Nội dung

ĐỌC VĂN – TIẾT 106 + 107 I. Tìm hiểu chung 1) Tác giả (1909 -1982) * Vị trớ: Nhà phê bình văn học xuất sắc nhất của văn học Việt Nam hiện đại * Đóng góp: Đem đến cho văn học một phong cách phê bình riêng đặc sắc: + Sự uyên bác về tri thức + Sự tinh tế trong cảm thụ + Ngòi bút phê bìn giàu chất thơ 2. Đoạn trích: a.Xuất xứ đoạn trích Phần I: - Cung chiêu anh hồn Tản Đà THI NHÂN VIỆT NAM - Một thời đại trong thi ca Phần II: 169 bài thơ của 46 nhà thơ ( 1932 - 1941) Phần III: “Nhỏ to” – Lời tác giả Nguồn gốc và quá trình phát triển của Thơ mới Sự phân hoá của Thơ mới Định nghĩa về Thơ mới. Phân biệt Thơ mới và thơ cũ b. Nội dung và bố cục Vấn đềnộitinh Theo em dung thần Thơ Mới bao trùm văn bản là gì? 1. Nguyên tắc xác định tinh thần Thơ Mới 2. Tinh thần Thơ Mới: là sự khẳng định cái “tôi” Đoạn trích có thể chia thành mấy phần? Nêu3. nội dung từng phần? Giải pháp cho bi kịch II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN tác giảthơ thì mới cái 1. Nguyên tắc để xác định Theo tinh thần khó trong việc tìm ra tinh thần của thơ * Phương pháp luận của Hoài Thanh: mới là gì? - Bắt đầu: Trích dẫn thơ Người giai nhân: bến đợi dưới cây già Tình du khách: thuyền qua không buộc chặt Ô hay! Cảnh cũng ưa người nhỉ! Ai thấy ai mà chẳng ngẩn ngơ! Hình ảnh ước lệ cổ điển Giọng điệu trẻ trung, hiện đại theo: Đưa ra luận cứ Vì sao lại khó phân biệt ? + Nhà thơ nào cũng có thể có những câu thơ hay Cả hai loại thơ đó nhưng không tiêu biểu đều không thể đại + Thời đại nào cũng có diện cho thời đại thể có những bài thơ dở -Tiếp Khó phân biệt một cách rõ ràng - Cuối cùng: Đưa ra nguyên tắc xác định Tác căn giả cứ đã vào đưacái ra dở + Chỉ căn cứ vào bài hay, không cách nhận diện + Chỉ căn cứ vào đại thể, không căn cứ thế vào nào cục bộ như ? Em có nhận xét gì về phương pháp lập luận của Hoài Thanh? - Lập luận theo lối quy nạp - Luận chứng tiêu biểu - Luận cứ xác đáng - Luận điểm rõ ràng - Giản dị, sinh động - Biện chứng, khách quan 2. Tinh thần thơ mới là sự khẳng định cái tôi Điểm giống -Nói về con người có thể là chủ thể hay khách thể của hành động. - Có khi dùng “ta” lại diễn tả cái “tôi” Tác giả đã sử So sánh giữa thơ cũ và thơ mới dụng thao tác lập luận nào? Nhằm Điểm khác mục đích gì? Thơ cũ Thơ mới Ta Tôi Cái chung, ý thức cộng đồng Cái riêng, ý thức cá nhân Vừa hàm súc, vừa ấn tượng; vừa lạ lại vừa hay Tác giả đã căn cứ vào đâu để chỉ ra đặc điểm khác biệt này? Tác giả đã nhìn vào lịch sử, văn học và xã hội mà chỉ ra đặc điểm này Ví dụ Về đại thể: Xã hội Việt Nam xưa không có cái tôi Thảng hoặc có những bậc kỳ tài ghi dấu ấn riêng của mình. Nhưng đó không phải cái tôi với ý nghĩa tuyệt đối của nó Hệ thống ngôn ngữ giàu tính biểu cảm, chứa đựng một cái nhìn chưa từng có về những bậc kì tài của thơ cũ Cách trình bày vấn đề chặt chẽ, sắc sảo Cách nói giàu hình ảnh, Cảm xúc Giọng điệu: Sôi nổi, Thiết tha Ngôn ngữ khúc chiết, giản dị * Biểu hiện “Ngày thứ nhất”: Bỡ ngỡ, lạc loài Khó chịu, ác cảm “Ngày một ngày hai”: Tác giả đã nhìn nhận sự vận động của thơ mới xung quanh cái tôi như thế nào ? Vô số người quen Thương cảm Hình tượng hóa cái tôi có dáng vẻ, điệu bộ, cảnh ngộ, bi kịch như một con người. * Phương pháp lập luận, so sánh thơ Xuân Diệu và thơ Nguyễn Công Trứ: Ngày ba bữa vỗ bụng rau bình bịch, ăn chẳng cầu no Đêm năm canh an giấc ngáy kho kho, đời thái bình cửa thường bỏ ngỏ Cười trước cảnh nghèo Thương cảm Nỗi đời cay cực đang giơ vuốt Khóc than Cơm áo không đùa với khách thơ trước cảnh nghèo Thơ mới yếu đuối, khổ sở, thảm hại *) Bi kịch của cái tôi: “…Đời chúng ta nằm trong vòng chữ tôi. Mất bề rộng ta đi tìm bề sâu. Nhưng càng đi sâu càng lạnh. Ta thoát lên tiên cùng Thế Lữ, ta phiêu lưu trong trường tình cùng Lưu Trọng Lư, ta điên cuồng với Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, ta đắm say cùng Xuân Diệu. Nhưng động tiên đã khép, tình yêu không bền, điên cuồng rồi tỉnh, say đắm vẫn bơ vơ. Ta ngơ ngẩn buồn, trở về hồn ta cùng Huy Cận…” Nội dung thể hiện trong đoạn văn trên là gì? • “Mất bề rộng” : không nghiêng về đoàn thể cộng đồng như thơ cũ • “Tìm bề sâu”: đi sâu vào ý thức cái tôi, ý thức cá nhân • Lạnh  Sự cô đơn Cái tôi cô đơn, bế tắc, nhỏ bé, tội nghiệp * Con đường tìm lối thoát của các nhà thơ mới Thế Lữ Lưu Trong Lư Chế Lan Viên Hàn Mặc Tử Lên tiên Phưu Vậy lưu cáctrong nhà thơ trường mới đãtình tự giải thoát cho mình như thế nào? Động tiên khép Tình yêu không bền Điên cuồng Điên rồi tỉnh Xuân Diệu Đắm say Vẫn bơ vơ Huy Cân Ngẩn ngơ buồn Sầu Đây là một trong những đoạn văn hay nhất của bài tiểu luận. Diễn đạt tinh tế tài hoa. Đây cũng chính là tấm lòng của người viết 3. GIẢI PHÁP CHO BI KỊCH Con đường giải thoát thoát Các nhà thơ mới đã tìm con đường giải thoát bi kịch ấy như thế nào ? * Họ gửi vào tình yêu tiếng Việt * Họ dồn tình yêu đấ nước thiết tha trong tình yêu tiếng mẹ đẻ thân thương và thiêng liêng * Họ hiểu lời ông chủ báo Nam Phong “Truyện Kiều còn tiếng ta còn, nước ta còn” Cuối cùng họ đã đạt được kết quả như thế nào ? Kết quả * Trong thất vọng nảy mầm hi vọng * Tinh thần nòi giống chỉ biến thiên chứ không tiêu diệt • Ví dụ: “ Nằm trong tiếng nói yêu thương Nằm trong tiếng mẹ vấn vương một thời Sơ sinh lòng mẹ đưa nôi Hồn thiêng đất nước cùng ngồi bên con Tháng ngày con mẹ lớn khôn Yêu thơ, thơ kể lại hồn ông cha Đời bao tâm sự thiết tha Nói trong tiếng nói ông cha thuở nào” (Huy Cận) 4. Những thành công về mặt nghệ thuật * Nghệ thuật nghị luận tài hoa, sắc sảo * Lập luận chặt chẽ, mạch lạc, dẫn chứng tiêu biểu, lí lẽ sắc bén, đảm bảo tính khoa học. * Lời văn giản dị, trong sáng, giàu cảm xác III. TỔNG KẾT ( ghi nhớ - sách giáo khoa) Bài tập về nhà Sự xuất hiện của cái Tôi làm ta liên tưởng đến cảnh ngộ của: Một người khỏch khụng mời? Một cụ dõu mới? Một kẻ ngụ cư? ý kiến của em? Viết một văn bản có dung lượng khoảng 2 trang với tiêu đề: “Chất thơ trong văn phê bình của Hoài Thanh”