Nội dung

nghiªn cøu - trao ®æi §oµn ThÞ Tè Uyªn * L uËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ® ®−îc Quèc héi n−íc Céng hoµ x héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ IX k× häp thø 10 th«ng qua ngµy 12/11/1996 lµ v¨n b¶n cã hiÖu lùc cao lÇn ®Çu tiªn ®−îc ban hµnh quy ®Þnh vÒ thÈm quyÒn, thñ tôc vµ tr×nh tù ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ® trùc tiÕp x¸c lËp trËt tù, kØ c−¬ng trong chÝnh ho¹t ®éng lËp ph¸p, lËp quy, b−íc ®Çu ®−a c«ng t¸c x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®i vµo nÒn nÕp. MÆc dï vËy, qua 6 n¨m thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña LuËt ® béc lé nh÷ng h¹n chÕ cÇn ®−îc kh¾c phôc kÞp thêi nhÊt lµ c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn quy tr×nh x©y dùng, th«ng qua dù ¸n, dù th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. XuÊt ph¸t tõ ®ßi hái ®ã, ngµy 16/12/2002, t¹i k× häp thø hai Quèc héi kho¸ XI ® th«ng qua LuËt sè 02/2002/QH11 vÒ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Chóng t«i xin ®Ò cËp mét sè néi dung chñ yÕu ®−îc söa ®æi, bæ sung nh− sau: 1. VÒ thÈm quyÒn ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt Theo §iÒu 1 LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt (LuËt söa ®æi, bæ sung), v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt lµ v¨n b¶n do c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn ban hµnh theo thñ tôc, tr×nh tù luËt ®Þnh, trong ®ã cã quy t¾c xö sù chung, ®−îc Nhµ n−íc b¶o ®¶m thùc hiÖn nh»m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x héi theo ®Þnh h−íng x héi chñ nghÜa. So s¸nh víi ®Þnh nghÜa vÒ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt t¹i §iÒu 1 cña LuËt ban hµnh T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996 ta thÊy vÒ c¬ b¶n kh«ng cã sù kh¸c nhau, LuËt míi chØ bá ®i tõ "c¸c" trong côm tõ "trong ®ã cã c¸c quy t¾c xö sù chung…" thµnh "trong ®ã cã quy t¾c xö sù chung…". Víi quy ®Þnh nµy v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®−îc ban hµnh bëi rÊt nhiÒu chñ thÓ cã thÈm quyÒn ®ã lµ: Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi, Chñ tÞch n−íc, ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ, bé tr−ëng, thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, viÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, héi ®ång nh©n d©n, uû ban nh©n d©n c¸c cÊp vµ c¸c chñ thÓ liªn kÕt víi nhau ®Ó ban hµnh nghÞ quyÕt, th«ng t− liªn tÞch. Nh− vËy, LuËt ® bæ sung thÈm quyÒn ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cho ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao. Theo ®ã ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao cã quyÒn ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt víi tªn gäi quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, th«ng t−. §©y lµ ®iÓm míi mµ tr−íc ®©y trong LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996 kh«ng quy ®Þnh. Cïng víi viÖc trao quyÒn ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cho ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, LuËt söa ®æi, bæ sung ® bá ®i thÈm quyÒn ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ. 2. VÒ quy tr×nh x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt Víi môc ®Ých n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng * Gi¶ng viªn khoa hµnh chÝnh - nhµ n−íc Tr−êng ®¹i häc luËt Hµ Néi 81 nghiªn cøu - trao ®æi ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, b¶o ®¶m tiÕn ®é vµ chÊt l−îng cña c¸c dù ¸n, dù th¶o, LuËt söa ®æi, bæ sung LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ® tËp trung vµo viÖc ®æi míi quy tr×nh lËp ph¸p, lËp quy, ®Æc biÖt lµ quy tr×nh lËp ph¸p víi nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: + VÒ ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh T¹i §iÒu 22 cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996 quy ®Þnh c¬ quan, tæ chøc, ®¹i biÓu Quèc héi cã quyÒn tr×nh dù ¸n luËt göi ®Ò nghÞ x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh ®Õn Uû ban th−êng vô Quèc héi ®ång thêi göi ®Õn ChÝnh phñ, trong ®ã ph¶i nªu râ sù cÇn thiÕt ban hµnh v¨n b¶n, x¸c ®Þnh ®èi t−îng vµ ph¹m vi ®iÒu chØnh cña v¨n b¶n, c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho viÖc so¹n th¶o v¨n b¶n. §Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cña Ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh, LuËt míi ® söa ®æi, bæ sung LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996 nh− sau: “… §Ò nghÞ x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh ph¶i nªu râ sù cÇn thiÕt ban hµnh v¨n b¶n; ®èi t−îng, ph¹m vi ®iÒu chØnh cña v¨n b¶n; nh÷ng quan ®iÓm, néi dung chÝnh cña v¨n b¶n; dù b¸o t¸c ®éng kinh tÕ - x6 héi; dù kiÕn nguån lùc b¶o ®¶m thi hµnh vµ ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m cho viÖc so¹n th¶o v¨n b¶n…" Ngoµi viÖc b¶o ®¶m tÝnh kh¶ thi cña Ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh, quy ®Þnh söa ®æi, bæ sung §iÒu 22 nªu trªn cßn t¨ng c−êng tr¸ch nhiÖm cña c¸c chñ thÓ cã quyÒn göi ®Ò nghÞ x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh. + VÒ thµnh lËp Ban so¹n th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 25 LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996 th× "C¬ quan, tæ chøc tr×nh dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh thµnh lËp ban so¹n th¶o…". Quy ®Þnh ®ã ® ®−îc bæ sung thªm dù th¶o nghÞ quyÕt cña Quèc héi vµ Uû ban th−êng vô Quèc héi, cô thÓ 82 lµ: "C¬ quan, tæ chøc tr×nh dù ¸n luËt, dù th¶o nghÞ quyÕt cña Quèc héi, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt cña Uû ban th−êng vô Quèc héi thµnh lËp ban so¹n th¶o". §èi víi dù th¶o nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh, ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh c¬ quan chñ tr× so¹n th¶o sau ®ã c¬ quan chñ tr× so¹n th¶o thµnh lËp ban so¹n th¶o. §ång thêi LuËt söa ®æi, bæ sung ® quy ®Þnh râ vÒ thµnh viªn cña Ban so¹n th¶o gåm: “Tr−ëng ban lµ ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc chñ tr× so¹n th¶o vµ c¸c thµnh viªn lµ ®¹i diÖn c¸c c¬ quan, tæ chøc h÷u quan, c¸c chuyªn gia, c¸c nhµ khoa häc”. §èi víi dù th¶o nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ th× thµnh viªn ban so¹n th¶o cßn cã ®¹i diÖn c¬ quan thÈm ®Þnh. Ban so¹n th¶o ph¶i thùc hiÖn rÊt nhiÒu nhiÖm vô khi tiÕn hµnh so¹n th¶o dù ¸n, dù th¶o trong ®ã cã ho¹t ®éng tæ chøc lÊy ý kiÕn ®ãng gãp . Theo quy ®Þnh cña LuËt söa ®æi, bæ sung, Ban so¹n th¶o kh«ng chØ tæ chøc lÊy ý kiÕn c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n h÷u quan mµ cßn ph¶i lÊy ý kiÕn cña c¸c ®èi t−îng chÞu sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña v¨n b¶n trong ph¹m vi vµ víi h×nh thøc thÝch hîp tuú theo tÝnh chÊt vµ néi dung cña tõng dù ¸n, dù th¶o. Víi quy ®Þnh bæ sung nµy, néi dung cña v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt sau khi ban hµnh sÏ cã kh¶ n¨ng thùc thi mét c¸ch cã hiÖu qu¶. + VÒ tr¸ch nhiÖm thÈm tra, thÈm ®Þnh dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt VÒ tr¸ch nhiÖm thÈm tra: Theo quy ®Þnh cña LuËt tæ chøc Quèc héi, Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p, tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt ®èi víi dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh tr−íc khi tr×nh Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi. Do vËy, ®Ó ®¶m b¶o sù phï hîp víi quy ®Þnh cña T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 nghiªn cøu - trao ®æi LuËt tæ chøc Quèc héi, LuËt söa ®æi, bæ sung LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ® bæ sung §iÒu 34a nh− sau: "Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt ®èi víi c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh tr−íc khi tr×nh Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi xem xÐt, th«ng qua b»ng c¸c ho¹t ®éng sau ®©y: 1. Tham gia thÈm tra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh do Héi ®ång d©n téc vµ c¸c Uû ban kh¸c cña Quèc héi chñ tr× thÈm tra. Trong tr−êng hîp cã ý kiÕn kh¸c víi c¬ quan chñ tr× thÈm tra vÒ tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh trong hÖ thèng ph¸p luËt th× Uû ban ph¸p luËt b¸o c¸o víi Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi vÒ ý kiÕn cña m×nh; 2. Tham gia chØnh lÝ dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh". Tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh cña Bé t− ph¸p ®−îc quy ®Þnh râ h¬n vÒ ®èi t−îng thÈm ®Þnh lµ dù ¸n luËt, dù th¶o nghÞ quyÕt cña Quèc héi, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt cña Uû ban th−êng vô Quèc héi, dù th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ; vÒ thµnh lËp héi ®ång thÈm ®Þnh; vÒ ph¹m vi thÈm ®Þnh… trong §iÒu 29a, bæ sung sau §iÒu 29 cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996. Theo quy ®Þnh cña §iÒu 29a, héi ®ång thÈm ®Þnh do bé tr−ëng Bé t− ph¸p thµnh lËp ®Ó thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt do Bé t− ph¸p chñ tr× so¹n th¶o. C¬ quan thÈm ®Þnh tiÕn hµnh thÈm ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò sau: - Sù cÇn thiÕt ban hµnh v¨n b¶n, ®èi t−îng, ph¹m vi ®iÒu chØnh cña d− ¸n, dù th¶o; - Sù phï hîp cña néi dung dù ¸n, dù th¶o víi ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng; tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 nhÊt cña v¨n b¶n víi hÖ thèng ph¸p luËt; - TÝnh kh¶ thi cña v¨n b¶n; - ViÖc tu©n thñ thñ tôc vµ tr×nh tù so¹n th¶o; - Ng«n ng÷, kÜ thuËt so¹n th¶o v¨n b¶n. Nh− vËy, so s¸nh víi LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996, LuËt söa ®æi, bæ sung ® ®−a thªm yÕu tè ng«n ng÷ vµ kÜ thuËt so¹n th¶o v¨n b¶n lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò mµ c¬ quan thÈm ®Þnh ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh. Quy ®Þnh nµy lµ c¬ së ph¸p lÝ t¹o ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o n©ng cao chÊt l−îng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. + VÒ vÊn ®Ò tham gia gãp ý kiÕn x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt Víi môc ®Ých b¶o ®¶m tÝnh c«ng khai, d©n chñ trong qu¸ tr×nh x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ngay tõ giai ®o¹n so¹n th¶o ®ång thêi ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi, hiÖu qu¶ cña v¨n b¶n, LuËt quy ®Þnh trong qu¸ tr×nh x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt , c¬ quan, tæ chøc h÷u quan c¨n cø tÝnh chÊt, néi dung dù ¸n, dù th¶o t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n ®Æc biÖt lµ ®èi t−îng chÞu sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña v¨n b¶n ®ãng gãp ý kiÕn. LuËt söa ®æi, bæ sung còng quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan so¹n th¶o v¨n b¶n ph¶i nghiªn cøu ®Ó tiÕp thô chØnh lÝ dù ¸n, dù th¶o v¨n b¶n. §©y lµ néi dung ®−îc bæ sung t¹i §iÒu 3 cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. + VÒ thñ tôc th«ng qua dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh - §èi víi dù ¸n luËt: Theo quy ®Þnh cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, dù ¸n luËt cã thÓ ®−îc Quèc héi th¶o luËn theo tõng vÊn ®Ò, tõng ch−¬ng hoÆc toµn bé dù ¸n vµ ®−îc th«ng qua b»ng c¸ch biÓu quyÕt tõng ®iÒu, tõng ch−¬ng. Quy tr×nh th¶o luËn, th«ng qua nh− vËy cã ®iÓm h¹n chÕ lµ c¸c ®¹i biÓu mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó th¶o luËn vÒ c©u ch÷ mµ ch−a dµnh thêi gian thÝch ®¸ng cho viÖc th¶o luËn c¸c chÝnh s¸ch c¬ 83 nghiªn cøu - trao ®æi b¶n cña dù ¸n. §Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é th«ng qua luËt, ngoµi viÖc c¶i tiÕn quy tr×nh so¹n th¶o, thÈm ®Þnh, thÈm tra LuËt söa ®æi, bæ sung ® tËp trung vµo viÖc ®æi míi quy tr×nh th¶o luËn, xem xÐt, th«ng qua dù ¸n luËt nh− sau: - Quy ®Þnh thñ tôc th«ng qua dù ¸n luËt t¹i mét hoÆc hai k× häp. T¹i k× häp ®Çu, Quèc héi chØ cho ý kiÕn vÒ nh÷ng néi dung c¬ b¶n, nh÷ng vÊn ®Ò lín cßn cã ý kiÕn kh¸c nhau; - T¨ng c−êng vai trß cña Uû ban th−êng vô Quèc héi trong qu¸ tr×nh x©y dùng dù ¸n luËt: "Uû ban th−êng vô Quèc héi chØ ®¹o ®oµn th− kÝ k× häp tæng hîp ý kiÕn cña ®¹i biÓu Quèc héi.". - §Ó rót ng¾n thêi gian th«ng qua luËt, thay v× viÖc th«ng qua luËt theo tõng ®iÒu, tõng ch−¬ng, LuËt söa ®æi bæ sung quy ®Þnh Quèc héi th«ng qua luËt ngay sau khi nghe ®äc toµn v¨n dù th¶o luËt ® ®−îc chØnh lÝ. ChØ trong nh÷ng tr−êng hîp cÇn thiÕt, Quèc héi míi th«ng qua mét sè vÊn ®Ò cô thÓ tr−íc khi th«ng qua toµn v¨n dù th¶o luËt (kho¶n 5 §iÒu 45b). Cã thÓ nãi víi nh÷ng quy ®Þnh vÒ thñ tôc th«ng qua dù ¸n luËt, LuËt söa ®æi, bæ sung ® gãp phÇn vµo viÖc ®æi míi quy tr×nh lËp ph¸p cña Quèc héi. 3. VÒ gi¸m s¸t, kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt Quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t, kiÓm tra ®èi víi v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®−îc söa ®æi, bæ sung theo h−íng x¸c ®Þnh râ h¬n chñ thÓ, thÈm quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan nhµ n−íc; x©y dùng quy tr×nh vµ c¬ chÕ ph¸p lÝ nh»m thùc hiÖn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nµy. Theo ®ã LuËt ® bæ sung §iÒu 12a vÒ nguyªn t¾c gi¸m s¸t, kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt; bæ sung c¸c §iÒu 80a, 80b vÒ môc ®Ých vµ néi dung gi¸m s¸t, kiÓm tra nh− sau: "ViÖc gi¸m s¸t, kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m 84 ph¸p luËt ®−îc tiÕn hµnh nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng néi dung sai tr¸i cña v¨n b¶n ®Ó kÞp thêi ®×nh chØ viÖc thi hµnh, söa ®æi, huû bá hoÆc b6i bá v¨n b¶n nh»m b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt ®ång thêi kiÕn nghÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, c¸ nh©n ®6 ban hµnh v¨n b¶n sai tr¸i." Néi dung gi¸m s¸t, kiÓm tra v¨n b¶n bao gåm: 1. Sù phï hîp cña v¨n b¶n víi HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi vµ v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n−íc cÊp trªn; 2. Sù phï hîp cña h×nh thøc v¨n b¶n víi néi dung v¨n b¶n ®ã; 3. Sù phï hîp cña néi dung v¨n b¶n víi thÈm quyÒn cña c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n. (§iÒu 80b). Ngoµi ra, LuËt míi cßn bæ sung §iÒu 82a vÒ viÖc gi¸m s¸t cña Héi ®ång d©n téc vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi ®èi víi v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Trong ®iÒu kiÖn viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n kh«ng cßn thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm s¸t chung, víi môc ®Ých gãp phÇn b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p, tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n trong hÖ thèng ph¸p luËt, LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®−îc söa ®æi, bæ sung theo h−íng nhÊn m¹nh tr¸ch nhiÖm cña Bé t− ph¸p trong viÖc gióp ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ kiÓm tra, xö lÝ c¸c v¨n b¶n sai tr¸i. 4. VÒ hiÖu lùc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt Nh»m b¶o ®¶m cho viÖc tuyªn truyÒn, phæ biÕn v¨n b¶n tíi nh©n d©n ®ång thêi ®Ó c¬ quan cã liªn quan cã ®ñ thêi gian chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn thi hµnh v¨n b¶n, §iÒu 75 LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®−îc söa ®æi theo h−íng kÐo dµi kho¶ng thêi gian tõ khi v¨n b¶n ®−îc ban hµnh cho ®Õn thêi ®iÓm cã hiÖu lùc; T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 nghiªn cøu - trao ®æi c¸ch tÝnh thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n trong hai tr−êng hîp: + Tr−êng hîp v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh râ thêi ®iÓm cã hiÖu lùc th× viÖc quy ®Þnh thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n x¸c ®Þnh nh− sau: - V¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi cã hiÖu lùc sau 30 ngµy, kÓ tõ ngµy Chñ tÞch n−íc kÝ lÖnh c«ng bè; - V¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan nhµ n−íc kh¸c ë trung −¬ng cã hiÖu lùc sau 15 ngµy, kÓ tõ ngµy ®¨ng c«ng b¸o. + Tr−êng hîp v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt quy ®Þnh râ thêi ®iÓm cã hiÖu lùc th× thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: - Ngµy cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh theo c¸c thêi ®iÓm gièng tr−êng hîp trªn. Trong tr−êng hîp v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p thi hµnh trong t×nh tr¹ng khÈn cÊp th× cã thÓ quy ®Þnh ngµy cã hiÖu lùc sím h¬n; - Trong tr−êng hîp v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cÇn ph¶i ®−îc h−íng dÉn thi hµnh, tuyªn truyÒn phæ biÕn réng ri trong c¸c tÇng líp nh©n d©n th× viÖc quy ®Þnh ngµy cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n cã thÓ muén h¬n thêi ®iÓm cã hiÖu lùc trong tr−êng hîp thø nhÊt. Trªn ®©y lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. ViÖc söa ®æi, bæ sung LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ® gãp phÇn vµo viÖc thÓ chÕ ho¸ t− t−ëng cña §¶ng vÒ ®æi míi quy tr×nh lËp ph¸p, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt; phï hîp víi HiÕn ph¸p n¨m 1992, LuËt tæ chøc Quèc héi, LuËt tæ chøc ChÝnh phñ ® ®−îc söa ®æi vµ ch¾c ch¾n sÏ gãp phÇn vµo viÖc x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cña d©n, do d©n, v× d©n./. T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 Quy ®Þnh vÒ thÕ chÊp… (TiÕp theo trang 71) thµnh phè thuéc tØnh cã kÕ ho¹ch thùc hiÖn ngay viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n. Trong thêi gian tíi khi ch−a thÓ cÊp ®Çy ®ñ giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt nªn cho phÐp c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh, c¸ nh©n cã c¸c giÊy tê chøng minh quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p ®−îc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt. 4. CÇn quy ®Þnh thèng nhÊt trong Bé luËt d©n sù, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ng©n hµng vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®Êt ®ai tæ chøc kinh tÕ, hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt cã quyÒn thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt t¹i mäi tæ chøc tÝn dông ®−îc phÐp ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. 5. Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thÕ chÊp cÇn ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ thÞ tr−êng t¹i thêi ®iÓm thÕ chÊp nh−ng ph¶i phï hîp víi khung gi¸ do Nhµ n−íc quy ®Þnh. ChÝnh phñ ph¶i cã nghÞ ®Þnh h−íng dÉn cô thÓ vÒ viÖc quy ®Þnh khung gi¸ vµ nguyªn t¾c, ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ c¸c lo¹i ®Êt theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 1 LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Êt ®ai míi ®−îc ban hµnh (thay thÕ NghÞ ®Þnh sè 87/CP n¨m 1994). 6. CÇn quy ®Þnh râ trong Bé luËt d©n sù vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan cã thÓ thÕ chÊp riªng quyÒn sö dông ®Êt, tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt hoÆc quyÒn sö dông ®Êt vµ tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt; kh«ng b¾t buéc ph¶i thÕ chÊp tµi quyÒn sö dông ®Êt g¾n liÒn víi tµi s¶n. 7. Thø b¶y, c¸c bªn cã quyÒn tho¶ thuËn vÒ nghÜa vô ®¨ng kÝ thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt. NÕu c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn, nghÜa vô nµy thuéc vÒ bªn thÕ chÊp. C¸c bªn cã quyÒn tho¶ thuËn vÒ ph−¬ng thøc xö lÝ quyÒn sö dông ®Êt thÕ chÊp, nÕu c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn míi ®em b¸n ®Êu gi¸./. 85