Nội dung

Häc viÖn khoa häc x· héi GS.TS. Vâ Kh¸nh Vinh (Chñ biªn) B×nh luËn khoa häc Bé luËt Tè tông h×nh sù Nhµ xuÊt b¶n T- ph¸p Hµ Néi - 2011 4 Chñ biªn: GS.TS. Vâ Kh¸nh Vinh TËp thÓ t¸c gi¶: 1. GS.TS. Vâ Kh¸nh Vinh: c¸c Ch-¬ng I, II, III, IV, V, VI, XVI 2. PGS.TS. Ph¹m Hång H¶i: c¸c Ch-¬ng VII, XXXI, XXXV, XXXVI, XXXVII 3. GS.TS. Hå Träng Ngò: c¸c Ch-¬ng VIII, XI, XIV, XV 4. PGS.TS. TrÇn §×nh Nh·: c¸c Ch-¬ng IX, X 5. PGS.TS. Lª V¨n §Ö: c¸c Ch-¬ng XII, XIII 6. PGS.TS. NguyÔn V¨n Huyªn: Ch-¬ng XVII 7. PGS.TS. TrÇn V¨n §é: c¸c Ch-¬ng XVIII, XIX, XX, XXI, XXII, XXVII 8. TS.NguyÔn §øc Mai: c¸c Ch-¬ng XXIII, XXIV, XXX 9. PGS.TS. NguyÔn M¹nh Kh¸ng: c¸c Ch-¬ng XXV, XXVIII, XXXII, XXXIV 10. PGS.TS. Hå Sü S¬n: c¸c Ch-¬ng XXVI, XXIX, XXXIII 5 Lêi giíi thiÖu Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 ®-îc Quèc héi kho¸ XI th«ng qua ngµy 26 th¸ng 11 n¨m 2003 vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 01 th¸ng 7 n¨m 2004. §©y lµ Bé luËt lín trong hÖ thèng ph¸p luËt cña n-íc ta - Bé luËt tè tông h×nh sù cña ®Êt n-íc trong giai ®o¹n x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Lµ c¨n cø ph¸p lý quan träng nhÊt “quy ®Þnh tr×nh tù, thñ tôc khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù; chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông; nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh tè tông; quyÒn vµ nghÜa vô cña nh÷ng ng-êi tham gia tè tông, cña c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ c«ng d©n; hîp t¸c quèc tÕ trong tè tông h×nh sù, nh»m chñ ®éng phßng ngõa, ng¨n chÆn téi ph¹m, ph¸t hiÖn chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ xö lý c«ng minh, kÞp thêi mäi hµnh vi ph¹m téi, kh«ng ®Ó lät téi ph¹m, kh«ng lµm oan ng-êi v« téi. §©y còng lµ mét b-íc ph¸t triÓn míi cao h¬n vÒ t- t-ëng vµ kü thuËt lËp ph¸p trong lÜnh vùc tè tông h×nh sù ë n-íc ta. X©y dùng vµ ban hµnh ®-îc mét Bé luËt lín, quan träng nh- Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 lµ mét viÖc khã, nh-ng ®Ó ®¶m b¶o cho nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt ®i vµo cuéc sèng, ph¸t huy hiÖu qu¶ ®iÒu chØnh th× cßn khã kh¨n h¬n nhiÒu. Bëi v×, x©y dùng ph¸p luËt vµ b¶o ®¶m viÖc tu©n thñ ph¸p luËt lµ hai mÆt cña mét vÊn ®Ò, lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña viÖc x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Víi môc tiªu phôc vô cho viÖc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, phæ biÕn réng r·i c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù; cung cÊp tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c §iÒu tra viªn, KiÓm s¸t viªn, ThÈm ph¸n nãi riªng vµ c¸n bé lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt nãi chung; ®ång thêi phôc vô trùc tiÕp cho nh÷ng ng-êi tham gia tè tông vµ mäi c«ng d©n cã nhu cÇu nghiªn cøu, t×m hiÓu ®Ó b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh Nhµ xuÊt b¶n T- ph¸p xuÊt b¶n cuèn: "B×nh luËn khoa häc Bé luËt tè tông h×nh sù" do GS.TS. Vâ Kh¸nh Vinh, Phã Chñ tÞch ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam, kiªm Gi¸m ®èc Häc viÖn Khoa häc X· héi lµm chñ biªn vµ nhãm c¸c t¸c gi¶ bao gåm c¸c Gi¸o s-, 6 Phã gi¸o s-, TiÕn sü luËt häc ®· cã nhiÒu n¨m lµm c«ng t¸c nghiªn cøu, gi¶ng d¹y vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn trong c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt tham gia biªn so¹n. Trªn c¬ së lý luËn chÝnh thèng, c¸c t¸c gi¶ ®· dùa vµo nh÷ng quy ®Þnh trong Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 ®Ó b×nh luËn vÒ néi dung cña tõng ®iÒu luËt. §iÒu ®Æc biÖt h¬n, ®ã lµ phÇn b×nh luËn nh÷ng ®iÒu luËt míi ®-îc bæ sung trong Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 so víi Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 1988. Xin tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch tíi b¹n ®äc. Nhµ xuÊt b¶n T- ph¸p 7 PhÇn thø nhÊt Nh÷ng quy ®Þnh chung Ch-¬ng I NhiÖm vô vµ hiÖu lùc cña bé luËt tè tông h×nh sù §iÒu 1. NhiÖm vô cña Bé luËt tè tông h×nh sù Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh tr×nh tù, thñ tôc khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù; chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông; nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh tè tông; quyÒn vµ nghÜa vô cña nh÷ng ng-êi tham gia tè tông, cña c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ c«ng d©n, nh»m chñ ®éng phßng ngõa, ng¨n chÆn téi ph¹m, ph¸t hiÖn chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ xö lý c«ng minh, kÞp thêi mäi hµnh vi ph¹m téi, kh«ng ®Ó lät téi ph¹m, kh«ng lµm oan ng-êi v« téi. Bé luËt tè tông h×nh sù gãp phÇn b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ n-íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, tæ chøc, b¶o vÖ trËt tù ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa; ®ång thêi gi¸o dôc mäi ng-êi ý thøc tu©n theo ph¸p luËt, ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m. B×nh luËn 1. Bé luËt tè tông h×nh sù, theo tÝnh chÊt, néi dung vµ h×nh thøc lµ mét trong nh÷ng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt quan träng cña Nhµ n-íc ta, lµ h×nh thøc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®-îc hÖ thèng ho¸ cao nhÊt. C¸c quy ph¹m cña Bé luËt tè tông h×nh sù ®iÒu chØnh toµn bé qu¸ tr×nh tè tông h×nh sù vµ c¸c giai ®o¹n cña nã. §ã lµ tr×nh tù, thñ tôc khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù. 2. Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh nhãm c¸c chñ thÓ cña c¸c quan hÖ ph¸p luËt tè tông h×nh sù, c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c chñ thÓ ®ã ë c¸c 8 giai ®o¹n kh¸c nhau cña tè tông h×nh sù, c¸c hµnh vi vµ quyÕt ®Þnh ®-îc ®-a ra trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù. Dùa vµo c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n-íc ta Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n, mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan ®ã; nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña Thñ tr-ëng, Phã Thñ tr-ëng c¸c C¬ quan ®iÒu tra, §iÒu tra viªn, ViÖn tr-ëng, Phã ViÖn tr-ëng, KiÓm s¸t viªn, Ch¸nh ¸n, Phã Ch¸nh ¸n Toµ ¸n, ThÈm ph¸n, Héi thÈm, Th- ký phiªn toµ. Bé luËt tè tông h×nh sù còng quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña nh÷ng ng-êi tham gia tè tông cã lîi Ých cña m×nh trong tè tông h×nh sù (ng-êi bÞ t¹m gi÷, bÞ can, bÞ c¸o, ng-êi bÞ h¹i, nguyªn ®¬n d©n sù, bÞ ®¬n d©n sù, ng-êi cã quyÒn lîi, nghÜa vô liªn quan ®Õn vô ¸n), cña nh÷ng ng-êi bµo ch÷a vµ nh÷ng ng-êi ®¹i diÖn cho nh÷ng ng-êi tham gia tè tông; quy ®Þnh quy chÕ ph¸p lý cña c¸c chñ thÓ kh¸c cña tè tông h×nh sù: ng-êi lµm chøng, ng-êi gi¸m ®Þnh, ng-êi phiªn dÞch vµ nh÷ng ng-êi kh¸c tham gia qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù, cña c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ c«ng d©n. 3. ViÖc b¶o vÖ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, tù do c¸ nh©n, nh©n phÈm, danh dù, c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n quy ®Þnh ý nghÜa, néi dung vµ viÖc ¸p dông ph¸p luËt tè tông h×nh sù ë n-íc ta, c¸c nhiÖm vô chung vµ cô thÓ cña tè tông h×nh sù. C¸c nhiÖm vô ®ã ®-îc thùc hiÖn vµ b¶o ®¶m b»ng c¸ch chñ ®éng phßng ngõa, ng¨n chÆn téi ph¹m, ph¸t hiÖn chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ xö lý c«ng minh, kÞp thêi mäi hµnh vi ph¹m téi, kh«ng ®Ó lät téi ph¹m, kh«ng lµm oan ng-êi v« téi. ViÖc ph¸t hiÖn chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ xö lý c«ng minh, kÞp thêi mäi hµnh vi ph¹m téi, kh«ng ®Ó lät téi ph¹m, kh«ng lµm oan ng-êi v« téi ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c t×nh tiÕt thùc tÕ cña vô ¸n trªn c¬ së phï hîp chÝnh x¸c víi hiÖn thùc, tøc lµ dùa vµo c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù x¸c ®Þnh ®-îc ch©n lý kh¸ch quan cña vô ¸n. 4. NhiÖm vô ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ víi t×nh h×nh téi ph¹m vµ c¸c b¶o ®¶m cho c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n ®-îc kÕt hîp vµ thÓ hiÖn rÊt chÆt chÏ ë ®ßi hái ph¸t hiÖn chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ xö lý c«ng minh, kÞp thêi mäi hµnh vi ph¹m téi, kh«ng ®Ó lät téi ph¹m vµ lµm oan ng-êi v« téi. ViÖc quy ®Þnh râ rµng, cô thÓ tr×nh tù, thñ tôc khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù; chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ 9 mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông; nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh tè tông; quyÒn vµ nghÜa vô cña nh÷ng ng-êi tham gia tè tông, cña c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ c«ng d©n lµ nh÷ng b¶o ®¶m tè tông quan träng ®Ó phßng ngõa vµ ng¨n chÆn viÖc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ kÕt ¸n kh«ng cã c¨n cø ®èi víi c«ng d©n. 5. §ßi hái cña Bé luËt tè tông h×nh sù vÒ viÖc ph¸t hiÖn nhanh chãng, kÞp thêi mäi hµnh vi ph¹m téi kh«ng cã nghÜa lµ cho phÐp thùc hiÖn nhanh chãng, kÞp thêi viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n mµ vi ph¹m tÝnh kh¸ch quan vµ tÝnh ®Çy ®ñ cña viÖc nghiªn cøu tÊt c¶ c¸c t×nh tiÕt cã ý nghÜa ®èi víi vô ¸n. ViÖc tu©n thñ nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù lµ ®iÒu kiÖn vµ biÖn ph¸p cÇn thiÕt, quan träng b¶o ®¶m trËt tù ph¸p luËt, b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých cña x· héi, Nhµ n-íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. ChØ cã viÖc tu©n thñ nghiªm chØnh vµ th-êng xuyªn c¸c ®ßi hái cña c¸c quy ph¹m ph¸p luËt tè tông h×nh sù míi cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc ch©n lý vÒ vô ¸n vµ suy cho cïng míi cã thÓ ®-a ra ®-îc c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh hîp ph¸p vµ cã c¨n cø. 6. Ho¹t ®éng cña c¬ quan ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù kh«ng chØ h¹n chÕ ë viÖc ®Êu tranh chèng c¸c téi ph¹m ®· ®-îc thùc hiÖn. C¸c c¬ quan ®ã cßn cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó phßng ngõa, ng¨n chÆn téi ph¹m, lµm s¸ng tá vµ kh¾c phôc c¸c nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn cña téi ph¹m. ViÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®ã tr-íc hÕt ®-îc b¶o ®¶m b»ng viÖc ph¸t hiÖn chÝnh x¸c, nhanh chãng mäi hµnh vi ph¹m téi, b»ng viÖc xö lý c«ng minh, kÞp thêi nh÷ng ng-êi thùc hiÖn téi ph¹m, b»ng viÖc ¸p dông ®óng ®¾n c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n. §iÒu 2. HiÖu lùc cña Bé luËt tè tông h×nh sù Mäi ho¹t ®éng tè tông h×nh sù trªn l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ph¶i ®-îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy. Ho¹t ®éng tè tông h×nh sù ®èi víi ng-êi n-íc ngoµi ph¹m téi trªn l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ c«ng d©n n-íc thµnh viªn cña ®iÒu -íc quèc tÕ mµ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ký kÕt hoÆc gia nhËp th× ®-îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh cña ®iÒu -íc quèc tÕ ®ã. 10 §èi víi ng-êi n-íc ngoµi ph¹m téi trªn l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thuéc ®èi t-îng ®-îc h-ëng c¸c ®Æc quyÒn ngo¹i giao hoÆc quyÒn -u ®·i, miÔn trõ vÒ l·nh sù theo ph¸p luËt ViÖt Nam, theo c¸c ®iÒu -íc quèc tÕ mµ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ký kÕt hoÆc gia nhËp hoÆc theo tËp qu¸n quèc tÕ, th× vô ¸n ®-îc gi¶i quyÕt b»ng con ®-êng ngo¹i giao. B×nh luËn 1. Kh«ng tuú thuéc vµo viÖc téi ph¹m ®-îc thùc hiÖn ë ®©u, trªn l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam hoÆc ë ngoµi l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, nÕu nh- ng-êi thùc hiÖn téi ph¹m thuéc thÈm quyÒn t- ph¸p h×nh sù cña Nhµ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th× viÖc ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù vÒ téi ph¹m trªn l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®-îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam. 2. Trong tr-êng hîp viÖc ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vô ¸n h×nh sù kh«ng thuéc thÈm quyÒn cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông cña n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, nh-ng do HiÖp ®Þnh t-¬ng trî t- ph¸p mµ c¬ quan tiÕn hµnh tè tông n-íc ta ®-îc ký HiÖp ®Þnh uû th¸c tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng tè tông nhÊt ®Þnh (nh- thu thËp chøng cø, hái cung bÞ can, lÊy lêi khai cña ng-êi lµm chøng...), th× viÖc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng tè tông ®ã còng ph¶i ®-îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam. 3. ViÖc tiÕn hµnh ho¹t ®éng tè tông h×nh sù ®èi víi ng-êi n-íc ngoµi ph¹m téi trªn l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ c«ng d©n n-íc thµnh viªn cña ®iÒu -íc quèc tÕ mµ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ký kÕt hoÆc gia nhËp th× ®-îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh cña §iÒu -íc quèc tÕ ®ã. 4. Nh÷ng ng-êi n-íc ngoµi thuéc ®èi t-îng ®-îc h-ëng c¸c ®Æc quyÒn ngo¹i giao hoÆc quyÒn -u ®·i, miÔn trõ vÒ h×nh sù theo ph¸p luËt ViÖt Nam, theo c¸c ®iÒu -íc quèc tÕ mµ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ký kÕt hoÆc gia nhËp hoÆc theo tËp qu¸n quèc tÕ, ph¹m téi trªn l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, th× vô ¸n ®-îc gi¶i quyÕt b»ng con ®-êng ngo¹i giao. 11 Ch-¬ng II Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n §iÒu 3. B¶o ®¶m ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa trong tè tông h×nh sù Mäi ho¹t ®éng tè tông h×nh sù cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, ng-êi tiÕn hµnh tè tông vµ ng-êi tham gia tè tông ph¶i ®-îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy. B×nh luËn 1. Ph¸p chÕ lµ nguyªn t¾c quan träng trong sinh ho¹t x· héi, trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc, cña c¸c tæ chøc x· héi, cña nh÷ng ng-êi cã chøc vô, quyÒn h¹n vµ cña c«ng d©n. §©y lµ nguyªn t¾c HiÕn ®Þnh ®-îc hiÓu lµ viÖc th-êng xuyªn, nhÊt qu¸n tu©n thñ vµ chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, cña c¸c ®¹o luËt vµ c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt kh¸c phï hîp víi HiÕn ph¸p, víi c¸c ®¹o luËt cña tÊt c¶ c¸c c¬ quan nhµ n-íc vµ c¸c tæ chøc x· héi, cña nh÷ng ng-êi cã chøc vô, quyÒn h¹n, cña mäi c«ng d©n. 2. Trong ph¸p luËt tè tông h×nh sù nguyªn t¾c b¶o ®¶m ph¸p chÕ ®-îc cô thÓ ho¸ trong viÖc x¸c lËp trËt tù tiÕn hµnh gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù. Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái mäi ho¹t ®éng tè tông h×nh sù ph¶i ®-îc luËt ®iÒu chØnh chÆt chÏ, cô thÓ vµ c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¶i ®-îc tu©n thñ mét c¸ch nghiªm chØnh, thèng nhÊt. B¶o ®¶m ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa lµ t- t-ëng chØ ®¹o ®-îc qu¸n triÖt trong toµn bé qu¸ tr×nh nhËn thøc, x©y dùng vµ ¸p dông ph¸p luËt tè tông h×nh sù. 3. Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái Nhµ n-íc ph¶i quy ®Þnh chÆt chÏ, râ rµng tr×nh tù, thñ tôc khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù; chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông h×nh sù, gi÷a nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh tè tông h×nh sù; quyÒn vµ nghÜa vô cña nh÷ng ng-êi tham gia tè tông h×nh sù vµ cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc, tæ chøc x· héi vµ c«ng d©n. §iÒu ®ã cã nghÜa r»ng, c¸c ho¹t ®éng tè tông h×nh sù, tr×nh tù, thñ tôc khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù; 12 chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông h×nh sù; quyÒn vµ nghÜa vô cña nh÷ng ng-êi tham gia tè tông h×nh sù vµ cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc, cña tæ chøc x· héi vµ c«ng d©n ph¶i ®-îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt tè tông h×nh sù. 4. ë khÝa c¹nh ¸p dông ph¸p luËt, nguyªn t¾c nµy ®ßi hái c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông h×nh sù, nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh tè tông h×nh sù vµ nh÷ng ng-êi tham gia tè tông h×nh sù ph¶i tu©n thñ triÖt ®Ó, nghiªm chØnh vµ thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù. Trong tr-êng hîp cã sù vi ph¹m ph¸p luËt, c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ¸p dông biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc vi ph¹m ®ã. 5. Nh÷ng b¶o ®¶m quan träng cña viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c ph¸p chÕ lµ kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt trong tè tông h×nh sù vµ gi¸m s¸t viÖc xÐt xö (xem b×nh luËn §iÒu 23 vµ §iÒu 21). §iÒu 4. T«n träng vµ b¶o vÖ c¸c quyÒn c¬ b¶n cña c«ng d©n Khi tiÕn hµnh tè tông, Thñ tr-ëng, Phã Thñ tr-ëng C¬ quan ®iÒu tra, §iÒu tra viªn, ViÖn tr-ëng, Phã ViÖn tr-ëng ViÖn kiÓm s¸t, KiÓm s¸t viªn, Ch¸nh ¸n, Phã Ch¸nh ¸n Toµ ¸n, ThÈm ph¸n, Héi thÈm trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña m×nh ph¶i t«n träng vµ b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, th-êng xuyªn kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p vµ sù cÇn thiÕt cña nh÷ng biÖn ph¸p ®· ¸p dông, kÞp thêi huû bá hoÆc thay ®æi nh÷ng biÖn ph¸p ®ã, nÕu xÐt thÊy cã vi ph¹m ph¸p luËt hoÆc kh«ng cßn cÇn thiÕt n÷a. B×nh luËn 1. C¸c quyÒn vµ tù do c¬ b¶n cña con ng-êi vµ c«ng d©n lµ nh÷ng gi¸ trÞ x· héi cao nhÊt cã ý nghÜa to lín vÒ nhiÒu mÆt cÇn ph¶i ®-îc t«n träng vµ b¶o vÖ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. C¸c quyÒn vµ tù do ®-îc ghi nhËn trong HiÕn ph¸p n-íc ta. Ho¹t ®éng tè tông h×nh sù lµ ho¹t ®éng liªn quan trùc tiÕp ®Õn c¸c quyÒn vµ tù do cña con ng-êi vµ cña c«ng d©n, ®Æc biÖt lµ c¸c quyÒn tù do c¬ b¶n ®-îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p, do vËy c«ng viÖc x©y dùng vµ ¸p dông ph¸p luËt tè tông h×nh sù ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c t«n träng vµ b¶o vÖ 13