Nội dung

QUAÙ MAÃN CAÛM Quaù maãn caûm 1 Beänh lyù mieãn dòch (immunopathology) Phaûn öùng khoâng phuø hôïp Beänh töï mieãn: Vieâm ña khôùp daïng thaáp, Lupus... Ñaùp öùng mieãn dòch khoâng hieäu quaû: suy giaûm mieãn dòch Ñaùp öùng quaù möùc Quaù maãn caûm 2 Khaùng nguyeân + Khaùng theå Khaùng nguyeân + lymphocyte T Phaûn öùng quaù möùc Quaù maãn caûm Baûo veä Khoâng coù bieåu hieän Roái loaïn Toån thöông toå chöùc Phaûn öùng quaù maãn 3 Phaân loaïi • Gel vaø Coombs: Type I: Phaûn öùng phaûn veä vaø atopy (immediate hypersensitivity) Quaù maãn töùc khaéc. Type II: Phaûn öùng quaù maãn do khaùng theå ñoäc teá baøo (antibody- dependent cytotoxic hypersensitivity) Type III: Phaûn öùng quaù maãn do phöùc hôïp mieãn dòch Type IV: Phaûn öùng quaù maãn qua trung gian teá baøo Quaù maãn caûm 4 Quaù maãn type I KN (allergen) KT thuoäc lôùp IgE KN-KT treân beà maët teá baøo Phoùng thích mediators Atopy: suyeãn, chaøm (atopic dermatitis), maøy ñay… Toaøn thaân Shock phaûn veä Tyû leä 5-30% daân soá Quaù maãn caûm 5 QUAÙ MAÃN TYPE I  Allergy: (dò öùng) thöôøng duøng ñeå chæ PÖQM type I  Allergen: dò öùng nguyeân, khaùng nguyeân töø moâi tröôøng, gaây ñaùp öùng dò öùng ôû ngöôøi nhaïy caûm, raát ít hoaëc khoâng ñoäc haïi  Quaù maãn toaøn thaân (generalized anaphylaxis)  Quaù maãn boä phaän (localized anaphylaxis: atopy) Quaù maãn caûm 6 Lòch söû  Von Behring (1890): phaûn öùng khi duøng SAD  Portier Richer (1902): Duøng ñoäc toá heán bieån Actinaria vaø Physalia Anaphylaxis ( prophylaxis) shock phaûn veä.  Prausnitz vaø Kustner (1921): duøng serum cuûa Kustner (dò öùng vôùi caù) vaø KN caù: truyeàn thuï ñoäng baèng huyeát thanh (atopic reagin)  Coca vaØ Cook (1923) duøng töø atopy ñeå dieãn taû laâm saøng cuûa suyeãn, maøy ñay, eczema, hay fever.  Ishizaka (1968): tìm ra IgE Quaù maãn caûm 7 Khaùng nguyeân • Troïng löôïng phaân töû: 10.000  70.000 dalton • Nhieàu ñöôøng xaâm nhaäp • Ñöôøng tieâm deå gaây phaûn öùng quaù maãn naëng Protein • Phaán hoa, buïi nhaø (loâng thuù, naám moác, house dust mite) • Thöùc aên bieån, tröùng, ñaäu phoäng, ñaäu naønh, söõa, hoät, nguû coác, luùa mì, ..döôïc phaåm. • Latex allergen: maøy ñay, vieâm keát maïc, vieâm muõi dò öùng, suyeãn, phuø. Latex-fruit syndrome (-glucanase,chitinase) • Noïc ñoäc coân truøng, khaùng huyeát thanh. Quaù maãn caûm 8 Khaùng nguyeân • •    Hapten Khaùng sinh: PNC, Sulfonamides, Cephalosporines, Tetracyclines... Polysaccharides: Dextran Hieám gaëp Hormone: Insulin, ACTH, vasopressine, parathormone Enzyme: Trypsine, penicilinase, protein ngöôøi, tinh dòch Vitamine: Thiamine, folic acid Quaù maãn caûm 9 Khaùng theå Reaginic antiboby IgE gaén treân beà maët teá baøo mast vaø basophil Fc gaén vaøo receptor FcRI cuûa teá baøo mast IgG4 döôùi lôùp khoâng quan troïng Haøm löôïng trong maùu thaáp (250ng/ml) IgE gaén vaøo thuï theå FcRI, choáng ñöôïc söï phaân huûy bôûi caùc serum protease neân toàn taïi vaøi thaùng.  Stanworth: tieâm atopic serum 12 nôi, haøng tuaàn tieâm allergen ñaëc hieäu.       Quaù maãn caûm 10