cËn cña gèi cÇu 1.1. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ vïng gèi. Vïng gèi ph¶i ®¶m b¶o: ViÖc ®a gèi cÇu vµo l¾p ®Æt dÔ dµng, thuËn lîi nhÊt. -ThÞ s¸t gèi dÔ dµng. -ViÖc thay thÓ gèi kh¸c hoÆc söa sang vïng gèi dÔ dµng. Muèn vËy, ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: -Nh÷ng bÒ mÆt tiÕp xóc víi mÆt trªn vµ mÆt díi cÇn ph¶i ph¼ng, bÒ mÆt tiÕp xóc víi mÆt díi gèi cÇu ph¶i hÕt søc b»ng ( nÕu thi c«ng ®óng vµ l¾p ®Æt tèt lµm cho lùc ®Ì lªn gèi ®îc ph©n bæ ®Òu vµ nh»m tr¸nh gèi bÞ di dÞch vÒ phÝa sau). Gèi cÇu ph¶i ®îc ®Æt cao trªn ®Ønh mè trô (chñ yÕu ®èi víi mè kiÓu cäc hoÆc mè kiÓu ch©n dª, ph¶i ®Æt tr¸nh xa mÆt níc). -Ph¶i cã mét kho¶ng tÜnh cao dù phßng võa ®ñ gi÷a ®¸y dÇm vµ mÆt trªn mè trô ( dù phßng biÕn ®éng sau nµy vµ viÖc ®Æt kÝch). ViÖc kÝch dÇm cã thÓ lµ cÇn thiÕt, kh«ng nh÷ng ®Ó thùc hiÖn viÖc ®iÒu chØnh ®é cao mÆt gèi, ngoµI ra cßn cã nh÷ng lý do kh¸c (mè trô bÞ lón, do ph¶n lùc lªn mè trô, hoÆc cao tr×nh mè trô bÞ sai lÖch, hoÆc cÇn thay ®æi khæ tÜnh kh«ng). §Ó thùc hiÖn nh÷ng néi dung trªn, nãi chung, nªn t«n cao nh÷ng phÇn bÖ kª díi gèi, tèt h¬n lµ t¨ng chiÒu dÇy bÖ kª trªn, nh vËy cßn lµm cho mè trô v÷ng ch¾c thªm. BÖ kª trªn cã chiÒu dÇy nhá, ®îc bª t«ng liÒn cïng víi phÇn dÇm, ngoµi t¸c dông chÝnh cña nã lµ t¹o cho gèi cã ®îc mét mÆt tiÕp gi¸p b»ng ph¼ng, cßn t¹o cho sù thuËn tiÖn quan s¸t t×nh tr¹ng gèi vµ cho phÐp b¶o vÖ tèt phÇn cèt thÐp ®¸y dÇm do cã tÇng b¶o hé dÇy nµy, tr¸nh ®îc nh÷ng h háng vïng gèi kh«ng lêng tríc ë khu vùc kh¾c nghiÖt cña gèi. ViÖc bè trÝ bÖ kª thêng phô thuéc vµo kich thíc h×nh häc cña c«ng tr×nh, ®é dÇy cña bÖ kª cã thÓ lµ trÞ sè b»ng chiÒu dÇy hoÆc trÞ sè thay ®æi, tuú thuéc t¬ng quan gi÷a mÆt cña gèi cÇu víi ®¸y dÇm hoÆc víi mÆt ®Ønh cña mè trô. 1.2.1.Lµm bÖ kª: Nh÷ng gê th¼ng ®øng hoÆc mÐp ®øng cña mè trô ph¶i c¸ch xa mÐp chu vi cña bÖ kª Ýt nhÊt lµ 5cm. §èi víi cÇu kiÓu b¶n vµ cÇu b¶n mè nhÑ, nh÷ng c¹nh dµi cña gèi thêng ®Æt song song víi ®êng tim gèi. §èi víi cÇu chÐo cã gãc xiªn nhá h¬n 78 0, thêng lµm bÖ kª vµ ®Æt gèi cÇu theo híng dÇm. §èi víi cÇu kiÓu dÇm cã cuèng, nh÷ng c¹nh dµI cña gèi thêng ®Æt vu«ng gãc cíi tim däc cña dÇm, tøc lµ ®êng vu«ng gãc víi ®êng tim gèi trïng víi ®êng tim däc trôc dÇm. 1.2.2.KÝch thíc cña bÖ kª theo mÆt b»ng: BÖ kª trªn vµ bÖ kª díi kh«ng nhÊt thiÕt cã cïng kÝch thíc. Thêng ®îc ®Þnh réng ra h¬n gèi cÇu mét kho¶ng -kh«ng nhá h¬n 5 cm. ®iÒu ®ã dÉn ®Õn viÖc lùa chän kÝch thíc bÖ thêng réng ra h¬n so víi kÝch thíc gèi cÇu Ýt nhÊt lµ 10cm khi chiÒu dµi bÖ kª trªn 10cm (chñ yÕu ®èi víi bÖ kª trªn). PhÇn gê nµy cho phÐp: -Neo gi÷ nh÷ng tÊm thÐp nÕu cã (cÇn thiÕt cho bÖ kª cã chiÒu cao trªn 4cm) -TR¸nh x¶y ra vì lë mÐp c¹nh bÖ kª, do bãc v¸n khu«n, hoÆc do lùc truyÒn tõ gèi. -Kª chÌn l¹i gèi do bÞ chuyÓn dÞch hoÆc bÞ xoay rÊt nguy hiÓm mµ kh«ng thÓ më réng hoÆc lµm l¹i bÖ kª ®îc. Cuèi cïng, ®èi víi nh÷ng gèi kiÓu trît, nh÷ng kÝch thíc theo mÆt b»ng cña bÖ kª trªn sÏ ph¶i réng h¬n Ýt nhÊt 10cm so víi kÝch thíc cu¶ tÊm trît, nh÷ng kÝch thíc cña bÖ kª díi nãi chung sÏ Ýt nhÊt lµ b»ng kich thøíc cña tÊm trît céng thªm mét kho¶ng dÞch vÞ dù kiÕn. 1.2.3.ChiÒu cao bÖ kª: Trªn cïng ®êng tim mè trô cã chiÒu cao bÖ kª kh¸c nhau, ®îc biÓu thÞ b»ng kho¶ng c¸ch H0 theo chiÒu ®øng gi÷a mÆt trªn mè trô vµ ®¸y dÇm, kho¶ng c¸ch nµy ®îc tÝnh ë vÞ trÝ bÊt lîi nhÊt theo ®êng ch©n cña bª kª Ýt nhÊt lµ b»ng 15cm; ®ã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó quan s¸t vµ ®Ó cã thÓ n©ng dÇm lªn dÔ dµng. S¬ ®å díi ®©y sÏ minh ho¹ cho ®iÒu kiÖn nªu trªn ®èi víi hai trêng hîp thêng gÆp nhÊt: Tuy nhiªn cã thÓ ®iÒu chØnh 15cm trong nh÷ng trêng hîp sau: -CÇn gi¶m trÞ sè nµy, khi cã sù xem xÐt vÒ mÆt c¶nh quan, nhÊt lµ ®èi víi c¸c trô gi÷a; trÞ sè gi¶m cã thÓ ®Õn 12cm, nhng ph¶i ®¶m b¶o viÖc thu nhá chiÒu cao nµy lµ cÇn thiÕt, cã tÝnh ®Õn kÝch thíc h×nh häc chung cña c«ng tr×nh vµ tû lÖ gi÷a c¸c bé phËn kh¸c nhau ( chiÒu cao trô, chiÒu dµi hép gèi, kho¶ng c¸ch c¸c gèi, dèc ngang hoÆc nh÷ng kÕt cÊu kh¸c biÖt, bÒ rång bÇu dÇm...), -CÇn t¨ng trÞ sè nµy, khi cã sù xem xÐt vÒ ®iÒu kiÖn tiÕp cËn, cã thÓ x¶y ra ®èi víi mét sè kiÓu cäc, trong trêng hîp bé phËn gèi ®Æt qu¸ gÇn mÐp bÖ kª gèi, hoÆc trêng hîp mè kiÓu têng ng¨n, khi ®ã cã thÓ ph¶i t¹o thuËn lîi cho viÖc vÐt dän r·nh tho¸t níc. ChiÒu cao tÜnh ë mÆt tríc cña mÐp bÖ kª gèi cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau (®¬n vÞ cm) H0 =15 + 0,2 (Dt-50) ( kh«ng nhá qu¸ 15cm) Gi¸ trÞ nµy ®¬ng nhiªn ®îc gia t¨ng tuú thuéc cù ly D2 (xem h×nh bªn) ®Ó tiÖn lµm s¹ch r·ng Nãi chung rÊt dÓ dµng thùc hiÖn sao cho bÖ kª díi cao h¬n bÖ kª trªn víi mét chiÒu cao cÇn thiÕt. Còng vËy ®Ó ®¹t chiªï cao tÜnh gi÷a mÆt mè vµ dÇm, chiÒu cao cña bÖ kª díi nªn lín h¬n 5cm. §èi víi bÖ kª trªn, chiÒu cao kh«ng nhá h¬n 2cm, trõ trêng hîp dÇm ®óc s½n cã bè trÝ tÊm b¶n ®¸y dÇm thay cho bÖ kª, nh vËy ®èi víi lo¹i cÊu tróc nµy, thùc hiÖn lµm bÖ kª ph¶i cã nhiÒu gi¶I ph¸p. BÖ kª trªn vµ díi kh«ng cßn quan träng cÇn thiÕt khi viÖc kiÓm tra vµ viÖc n©ng h¹ dÇm ®îc dùa vµo cao tr×nh mÆt ®¸y cña b¶n ng¨n.v..v. NÕu bÖ kª trªn ®îc chÕ t¹o s½n nhê vµo b¶n thÐp kª gèi th× bÒ dÇy b¶n nµy kh«ng nhá h¬n 6cm. 1.2.4. Bè trÝ cÊu t¹o vïng gèi: C¨n cø tõ nh÷ng quy ®Þnh trªn, ngêi ta cã thÓ ®Þnh ®îc nh÷ng kÝch thíc bè trÝ cÊu t¹o vïng gèi theo híng däc (theo ®êng tim mè trô) còng nh híng ngang, theo h×nh vÏ sau ®©y, trong ®ã nh÷ng kÝch thíc c¬ b¶n ( theo cm) ghi trong dÊu ngoÆc lµ nh÷ng trÞ sè nhá nhÊt. 1.2.5.KÝch thíc mÆt b»ng ®Ønh mè trô. §èi víi nh÷ng dÇm th¼ng, c¹nh bª cña gèi ph¶i c¸ch mÐp bªn cña ®Ønh mè trô tõ 10cm trë lªn. Tõ ®ã cã thÓ ®Þnh ®îc mÆt c¾t phï hîp cho bÖ mè trô, H¬n n÷a ®èi víi mét sè lo¹i dÇm kh¸c, kÝch thíc nÆt b»ng ®Ønh mè trô ph¶i x¸c ®Þnh phï hîp víi gi¶i ph¸p x©y dùng l¾p ®Æt cÇu. §èi víi nh÷ng lo¹i dÇm kiÓu hÉng liªn tiÕp, theo chØ dÉn ë môc (2.3.3) cho thÊy r»ng khi ®ang x©y l¾p hÉng dÇm, kh«ng cho phÐp ®Æt ngay vµo gèi chÝnh thøc. Ngêi ta ph¶i dù tÝnh ®iÓm kª ®Æt t¹m thêi. Nh÷ng kÝch thíc mÆt b»ng trô ph¶i ®¶m b¶o cã thÓ l¾p ®Æt gèi chÝnh thøc, nh÷ng ô kª phô vµ vÞ trÝ kª kÝch dÇm cÇn thiÕt khi l¾p ®Æt còng nh khi thay gèi cÇu sau nµy ( xem s¬ ®å B ë trang 6). 1.2.6. Trêng hîp ®Æc biÖt gèi ®Æt th¼ng ®øng. Nh÷ng gèi kiÓu trît dïng trong trêng hîp nµy ph¶i ®¹t môc ®Ých cho phÐp dÉn híng b¶n mÆt cÇu ( cÇu cong) hoÆc cho tuyÒn lùc ngang do sù cè nh ®éng ®Êt, va ch¹m tÇu bÌ...) ViÖc ®Æt gèi cÇu kiÓu nµy kh¸ phøc t¹p. Tuy nhiªn, ë giai ®o¹n thiÕt kÕ nªn xem kh¶ n¨ng sö dông nh÷ng kiÓu gèi ®Æc biÖt, gèi kiÓu ‘’h×nh chËu’’, cã chèt dÉn híng (xem h×nh vÏ sau) NÕu sù chuyÓn dÞch cña gèi ®Æc biÖt kh«ng tho¶ m·n (thÝ dô lùc híng ngang kh¸ lín), ph¶i l¾p gèi kiÓu trît ®Æt th¼ng ®øng nhng víi ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt lµ thay ®æi mét sè cÊu t¹o kh¸c cña gèi cho phï hîp. Do ®Æc tÝnh cña gèi nµy trong trêng hîp ®Æc biÖt, ®¬n vÞ thiÕt kÕ vµ thi c«ng ph¶i lËp hå s¬ híng dÉn kh¸ dÇy ®ñ vÒ ph¬ng ph¸p l¾p gèi kiÓu trît th¼ng ®øng nµy. Nh÷ng thÝ dô vÒ bè trÝ gèi chÝnh vµ gèi t¹m thêi trªn mè trô B) MÆt b»ng mét nöa ®Ønh trô cña mét cÇu c¸ biÖt