Nội dung

VẬT LÝ 7 TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN 1 KIỂM KIỂM TRA TRA BÀI BÀI CŨ CŨ Hãy dùng mũi điện tên biểu diễn chiều Câu Câu 1: Chiều dòng được quy ướcdòng như 2: thế nào? điện (trên sơ đồ) và chiều chuyển động Cho biết dòng kim Trả -của Quy ước: chiều Chiều dòng điện là chiều êlectrôn (biểu diễnđiện bên trong ngoài sơtừ loại ?dương qua dây dẫn và các thiết bị lời: đồ) cực trong các sơ đồ sau: HS1 Trả lời: điện tới cực âm của nguồn điện. - Chiều dòng điện trong kim loại là chiều chuyển động của các êlectrôn có hướng. 2 KIỂM KIỂM TRA TRA BÀI BÀI CŨ CŨ HS2 Câu 1:So sánh chiều dòng điện quy ước với chiều dòng điện trong kim loại ? - Chiều dòng điện quy ước ngược chiều với chiều dịch chuyển có hướng của các êlectrôn tự do trong kim loại. Câu 2: Quan sát hình sau và cho biết chiều dòng điện qua đèn có chiều từ : a. phải qua trái c. trái qua phải b. A cực dương và B cực âm d. A cực âm và B cực dương A B 3 Khi có dòng điện trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện tích dịch chuyển. Nhưng ta có thể nhận biết được sự tồn tại của nó nhờ quan sát các các tác dụng mà dòng điện gây ra. Hai trong số các tác dụng của dòng điện là Bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu các tác dụng này của dòng điện 4 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: C1: Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua. Trả lời: Các dụng cụ, thiết bị được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua là : Mỏ hàn điện Bàn là điện Bếp điện Nồi điện cơm 5 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: Và còn những dụng cụ, thiết bị khác nhưnữa … là . . . Lò vi sóng Máy Máy thái thái rau rau củ củ đa đa năng năng Máy sấy tóc Lò 6 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: C2: Hãy lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1 và tìm hiểu các nội dung sau đây: Hình 22.1 a) Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Bằng cách nào để xác nhận điều đó? - Bóng đèn bị nóng lên, ta có thể cảm thấy khi sờ bằng tay b) Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy 7 qua? - Dây tóc bóng đèn NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của đèn có nhiệt độ khoảng 2500o C. Bảng dưới đây cho biết nhiệt độ nóng chảy của một số chất, hãy giải thích vì sao dây tóc bóng đèn thường được làm bằng vonfram? Chất Nhiệt độ nóng chảy ( oC) Vonfram 3370 Thép Đồng Chì 1300 1080 327 Người ta thường dùng Vonfram để làm dây tóc bóng đèn vì vonfram có 8 nhiệt độ nóng chảy cao NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Qua các câu C1 và C2 các em có nhận xét gì ? 9 Dây sắt Mảnh giấy nhỏ Cầu chì Hình 22.2 C3. Các em hãy quan sát thí nghiệm theo 10 hình 22.2 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt : điện nóng -Vật dẫn lên khi có dòng điện chạy qua C3: Sau khi quan sát thí nghiệm hãy cho biết: a)Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng công tắc? b)Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng điện đã gây tác dụng gì với Trảdây lời sắt ? a) Các mảnh giấy bị dây sắt đốt cháy đứt và rơi xuống b) Dòng điện đã làm cho dây sắt nóng lên (gây tác dụng nhiệt) 11 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng Qua các câu hỏi và thí nghiệm trên các em có kết luận gì về tác dụng nhiệt của dòng điện ? Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các nóng vật dẫn bị . . . . . . . . lên Dòng điện chạy qua dây phát tócnhiệt bóng đèn làm dây tóc độ tới . . . . sáng nóng . . . cao và . . . . . . . . 12 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng C4: Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen một đoạn dây chì (gọi là cầu chì) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 327oC. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch Các điện?em không cần vội vàng trả lời . Hãy quan sát các hình sau : 13 Một số hình ảnh về cầu chì Cầu chì tự rơi loại Cầu chì cao thế 115 kVMột cầu chì cao thế kiểu cũ 33 -35kv đạt 20 kV Cầu Cầu chì các loại chì cá Hộpống cầu chì MEM (30A & 15A) 14 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng C4: Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen một đoạn dây chì ( gọi là cầu chì) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 327oC. Hỏi khi đó có hiện Trả lời tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch Khi đó cầu chì nóng lên điện? tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt. Mạch điện bị hở (bị ngắt mạch) , tránh hư hại và tổn thất 15 có thể xảy ra. NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng II. Tác dụng phát sáng: 1. Bóng đèn bút thử điện: Một trong những tác dụng quan trọng của dòng điện là phát sáng. Nhiều loại đèn điện hoạt động dựa trên tác dụng này. 1. Bóng đèn bút thử C5: Trong bóng đèn bút thử điện: điện có chứa một chất khí ( khí xêôn). Hãy quan sát bóng đèn này và cho nhận xét về hai đầu dây bên trong nó Nhận xét:đầu dây Hai bên trong bóng đèn của bút thử điện tách rời nhau 16 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng nhiệt độ cao và II. Táctới dụng phát phát sáng:sáng 1. Bóng đèn bút thử điện: C6: Hãy quan sát bóng đèn bút thử điện khi nó phát sáng và trả lời câu hỏi sau đây: Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu Trả dây này phát sángsáng ? lời Đèn do vùng chất khí giữa hai dầu dây đèn phát sáng 17 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qualuận: Kết Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tócTác nóng tới phát nhiệt độ II. dụng cao và phát sáng sáng: 1. Bóng đèn bút thử Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chấtphát khí này. sáng ......... . Qua các câu hỏi trên các em hãy hoàn thành kết luận cho phần này điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng 18 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qualuận: Kết Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên a) Hãy quan sát ảnh của đèn điôt phát quang để nhận biết hai bản kim loại to, nhỏ khác nhau ở bên trong đèn và hai đầu dây bên ngoài nối với chúng Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng nhiệt phát độ cao và II. Táctớidụng phát sáng sáng: 1. Bóng đèn bút thử điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát điôt sáng 2.Đèn phát quang (đèn LED): Hình 22. 4 19 NỘI I. Tác dụng nhiệt: DUNG -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát II.sáng Tác dụng phát sáng: a) Thắp sáng đèn điôt phát quang bằng cách nối hai đầu dây của đèn vào hai cực của nguồn điện theo hình 22.5. Quan sát xem đèn có K sáng không ? Pin 1. Bóng đèn bút thử điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng 2. Đèn điôt phát quang (đèn LED): Hình 22.5 20 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qualuận: Kết Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc tới nhiệt cao và II.nóng Tác dụng phát độ sáng: 1.phát Bóngsáng đèn bút thử điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm này phát sáng 2.chất Đènkhíđiôt quang (đèn LED): C7: Đảo ngược hai đầu dây đèn, nhận xét xem khi khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn Kết Đèn LEDquả chỉ sáng khi cực dương của pin nối với bản kim loại nhỏ của đèn _ Pin + Hình 22.5 K 21 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: - Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát II.sáng Tác dụng phát sáng: 1. Bóng đèn bút thử điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất này phát sáng 2.khí Đèn điôt phát quang (đèn KếtLED): luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng Các em hoàn thành kết luận cho phần này bằng cách chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo.một . . .chiều . . . . . . nhất định và khi đó đèn sáng 22 NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và II.phát Tácsáng dụng phát sáng: 1. Bóng đèn bút thử điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khíĐèn nàyđiôt phátphát sáng 2. quang (đèn LED): Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng Nào bây giờ chúng ta hãy vận dụng kiến thức đã học giải quyết các câu hỏi sau: C6: Dòng điện không gây tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường A. Bóng đèn bút thử điện B. Đèn điôt phát quang C. Quạt điện D. Không có trường hợp nào III. Vận dụng: 23 NỘI DUNG I/ Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng II/Tác dụng phát sáng: 1. Bóng đèn bút thử điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này 2. phát Đèn điôt sángphát quang (đèn LED): Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng C9: Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5. Nguồn điện là một chiếc pin với các cực (+) và (-) chưa biết. Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn điôt phát quang để xác định xem A hay B là cực (+) của pin này và chiều dòng điện K chạy trong Pin mạch Hình 22.5 24 NỘI DUNG I/ Tác dụng nhiệt: -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng II/Tác dụng phát sáng: 1. Bóng đèn bút thử điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất phát sáng 2. khí Đènnày điôt phát quang (đèn LED): Kết luận: Đèn điôt phát Trả lời - Đóng khoá K, nếu đèn không sáng đổi hai đầu dây đèn. Khi đèn sáng, bản kim loại nhỏ trong đèn LED nối với cực nào thì đó là cực đương. Cực kia là cực_âm + Pin K quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng 25 HG Hình 22.5 BT thêm NỘI DUNG I. Tác dụng nhiệt: - Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng II. Tác dụng phát sáng: 1. Bóng đèn bút thử điện: Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất 2. khí Đènnày điôtphát phátsáng quang (đèn LED): Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng Ghi nhớ: •* Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật bây dẫngiờ nóng lên. Và : Nếu vật dẫn nóng đến nhiệt độ cao thì Sau khi học xong phát học sángnày chúng tiết •* Dòng điện có thể ta làm cần sáng ghi bóng nhớ đèn những ? và đèn bút thửgìđiện điôt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao 26 ‫٭‬ Các em chuẩn bị tiết học tiếp 1.theo Học nội dung ở vở ghi, kết hợp SGK, lắp mạch điện với các thiết bị tự tìm 2. Trả lời các câu C của bài học trong SGK và đọc thêm phần “ Có thể em chưa biết ” 3. Làm bài tập 22.1, 22.2, 22.3 trang 23 sách bài tập 4. Đọc kĩ nội dung bài 23: Tác dụng từ , tác dụng hóa và tác dụng sinh lý của dòng điện. 27 Xin cảm ơn quý Thầy Cô ! Chúc các em học tốt . 28 Xin cảm ơn quý Thầy Cô ! Chúc các em học tốt . 29 BT1: Bóng đèn tròn (dây tóc, sợi đốt) trong gia đình ở nhà em phát sáng là do: A. Tác dụng nhiệt của dòng điện. B. Tác dụng phát sáng của dòng điện. C. Vừa tác dụng nhiệt vừa tác dụng phát sáng. D. Dựa trên các tác dụng khác . BT2: Thiết bị, đồ dùng điện nào sau đây không hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện? A. Bếp điện. ủi. C. Nồi cơm điện . máy. B. Bàn D. Quạt 30 BT3: Tác dụng nhiệt của dòng điện trong các thiết bị, đồ dùng điện nào sau đây là có ích: A. Bàn ủi điện. B. Máy sấy tóc. C. Lò nướng điện. D. Cả A, B, C đều đúng . BT4: Trong gia đình, điôt phát quang không có trong các thiết bị, đồ dùng điện nào sau đây : A. Tivi. C. Máy vi tính . B. Quạt trần. D. Đầu DVD. 31 BT5: Cầu chì có tác dụng gì trong mạch điện ở nhà em ?. A. Ngắt mạch điện khi có sự cố chập điện. B. Trang trí cho đẹp ở các bảng điện. C. Bảo vệ an toàn cho đồ dùng điện. D. Cả hai câu A và C đều đúng. BT6: Khi cầu chì trong nhà bị đứt chúng ta có thể: A. Dùng dây đồng thay thế. B. Dùng dây nhôm có cùng tiết diện. C. Dùng đinh sắt thay thế. D. Cả ba ( A, B, C đều sai ). 32