Nội dung

CHƢƠNG 6: THANH TOÁN ĐIỆN TỬ 6.1. Tổng quan về thanh toán điện tử 6.2. Các công cụ thanh toán điện tử 6.1. Tổng quan về thanh toán điện tử 6.1.1. Khái niệm về thanh toán Thanh toán là sự chuyển giao tài sản của một bên (người hoặc công ty, tổ chức) cho bên kia, thường được sử dụng khi trao đổi sản phẩm hoặc dịch vụ trong một giao dịch có ràng buộc pháp lý Các hình thức thanh toán chủ yếu: - Thanh toán bằng hiện vật (hàng đổi hàng) - Thanh toán bằng tiền: 90% người Việt Nam chi tiêu hàng ngày bằng tiền mặt - Thanh toán bằng nghĩa vụ, quyền 6.1.2. Thanh toán truyền thống - Trao đổi hàng hóa, dịch vụ, thực hiện nghĩa vụ tài sản qua các hình thức như tiền mặt, séc, qua ngân hàng, ủy quyền thu chi, thẻ tín dụng/ghi nợ (credit/debit card) - Yêu cầu của hệ thống thanh toán truyền thống là tin cậy, toàn vẹn và xác thực. Trong đó, tiền mặt là phương tiện thanh toán truyền thống phổ biến nhất - Một số phương thức thanh toán truyền thống phổ biến: Tiền mặt, thẻ tín dụng/ghi nợ, séc, ủy nhiệm thu chi, hàng đổi hàng, xác nhận nợ, hối phiếu,... 6.1.3. Thanh toán điện tử “Thanh toán điện tử là các khoản thanh toán trong môi trường thương mại điện tử với hình thức trao đổi tiền thông qua các phương tiện điện tử” (Kaur và Pathak, 2015). - Là một mô hình giao dịch không sử dụng tiền mặt đã phổ biến trên thế giới trong những năm gần đây. Nói một cách dễ hiểu, thanh toán điện tử là việc giao dịch trên môi trường internet, thông qua đó người sử dụng có thể thực hiện các hoạt động thanh toán, chuyển, nạp hay rút tiền,… 6.3.2. Lợi ích của thanh toán điện tử * Lợi ích chung -Hoàn thiện và phát triển TMĐT -Tăng quá trình lưu thông tiền tệ và hàng hóa -Nhanh chóng và an toàn hơn -Hiện đại hóa hệ thống và nghiệp vụ thanh toán * Lợi ích đối với khách hàng -Tiết kiệm được chi phí kinh doanh -Tiết kiệm được thời gian -Thông tin liên lạc nhanh hơn và hiệu quả Lợi ích trong giao dịch mua bán của thanh toán điện tử - Nhanh chóng, tiện lợi như mô hình của VTC Pay 6.1.5. Hạn chế của thanh toán điện tử - Gian lận thẻ tín dụng + Rủi ro với ngân hàng phát hành + Rủi ro với ngân hàng thanh toán + Rủi ro đối với đơn vị chấp nhận thẻ - Vấn đề bảo mật thông tin Yêu cầu đối với thanh toán điện tử -Khả năng có thể chấp nhận được -An toàn và bảo mật cho các giao dịch tài chính -Giấu tên (vô danh) -Khả năng có thể hoán đổi được -Tính linh hoạt và hiệu quả -Tính hợp nhất -Tính tin cậy Ví dụ: Vấn đề An toàn và bảo mật Với chế tài xử phạt còn quá nhẹ, sự phát triển ồ ạt cùng tính bảo mật của ví điện tử, cổng thanh toán còn nhiều lỗ hổng, dễ bị tấn công, gây rủi ro cho người dùng. Mới đây, anh Phạm Quang Minh, trú tại Q.Đống Đa, TP.Hà Nội, cho biết có gửi câu hỏi thắc mắc lên trang fanpage Facebook của Momo. Vài phút sau, khách hàng này nhận được tin nhắn thông qua mạng xã hội Facebook của một người tự nhận là nhân viên chăm sóc khách hàng của Momo yêu cầu anh Minh cung cấp số chứng minh nhân dân và địa chỉ email để xác nhận chủ tài khoản. Khi có các thông tin này, đối tượng đã nhanh chóng đổi mật khẩu ví điện tử Momo của anh Minh. Ngay lập tức, mã O.T.P xác thực tài khoản đã được gửi vào email của người dùng, và đối tượng dễ dàng chiếm đoạt ví điện tử của anh Minh, đồng thời thực hiện các thao tác chuyển tiền. Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng trong năm 2019 phát hiện một số tồn tại, vi phạm như: ký kết hợp đồng với một số đối tác tham gia hệ thống thanh toán trực tuyến trước thời điểm được cấp phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán; không kiểm tra thông tin của đối tác,...