Nội dung

TCNCYH 34 (2) - 2005 Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®iÖn trë da vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da t¹i 12 cÆp huyÖt nguyªn trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy – t¸ trµng NguyÔn ThÞ V©n Anh, Ph¹m ThÞ Minh §øc, Hoµng B¶o Ch©u Chän ngÉu nhiªn 120 ®èi t−îng, chia hai nhãm, nhãm nghiªn cøu (1): 60 bÖnh nh©n viªn loÐt d¹ dµy, tuæi ≥ 50 (30 nam, 30 n÷); nhãm chøng (2); 60 ng−êi b×nh th−êng tuæi ≥ 50 (30 nam, 30 n÷) ®Ó nghiªn cøu sù biÕn ®æi mét sè ®Æc ®iÓm t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn ë bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy. KÕt qu¶ cho thÊy trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy cã sù kh¸c biÖt vÒ ®iÖn trë vµ c−êng ®é dßng ®iÖn t¹i huyÖt Th¸i xung ë hai bªn c¬ thÓ (p < 0,01), ë tÊt c¶ c¸c ®èi t−îng nghiªn cøu; T¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn cã ®iÖn trë da cao h¬n vµ c−êng ®é dßng ®iÖn thÊp h¬n nhãm b×nh th−êng cïng løa tuæi, cïng giíi (p < 0,001). I. §Æt vÊn ®Ò Theo y häc cæ truyÒn (YHCT), huyÖt lµ n¬i thÇn khÝ ho¹t ®éng vµo ra, ®Æc ®iÓm cña huyÖt ®· ®−îc ng−êi x−a ®Ò cËp nhiÒu trong c¸c Y v¨n cæ. Ngµy nay ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®iÖn trë vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da cña mét sè huyÖt [2], [3], [5]. C¸c c«ng tr×nh nµy ®· phÇn nµo lµm s¸ng tá ®Æc ®iÓm cña huyÖt trªn c¬ thÓ ng−êi b×nh th−êng. Theo YHCT, huyÖt Nguyªn lµ huyÖt ®¹i diÖn cho kinh khÝ cña b¶n kinh vµ t¹ng phñ. Chóng ®· ®−îc sö dông trong chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ bÖnh t¹ng phñ kinh l¹c [8], [9]. VËy khi bÞ bÖnh nh−ng ®Æc ®iÓm sinh häc cña huyÖt cã thay ®æi kh«ng? nÕu cã th× thay ®æi thÕ nµo? §· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu sù biÕn ®æi vÒ ®iÖn trë vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da cña huyÖt [4], [6], vµ huyÖt Nguyªn [5] trªn mét sè bÖnh. §Ó giãp phÇn lµm s¸ng tá ®Æc ®iÓm cña huyÖt Nguyªn trªn ng−êi tr−ëng thµnh bÞ bÖnh, chóng t«i tiÕn hµnh ®Ò tµi nµy nh»m c¸c môc tiªu sau: 1. X¸c ®Þnh ®iÖn trë da vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn ë hai bªn c¬ thÓ trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy. 2. M« t¶ chiÒu h−íng biÕn ®æi vÒ ®iÖn trë da vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy so víi ng−êi b×nh th−êng cïng løa tuæi, cïng giíi. II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 1. §èi t−îng nghiªn cøu 1.1. Nhãm nghiªn cøu (nhãm 1) - 60 bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy gåm 30 nam vµ 30 n÷a, trong ®ã cã 100% cã tæn th−¬ng viªm ë d¹ dµy, 6,67% cã kÌm theo loÐt d¹ dµy. - BÖnh nh©n ®−îc chÈn ®o¸n viªm loÐt d¹ dµy trªn l©m sµng vµ kÕt qu¶ néi soi (theo [1]), ®ang trong ®ît ®au cÊp. - Tõ 50 tuæi trë lªn, víi n÷ chØ chän nh÷ng phô n÷ ®· m·n kinh. 1.2. Nhãm chøng (nhãm 2) - 60 ng−êi b×nh th−êng gåm 30 nam vµ 30 n÷. - Tõ 50 tuæi trë lªn, víi n÷ chØ chän nh÷ng phô n÷ ®· m·n kinh. 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. C¸c chØ sè nghiªn cøu * §iÖn trë da vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da vïng huyÖt t¹i 12 cÆp huyÖt 27 TCNCYH 34 (2) - 2005 Nguyªn (Hîp cèc, D−¬ng tr×, UyÓn cèc, Th¸i uyªn, §¹i l¨ng, ThÇn m«n, Xung d−¬ng, Kh©u kh−, Kinh cèt, Th¸i b¹ch, Th¸i xung, Th¸i Khª). 2.2. Ph−¬ng tiÖn vµ kü thuËt nghiªn cøu Ph−¬ng tiÖn nghiªn cøu - M¸y ®o c−êng ®é dßng ®iÖn Nerometer, m¸y ®o ®iÖn trë PD -1 Electrodermonter cu¶ NhËt B¶n. - Phßng ®o: C¸c ®èi t−îng nghiªn cøu ®−îc ®o trong phßng yªn tÜnh, nhiÖt ®é phßng kho¶ng 27 - 180C, ®é Èm khoan 70 - 80%. Thêi gian 8 - 11 giê s¸ng. Kü thuËt ®o C¸c ®èi t−îng nghiªn cøu ®−îc nghit t¹i phßng 15 phót tr−íc khi ®o HuyÖt ®−îc x¸c ®Þnh theo ph−¬ng ph¸p cña YHCT sau ®ã ®−îc x¸c ®Þnh l¹i b»ng m¸y dß huyÖt. C−êng ®é dßng ®iÖn ®−îc x¸c ®Þnh b»ng m¸y dß huyÖt Neurometer. §iÖn trë da ®−îc x¸c ®Þnh b»ng m¸y Electrodermonter. C¸ch ®o ®iÖn trë da vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da t−¬ng tù nhau: - §iÖn cùc trung tÝnh ®−îc ®Æt cè ®Þnh trong lßng bµn tay cña ®èi t−îng nghiªn cøu. §IÖn cùc ®o ®−îc ®Æt vu«ng gãc víi mÆt da vïng huyÖt Nguyªn cÇn ®o. §äc kÕt qu¶ khi kim trªn m¸y ®øng yªn, lÊy kÕt qu¶ trung b×nh 3 lÇn ®o. 2.3. Xö lý sè liÖu: Theo ph−¬ng ph¸p thèng kª Y sinh häc III. KÕt qu¶ nghiªn cøu 1. §Æc ®iÓm 12 cÆp huyÖt Nguyªn ë hai bªn c¬ thÓ trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy B¶ng 1. §iÖn trë da (kΩ) t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn ë hai bªn c¬ thÓ HuyÖt Nguyªn N÷ Nam Nhãm 2 (n=30) Nhãm 1 (n=30) P Nhãm 2 (n=30) Nhãm 1 (n=30) p Hîp cèc 41,33 ± 3,48 56,47 ± 3,89 < 0,001 38,88 ± 3,43 55,53 ± 4,33 < 0,001 D−¬ng tr× 42,27 ± 3,55 54,42 ± 4,10 < 0,001 39,50 ± 4,64 52,42 ± 3,69 < 0,001 UyÓn cèt 45,83 ± 2,59 52,88 ± 3,63 < 0,001 43,75 ± 3,53 50,62 ± 4,11 < 0,001 Th¸i uyªn 42,58 ± 3,12 53,05 ± 3,80 < 0,001 40,82 ± 3,32 50,98 ± 3,59 < 0,001 §¹i l¨ng 45,05 ± 2 73 58,02 ± 3,36 < 0,001 43,30 ± 3,24 56,37 ± 3,75 < 0,001 ThÇn m«n 45,32 ± 2,80 52,55 ± 4,39 < 0,001 43,48 ± 2,62 51,83 ± 3,37 < 0,001 Xung d−¬ng 41,10 ± 3,36 54,13 ± 4,20 < 0,001 38,92 ± 3,38 53,90 ± 3,40 < 0,001 Kh©u kh− 43,72 ± 4,13 50,77 ± 3,42 < 0,001 40,78 ± 3,94 49,55 ± 4,17 < 0,001 Kinh cèt 45,20 ± 2,67 51,80 ± 4,23 < 0,001 42,27 ± 3,99 49,23 ± 4,93 < 0,001 Th¸i b¹ch 43,92 ± 3,04 55,32 ± 4,15 < 0,001 41,27 ± 3,55 54,53 ± 4,12 < 0,001 Ph¶i 44,37 ± 3,56 49,93 ± 4,28 < 0,001 42,83 ± 2,77 52,03 ± 5,06 < 0,001 Tr¸i 44,50 ± 3,98 52,70 ± 3,79 < 0,001 42,77 ± 3,05 53,47 ± 4,43 < 0,001 47,70 ± 2,80 52,60 ± 4,07 < 0,001 45,57 ± 2,62 50,63 ± 4,47 < 0,001 Th¸i xung Th¸i khª 28 TCNCYH 34 (2) - 2005 B¶ng 2. C−êng ®é dßng ®iÖn qua da (µA) t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn ë hai bªn c¬ thÓ Nhãm 1 (viªm loÐt d¹ dµy, ≥ 50 tuæi) HuyÖt N÷ (n=30) Nam (n=30) nguyªn Ph¶i Tr¸i P Ph¶i Tr¸i P Hîp cèc > 0,05 > 0,05 56,50 ± 4,29 56,43 ± 4,48 55,13 ± 4,91 55,93 ± 4,17 54,83 ± 4,10 54,00 ± 5,19 > 0,05 52,50 ± 3,81 52,33 ± 4,11 > 0,05 UyÓn cèt 53,07± 3,74 52,70 ± 4,13 > 0,05 50,80 ± 4,49 50,43 ± 4,13 > 0,05 Th¸i uyªn 53,00 ± 3,70 53,10 ± 4,54 > 0,05 50,87 ± 3,45 51,10 ± 4,05 > 0,05 §¹i l¨ng 58,47 ± 4,10 57,57 ± 3,51 > 0,05 57,03 ± 3,66 55,70 ± 4,64 > 0,05 ThÇn m«n 52,23 ± 4,88 52,87 ± 4,56 > 0,05 52,47 ± 4,45 51,20 ± 3,61 > 0,05 Xung d−¬ng 53,40 ± 4,92 54,87 ± 4,40 > 0,05 53,30 ± 4,36 54,50 ± 3,59 > 0,05 Kh©u kh− 50,60 ± 3,89 50,93 ± 3,80 > 0,05 49,33 ± 4,20 49,77 ± 4,64 > 0,05 Kinh cèt 51,77 ± 3,99 51,83 ± 4,80 > 0,05 49,33 ± 4,84 49,13 ± 5,06 > 0,05 Th¸i B¹ch 55,37 ± 4,39 55,27 ± 4,58 > 0,05 54,37 ± 3,75 54,70 ± 4,80 > 0,05 Th¸i xung 49,93 ± 4,28 52,70 ± 3,79 > 0,01 52,03 ± 5,06 53,47 ± 4,43 > 0,01 Th¸i khª 52,50 ± 3,83 52,70 ± 4,83 > 0,05 50,97 ± 4,74 50,30 ± 4,45 > 0,05 D−¬ng tr× B¶ng 3.1 vµ 3.2 cho thÊy t¹i huyÖt Th¸i xung cã sù kh¸c biÖt vÒ ®iÖn trë da vµ c−êng ®é dßng ®iÖn ë hai bªn c¬ thÓ cña nhãm bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy (p< 0,01) trªn c¶ nam vµ n÷. Cßn c¸c huyÖt nguyªn Kh¸c kh«ng cã sù kh¸c biÖt ( p > 0,05). Do kh«ng cã sù kh¸c biÖt gi÷a hai bªn c¬ thÓ vÒ c−êng ®é dßng ®iÖn vµ ®iÖn trë da t¹i c¸c cÆp huyÖt Nguyªn nªn sè liÖu cña c¸c b¶ng tiÕp theo ®−îc tÝnh chung cho c¶ hai bªn c¬ thÓ, trõ huyÖt Th¸i Xung. 2. Sù biÕn ®æi ®Æc ®iÓm sinh häc t¹i 12 cÆp huyÖt nguyªn ë bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy B¶ng 3 So s¸nh ®iÖn trë da (kΩ) t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn cña bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy (nhãm 1) vµ ng−êi b×nh th−êng cïng løa tuæi (nhãm 2) HuyÖt nguyªn Nhãm 1 (viªm loÐt d¹ dµy, ≥ 50 tuæi) Ph¶i N÷ (n=30) Tr¸i 27,33 ± 8,30 P > 0,05 29,33 ± 9,74 29,83 ± 8,17 P > 0,05 31,43 ± 10,03 > 0,05 35,47 ± 7,60 35,40 ± 8,22 > 0,05 33,17 ± 7,44 34,63 ± 8,13 > 0,05 38,17 ± 8,93 39,70 ± 8,21 > 0,05 Th¸i uyªn 33,67 ± 7,32 34,07 ± 9,07 > 0,05 38,07 ± 6,66 37,50 ± 7,99 > 0,05 §¹i l¨ng 22,33 ± 7,77 23,90 ± 6,88 > 0,05 25,93 ± 7,47 28,27 ± 10,13 > 0,05 ThÇn m«n 35,63 ± 9,71 34,77 ± 9,11 > 0,05 35,03 ± 8,50 37,53 ± 7,14 > 0,05 Xung d−¬ng 33,07 ± 9,89 30,33 ± 8,91 > 0,05 35,50 ± 8,88 30,93 ± 7,27 > 0,05 Kh©u kh− 38,70 ± 7,97 37,97 ± 7,46 > 0,05 40,47 ± 9,00 39,83 ± 0,13 > 0,05 Kinh cèt 36,53 ± 7,96 36,33 ± 9,73 > 0,05 41,20 ± 9,64 41,73 ± 10,05 > 0,05 Th¸i B¹ch 28,90 ± 8,81 29,33 ± 9,29 > 0,05 31,30 ± 7,72 30,83 ± 9,70 > 0,05 Th¸i xung 40,07 ± 8,47 34,47 ± 7,60 > 0,01 35,83 ± 10,0 33,07 ± 8,85 > 0,01 Th¸i khª 34,73 ± 7,65 35,07 ± 9,56 > 0,05 38,00 ± 9,65 39,57 ± 9,04 > 0,05 Hîp cèc 27,60 ± 7,14 D−¬ng tr× 29,30 ± 10,01 UyÓn cèt Ph¶i Nam (n=30) Tr¸i 29 TCNCYH 34 (2) - 2005 B¶ng 3 cho thÊy ®iÖn trë da t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn trªn bÖnh nhªn viªm loÐt d¹ dµy (nhãm 1) cao h¬n h¼n so víi nhãm ®èi t−îng b×nh th−êng cïng løa tuæi, cïng giíi (nhãm 2) víi p < 0,001. B¶ng 4: So s¸nh c−êng ®é dßng ®iÖn (µA) qua 12 cÆp huyÖt Nguyªn ë bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy (nhãm 1) vµ ng−êi b×nh th−êng cïng løa tuæi (nhãm 2) HuyÖt Nguyªn N÷ Nam Nhãm 2 (n=30) Nhãm 1 (n=30) P Nhãm 2 (n=30) Nhãm 1 (n=30) p Hîp cèc 57,42 ± 6,53 27,47 ± 6,70 < 0,001 61,67 ± 6,35 28,58 ± 8,53 < 0,001 D−¬ng tr× 55,67 ± 7,17 30,37 ± 5,17 < 0,001 60,55 ± 9,18 35,43 ± 7,38 < 0,001 UyÓn cèt 48,50 ± 5,53 33,90 ± 7,10 < 0,001 53,18 ± 6,85 38,62 ± 8,10 < 0,001 Th¸i uyªn 54,73 ± 5,85 33,87 ± 7,54 < 0,001 58,42 ± 6,43 37,78 ± 6,97 < 0,001 §¹i l¨ng 49,98 ± 5,61 23,12 ± 6,48 < 0,001 53,52 ± 6,41 27,10 ± 8,20 < 0,001 ThÇn m«n 49,45 ± 5,81 35,20 ± 8,70 < 0,001 53,18 ± 5,28 36,28 ± 6,58 < 0,001 Xung d−¬ng 57,95 ± 6,63 31,70 ± 8,50 < 0,001 62,23 ± 6,57 32,22 ± 6,97 < 0,001 Kh©u kh− 51,65 ± 7,14 38,33 ± 6,87 < 0,001 58,52 ± 7,75 40,15 ± 9,10 < 0,001 Kinh cèt 49,35 ± 5,89 36,43 ± 8,50 < 0,001 55,48 ± 8,08 41,47 ± 9,79 < 0,001 Th¸i b¹ch 52,28 ± 6,36 29,12 ± 8,38 < 0,001 57,68 ± 7,14 31,07 ± 8,38 < 0,001 Ph¶i 50,43 ± 8,00 40,07 ± 8,47 < 0,001 54,67 ± 5,51 35,83 ± 10,0 < 0,001 Tr¸i 50,80 ± 9,44 34,47 ± 7,60 < 0,001 54,87 ± 6,46 33,07 ± 8,85 < 0,001 43,60 ± 6,58 34,90 ± 8,22 < 0,001 48,50 ± 5,48 38,78 ± 9,08 < 0,001 Th¸i xung Th¸i khª B¶ng 4 cho thÊy c−êng ®é dßng ®iÖn qua da t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy (nhãm 1) thÊp h¬n h¼n so víi nhãm ®èi t−îng b×nh th−êng cïng løa tuæi, cïng giíi (nhãm 2) víi p< 0,001 . trªn chøng tá cã sù mÊt c©n b»ng vÒ dinh d−ìng trªn ®−êng kinh Can ë hai bªn c¬ thÓ. Mµ theo YHCT, bªn ph¶i thuéc khÝ, bªn tr¸i thuéc huyÕt, nh− vËy cã sù mÊt c©n b»ng vÒ khÝ huyÕt trong ®−êng kinh Can ë bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy. IV. Bµn luËn Viªm loÐt d¹ dµy thuéc chøng VÞ qu¶n thèng cña YHCT. BÖnh cã liªn quan tíi Can, Tú, VÞ. Theo YHCT bÖnh tËt ph¸t sinh lµ do sù mÊt c©n b»ng ©m d−¬ng biÓu hiÖn b»ng sù thiªn th¾ng hay thiªn suy [8]. Nhãm nghiªn cøu cña chóng t«i gåm 100% bÖnh nh©n cã tæn th−¬ng viªm d¹ dµy, biÓu hiÖn l©m sµng cã ®au th−îng vÞ, ®au xuyªn ra sau l−ng hoÆc lªn trªn, î h¬i, ngùc s−ên ®Çy tøc, ¨n kÐm chËm tiªu, rªu l−ìi vµng máng, chÊt l−ìi bÖu nhît cã ngÊn r¨ng, ph©n th−êng láng hoÆc n¸t. Do VÞ bÞ tæn th−¬ng lµm ¶nh 1. §Æc ®iÓm 12 cÆp huyÖt Ngnyªn ë bªn ph¶i vµ bªn tr¸i c¬ thÓ trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy (nhãm 1) B¶ng 3.1, 3.2 cho thÊy cã sù kh¸c biÖt vÒ ®iÖn trë da, c−êng ®é dßng ®iÖn qua da ë hai bªn c¬ thÓ t¹i huyÖt Th¸i xung (p < 0,01) trªn c¶ nhãm nam vµ n÷, cßn c¸c huyÖt Nguyªn kh¸c kh«ng cã sù kh¸c biÖt (p > 0,05 ). Chóng ta ®· biÕt ®iÖn trë da vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da ph¶n ¸nh tÝnh dÉn ®iÖn cña tæ chøc da hay ph¶n ¸nh sù dinh d−ìng cña tæ chøc. KÕt qu¶ 30 TCNCYH 34 (2) - 2005 h−ëng tíi chøc n¨ng kiÖn vËn cña Tú, vÞ, lµm rèi lo¹n sù th¨ng thanh, gi¸ng träc, dÉn tíi khÝ trÖ. Mµ Can khÝ chñ vÒ sù s¬ tiÕt, khÝ trÖ l©u ngµy lµm ¶nh h−ëng tíi sù s¬ tiÕt cña Can. Khi can khÝ s¬ tiÕt kÐm cµng lµm khÝ trÖ hoÆc hoµnh nghÞch g©y chøng ®au th−îng vÞ . §iÒu ®ã ®· lý gi¶i phÇn nµo sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª ë hai bªn c¬ thÓ cña c¸c th«ng sè vÒ ®iÖn trë vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da cña huyÖt Th¸i xung (huyÖt Nguyªn cña kinh Can) . KÕt qu¶ trªn ®· chøng minh nhËn thøc cña ng−êi xa lµ sù mÊt c©n b»ng vÒ ©m d−¬ng dÉn tíi bÖnh tËt vµ ng−îc l¹i [8], [9]. 2. Sù biÕn ®æi ®Æc ®iÓm sinh häc t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy §Ó t×m hiÓu sù biÕn ®æi ®Æc ®iÓm cña 12 cÆp huyÖt Nguyªn khi c¬ thÓ bÞ bÖnh viªm loÐt d¹ dµy (nhãm1) , chóng t«i so s¸nh víi nhãm ng−êi b×nh th−êng cïng løa tuæi (nhãm 2) vÒ ®iÖn trë vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua 12 cÆp huyÖt Nguyªn. KÕt qu¶ ë b¶ng 3.3 vµ 3.4 cho thÊy: Nhãm bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy, t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn cã ®iÖn trë da cao h¬n vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da thÊp h¬n so víi nhãm ®èi t−îng b×nh th−êng cïng løa tuæi , cïng giíi (p < 0,001). KÕt qu¶ nµy chøng tá ho¹t ®éng dinh d−ìng cña 12 cÆp ®−êng kinh trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy thÊp h¬n h¼n so víi ng−êi b×nh th−êng cïng tuæi, cïng giíi. Theo YHCT, Tú VÞ cã chøc n¨ng kiÖn vËn thøc ¨n. Ng−êi xa nãi : " Tú VÞ lµ nguån sinh ho¸ cña hËu thiªn". Nh− vËy, khÝ cña Tú VÞ (khÝ hËu thiªn) bæ xung vµo Nguyªn khÝ, bªn ngoµi nu«i d−ìng kinh khÝ cña 12 kinh m¹ch, bªn trong nu«i d−ìng lôc phñ, ngò t¹ng. Trong chøng VÞ qu¶n thèng, chøc n¨ng kiÖn vËn cña Tú VÞ ®Òu bÞ ¶nh h−ëng, ®Æc biÖt nhãm ®èi t−îng nghiªn cøu cña chóng t«i lµ nh÷ng ng−êi cã tuæi, cã tiÒn sö viªm loÐt d¹ dµy m¹n tÝnh (trªn 10 n¨m) nªn tú vÞ ®Òu h− nh−îc. H¶i Th−îng L·n «ng viÕt [7]: "Trong c¬ thÓ con ng−êi , khÝ cña Tam tiªu vµ m¹ch cña lôc phñ ngò t¹ng ®Òu kh¬i nguån tõ VÞ . Khi VÞ m¾c bÖnh th× nguyªn khÝ cña 12 kinh l¹c ®Òu kÐm". KÕt qu¶ lµ nguyªn khÝ gi¶m sót trong c¸c ®−êng kinh vµ ®−îc biÓu hiÖn t¹i huyÖt Nguyªn t−¬ng øng . V× vËy ®iÖn trë da t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy lín h¬n h¼n, cßn c−êng ®é dßng ®iÖn thÊp h¬n h¼n so víi nhãm ®èi t−îng b×nh th−êng cïng giíi cïng løa tuæi (p < 0,001). §Æc biÖt sù biÕn ®æi nµy ®−îc thÓ hiÖn râ ë mét sè huyÖt. Cô thÓ, so víi c¸c huyÖt Nguyªn t−¬ng øng ë nhãm ng−êi khoÎ m¹nh cïng løa tuæi, trªn bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy thÊy tû lÖ t¨ng vÒ ®iÖn trë ë c¸c huyÖt §¹i l¨ng (29%, 30%), Hîp cèc (37%, 42%), D−¬ng tr× (28%, 33%), Xung d−¬ng (32%, 38%), Th¸i b¹ch (26%, 32%). Ng−îc l¹i, c−êng ®é dßng ®iÖn cã tû lÖ gi¶m nhiÒu nhÊt ë c¸c huyÖt §¹i l¨ng (53,74%; 49,40%), Hîp cèc (52,16%; 53,66%), D−¬ng tr× (45,45%; 41,49%), Xung d−¬ng (45,30%; 48,22%), Th¸i b¹ch (44,30%; 46,13%). §ã lµ c¸c huyÖt Nguyªn thuéc kinh D−¬ng minh VÞ vµ §¹i tr−êng, Th¸i ©m Tú, Tam Tiªu. Mét sè t¸c gi¶ kh¸c còng cho kÕt qu¶ tu¬ng tù khi nghiªn cøu sù biÕn ®æi ®Æc ®iÓm sinh häc t¹i huyÖt trong mét sè t×nh tr¹ng bÖnh lý kh¸c nh− bôi phæi (4), viªm n·o NhËt B¶n (5) vµ viªm gan, x¬ gan (6), chØ kh¸c lµ nh÷ng sù biÕn ®æi nµy diÔn ra ë c¸c huyÖt kh¸c nhau. Tõ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn cïng víi mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ sù thay ®æi 31 TCNCYH 34 (2) - 2005 ®Æc ®iÓm sinh häc cña mét sè huyÖt t−¬ng øng víi tõng lo¹i bÖnh [4], [5], [6], [9], chóng t«i cã nhËn xÐt sau: §èi víi tõng lo¹i bÖnh kh¸c nhau sÏ cã sù thay ®æi vÒ ®Æc ®iÓm sinh häc cña c¸c huyÖt kh¸c nhau, song nh÷ng thay ®æi nµy cã ®Æc tr−ng cho tõng lo¹i bÖnh hay kh«ng?. KÕt qu¶ trªn mét lÇn n÷a chøng minh cho nhËn thøc cña ng−êi x−a vÒ mèi quan hÖ gi÷a t¹ng phñ - kinh l¹c - huyÖt vÞ mµ trong ®ã lµ mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a t¹ng phñ - kinh l¹c - huyÖt Nguyªn vµ chøng tá huyÖt lµ mét tæ chøc cã cÊu tróc - chøc n¨ng ®Æc biÖt, cã thÓ ®ãng gãp mét phÇn cho ®Þnh híng cña ph−¬ng ph¸p Kinh l¹c chÈn. Nh− vËy, huyÖt kh«ng chØ ®−îc sö dông trong liÖu ph¸p ch÷a trÞ mµ liÖu cã thÓ ®−îc sö dông trong chÈn bÖnh hay kh«ng? Tuy nhiªn ®Ó lµm ®−îc ®iÒu nµy th× cÇn ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu trªn nh÷ng thÓ bÖnh kh¸c ®Ó xem sù biÕn ®æi c¸c ®Æc ®iÓm sinh häc cña huyÖt nh− thÕ nµo vµ cã ®Æc tr−ng cho tõng lo¹i bÖnh hay kh«ng? §ã lµ mét c©u hái chóng ta cÇn tiÕp tôc xem xÐt. V. KÕt luËn 1. Cã sù kh¸c biÖt vÒ ®iÖn trë da, c−êng ®é dßng ®iÖn qua da ë hai bªn c¬ thÓ t¹i huyÖt Th¸i xung (p < 0,01) trªn c¶ nhãm nam vµ n÷ cña bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy. Cßn c¸c huyÖt Nguyªn kh¸c kh«ng cã sù kh¸c biÖt (p >0,05). 2. Trªn nhãm bÖnh nh©n viªm loÐt d¹ dµy, t¹i 12 cÆp huyÖt Nguyªn cã ®iÖn trë da cao h¬n vµ c−êng ®é dßng ®iÖn qua da thÊp h¬n nhãm b×nh th−êng cïng løa tuæi, cïng giíi (p < 0,001). Tµi liÖu tham kh¶o 1. NguyÔn Quang Chung, T¹ Long, TrÞnh TuÊn §òng (1997), "§Æc ®iÓm l©m 32 sµng, néi soi vµ m« bÖnh häc cña viªm d¹ dµy m¹n tÝnh'' Néi khoa, 1, tr 58 - 63 2. Bïi Mü H¹nh, Ph¹m ThÞ Minh §øc (2003), Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm huyÖt Néi quan vµ ¶nh h−ëng cña ®iÖn ch©m huyÖt nµy lªn mét sè chØ sè sinh häc, LuËn ¸n tiÕn sÜ Y häc, tr−êng ®¹i häc Y Hµ Néi. 3. Ho»ng Kh¸nh H»ng, Ph¹m ThÞ Minh §øc (2001), Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc huyÖt Hîp cèc vµ mét sè chØ sè sinh häc khi ®iÖn ch©m huyÖt nµy, Lu©n ¸n tiÕn sÜ Y häc, tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi 4. §ç C«ng Huúnh (1995), "T×m hiÓu mét sè ®Æc ®iÓm cña c¸c huyÖt trªn kinh phÕ ë nh÷ng bÖnh nh©n bÞ bôi phæi", T¹p chÝ ch©m cøu ViÖt Nam, sè 19, tr.28 - 32 5. Ph¹m H÷u Lîi, NguyÔn Tµi Thu (2003), Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc t¹i huyÖt Nguyªn ë trÎ b×nh th−êng vµ bÖnh nhi viªm n·o NhËt B¶n, ®¸nh gi¸ hiÖu qña phôc håi vËn ®éng b»ng ®iÖn ch©m, luËn ¸n tiÕn sÜ Y häc, tr−êng ®¹i häc Y Hµ Néi. 6. Lª V¨n S¬n, §ç C«ng Huúnh vµ cs (2000), "§Æc ®iÓm mét sè huyÖt ch©m cøu ë bÖnh nh©n viªm - x¬ gan vµ viªm loÐt d¹ dµy t¸ trµng", Tap chÝ ch©m cøu ViÖt Nam, sè 37, tr. 9 - 14. 7 - Lª H÷u Tr¸c ( l 983), H¶i th−îng y t«ng t©m lÜnh, héi YHDT tp Hå ChÝ Minh, tr 487 - 488 . 8. Tr−êng ®¹i häc Y Hµ Néi, bé m«n YHCT (1999), Y häc cæ truyÒn, NXB Y häc, Hµ Néi, tr.784 - 987 . 9. ViÖn §«ng y (1984), Ch©m cøu häc, NXB Y häc, Hµ Néi, tr.40 - 70, 8792, 456 - 491 . TCNCYH 34 (2) - 2005 Summary Characteristics resistance and electronintensity of 12 couples yuan points in patients with gastro – doudenal wlcer 120 sub.iects were selected and divided inlo two groups to study resistance and intensity of 12 couples of Yuan point: 60 subjects aged > 50, suffering from duodenalulcer (30 males, 30 females); 60 control sub.iects aged > 50 (30 males, 30 females). The results showed that: There were difference in resistance, intensity of Tai chong point (liv3) of the left and right body in both male and female (p < 0,05 - 0,01), but not in the other ones. Resistance of 12 couples of Yuan point of duodenal-ulcer group was remarkedly higther whereas intensity was lower it comparing with control group, cspecially Da ling TH7, Chong yang St42, Tai bai Sp3. Hegu LI4. Yang chi HC4. 33