Nội dung

BÀI 6 QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 1 1. KHÁI QUÁT RRTK 1.1. Các khái niệm a/ Khái niệm thanh khoản: Dưới góc độ TS: TK là khả năng chuyển hóa thành tiền của TS và ngược lại. Một TS được xem là TK khi đáp ứng được các tiêu chí sau: - Có sẵn số lượng để mua, bán (the right amount is available). - Có sẵn thị trường giao dịch (at the right location). - Có sẵn thời gian giao dịch (at the right time). - Giá cả (chi phí giao dịch) hợp lý (at the right price) Câu hỏi: Trong thực tế, những TS nào có tính TK cao? TS nào có tính TK thấp? http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 2 Dưới góc độ NH: TK là khả năng NH đáp ứng kịp thời và đầy đủ các nghĩa vụ tài chính phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh như chi trả tiền gửi, cho vay, thanh toán, và các giao dịch tài chính khác. b/ Cung, cầu và trạng thái TK: Cung TK (luồng tiền vào): Là số tiền có sẵn hoặc có thể có trong thời gian ngắn để NH sử dụng. Các bộ phận tạo nên nguồn cung TK gồm: 1. Tiền gửi bổ sung; 2. Doanh thu từ các dịch vụ. 3. TD được hoàn trả; 4. Bán tài sản. 5. Vay từ thị trường tiền tệ. Câu hỏi: Nguồn cung quan trọng nhất? http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 3 Cầu thành TK (luồng tiền ra): Là số tiền NH có nhu cầu chi trả ngay lập tức hoặc trong một thời gian ngắn. Các bộ phận tạo nên cầu TK gồm: - Khách hàng rút tiền gửi. - Cấp tín dụng cho khách hàng. - Hoàn trả các khoản đi vay. - Chi phí nghiệp vụ và thuế, chi trả cổ tức bằng tiền. Câu hỏi: Bộ phận cầu TK chủ yếu? Trạng thái TK ròng (khe hở TK - Net Liquidity Position - NLP): Là chênh lệch giữa tổng cung và tổng cầu TK tại một thời điểm, và được xác định như sau: Trạng thái TK ròng = Cung TK - Cầu TK http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 4 Nếu NLP > 0: NH phải đối mặt với thặng dư TK, tức dư thừa tiền mặt không có LS, NH cần xác định đầu tư ntn? Nếu NLP < 0: NH phải đối mặt với thâm hụt TK, tức thiếu hụt tiền mặt để chi trả, NH cần xác định nguồn bổ sung TK? ở đâu? chi phí thế nào? c/ Rủi ro thanh khoản: Rủi ro TK là khả năng NH không đáp ứng được các nghĩa vụ tài chính một cách tức thời hoặc phải huy động vốn bổ sung với chi phí cao hoặc phải bán TS với giá thấp. Rủi ro TK xảy ra khiến NH phải đình trệ HĐ, gây thua lỗ, mất uy tín và nếu nghiêm trọng có thể dẫn đến phá sản. http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 5 1.2. Sự cần thiết quản lý thanh khoản Các RR như RRLS, RRTG, RRTD... có thể đe dọa đến khả năng thanh toán cuối cùng của NH, nhưng RRTK chỉ là một vấn đề xảy ra thường nhật đối với hoạt động NH. Chỉ trong trường hợp đặc biệt hãn hữu, RRTK mới đe dọa đến khả năng TT cuối cùng của NH. Vì vấn đề TK là vấn đề thường nhật, cho nên một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu đối với nhà quản lý NH là bảo đảm khả năng TK một cách thường xuyên, liên tục và đầy đủ. http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 6 Các lý do có thể nêu ra như sau: Thứ nhất, có sự đánh đổi giữa TK và KN sinh lời. Thứ hai, nếu RRTK xảy ra, tùy theo mức độ mà NH có thể chịu: - Chuyển hoá TSC thanh khoản thành tiền với chi phí cao. - Tiếp cận với MM để tăng vốn với những ĐK khắt khe hơn. - Đình trệ hoạt động dẫn đến giảm thu nhập. - Mất uy tín dẫn đến mất KH và với các cơ quan quản lý. Tất cả các biểu hiện này đều làm cho NH tiến gần tới bờ vực mất khả năng thanh toán và đi đến phá sản. http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 7 Thứ ba, trong trường hợp đặc biệt, RRTK có thể đẩy NH tới tình trạng mất KN thanh toán (insolvency), là trạng thái bên bờ vực phá sản ngân hàng. Ngày nay, MM phát triển với nhiều công cụ phong phú và hiệu quả, nên nhiều NH cho rằng có thể đi vay được một lượng vốn lớn tại bất cứ thời điểm nào để đáp ứng nhu cầu TK khi cần thiết, do đó, đã coi nhẹ việc duy trì một lượng TSC TK nhằm đáp ứng nhu cầu TK thường xuyên, do đó, đã có những NH trở tay không kịp, nên đã rơi vào tình trạng mất KN thanh toán. http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 8 Nhà quản lý NH cần lưu ý, NH có thể bị đóng cửa nếu không tăng đủ và kịp thời nguồn TK, cho dù KN thanh toán cuối cùng của NH là tốt; điều này hàm ý không thể thờ ơ với RRTK trong KD NH. 1.3. Dấu hiệu nhận biết rủi ro thanh khoản Thứ nhất: Lòng tin của dân chúng. Có bằng chứng nào cho thấy NH đang đánh mất dần người gửi tiền, bởi vì họ lo ngại rằng NH sẽ thiếu tiền mặt hoặc không thể thanh toán các khoản nợ đến hạn? Thứ hai: Sự biến động giá cổ phiếu của NH. Thị giá cổ phiếu của NH giảm, bởi vì những nhà đầu tư nhận thấy NH đang đứng trước một cuộc khủng hoảng TK? http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 9 Thứ ba: áp dụng mức LSHĐ cao hơn thị trường. Có bằng chứng rằng NH áp dụng mức LSHĐ và chấp nhận mức LSĐV cao hơn mức LSTT một cách bất thường? Thứ tư: Chịu lỗ khi bán TS. Ngân hàng có chịu sức ép bán tài sản một cách vội vã và sẵn sàng chịu lỗ lớn để đáp ứng nhu cầu TK? Thứ năm: Khả năng đáp ứng nhu cầu vay vốn của KH. NH có khả năng đáp ứng đúng hẹn và đầy đủ các cam kết TD? nhu cầu xin vay của những KH có hệ số tín nhiệm cao có được giải quyết? http://nguyenvantien-hvnh.blogspot.com/ 10