Nội dung

02/08/2012 Giảng viên: ThS. Nguyễn Lê Hồng Vỹ Điện thoại: 090 99 42444 Email: nlhongvy@yahoo.com https://sites.google.com/site/nguyenlehongvy 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 1 GIỚI THIỆU MÔN HỌC Chương 1 2 3 4 5 6 7 2 August 2012 Tên chương Giới thiệu hệ thống ngân hàng và tổng quan về NHTM Nghiệp vụ huy động vốn của NHTM Tổng quan về tín dụng ngân hàng Tín dụng ngắn hạn của NHTM Tín dụng trung, dài hạn của NHTM Dịch vụ thanh toán của NHTM Hoạt động khác của NHTM Tổng cộng Nguyễn Lê Hồng Vỹ Số tiết 8 7 6 7 7 5 5 45 2 1 02/08/2012 Chương 1 GIỚI THIỆU HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VÀ TỔNG QUAN VỀ NHTM 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 3 1.1 HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM Ngân hàng Trung ương Ngân hàng chính sách, phát triển Tại Việt Nam là ngân hàng Nhà nước VN Ngân hàng Phát triển VN NH chính sách Xã hội VN NHTM nhà nước Ngân hàng Thương mại 2 August 2012 NHTM cổ phần NHTM liên doanh NHTM của nước ngoài Nguyễn Lê Hồng Vỹ 4 2 02/08/2012 1.1 HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM Hai mô hình tổ chức của NHTW: 1. NHTW trực thuộc Chính phủ 2. NHTW trực thuộc Quốc hội Ngân hàng Trung ương Chức năng của NHTW: 1. Quản lý Nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ - Ngân hàng 2. Thực hiện nghiệp vụ của NHTW NHTW của Việt Nam là NHNN VN NHNN VN trực thuộc Chính phủ 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 5 1.1 HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM Phát hành tiền và điều tiết lưu thông tiền tệ (thông qua 4 kênh): Nghiệp vụ Ngân hàng Trung ương - Cho vay đối với nền KT thông qua hệ thống NHTM (người cho vay cuối cùng) - Cho vay đối với chính phủ - Phát hành qua thị trường mở (OMO) - Phát hành tiền qua thị trường hối đoái Tổ chức hệ thống thanh toán qua NH Điều hành chính sách tiền tệ quốc gia Hoạt động thanh tra, giám sát 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 6 3 02/08/2012 1.1 HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM Ngân hàng chính sách, phát triển 2 August 2012 Là công cụ tài chính của CP thực hiện chính sách tín dụng của NN: - NH CSXH: Chính sách đối với người nghèo, nông dân. - NHPT VN (VDB): chính sách tín dụng đầu tư và TDXK cho DN VDB hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, được CP đảm bảo khả năng thanh toán, tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng 0%, không tham gia bảo hiểm tiền gửi. Nguyễn Lê Hồng Vỹ 7 1.1 HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM Tổ chức trung gian tài chính Ngân hàng Thương mại Cầu nối tiết kiệm và đầu tư Trực tiếp kinh doanh tiền tệ Hoạt động dịch vụ NH 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 8 4 02/08/2012 1.2. TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI NỘI DUNG Ra đời, phát triển Khái niệm Chức năng Phân loại Các nghiệp vụ Tác động của Luật các TCTD 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 9 1.2.1. Sự ra đời và phát triển  NHTM ra đời và phát triển bắt nguồn từ sự phát triển của hoạt động cho vay nặng lãi đã từng tồn tại trong thời kỳ phân rã của chế độ công xã nguyên thủy.  Khoảng 3.500 năm trước công nguyên, các ngôi đền tại xứ Chaldée (thuộc Irak ngày nay) đã có các hoạt động tương tự như ngân hàng: tiếp nhận những lễ vật và tài sản do các tín đồ gửi, rồi cho nông dân vay với lãi suất cao  Còn ở Ý, chính quyền La Mã tổ chức riêng một đường phố để làm nơi hội họp cho những người mua bán, trao đổi tiền bạc và vay nợ. Họ hành nghề trên những chiếc ghế dài được gọi là “Banco” và đó chính là nguồn gốc của chữ Banque, Bank để chỉ nghề ngân hàng. 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 10 5 02/08/2012 1.2.1. Sự ra đời và phát triển  Khi CNTB hình thành và phát triển, cùng với áp lực của cuộc đấu tranh chống cho vay nặng lãi, các ngân hàng buộc phải hạ lãi suất cho vay → Chính phủ đã ủng hộ bằng các đạo luật ban hành quy định lãi suất cho vay tối đa.  Các nhà tư bản đã liên kết lại thành các hội tín dụng cho vay lẫn nhau với lãi suất vừa phải... Dần dần những hội tín dụng này đã phát triển thành những ngân hàng TMCP.  Trải qua quá trình phát triển của các hình thái kinh tế xã hội, NHTM (Commercial Bank) đã hình thành, tồn tại và phát triển cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa.  Nền kinh tế hàng hóa càng phát triển mạnh → Kinh tế thị trường → NHTM ngày càng được hoàn thiện. 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 11 1.2.2. Khái niệm Điều 4 Luật các tổ chức tín dụng Việt Nam số 47/2010/QH12: “Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng”. Hoạt động ngân hàng: Là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi, sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán. Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định nhằm mục tiêu lợi nhuận. 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 12 6 02/08/2012 1.2.2. Khái niệm- Bản chất NHTM là định chế tài chính trung gian quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Nhờ hệ thống định chế này mà các nguồn tiền nhàn rỗi sẽ được huy động, tạo lập nguồn vốn tín dụng to lớn để cho vay phát triển kinh tế. 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 13 1.2.2. Khái niệm- Bản chất  NHTM là đơn vị KD tiền tệ và cung cấp đa dạng các dịch vụ tài chính tiền tệ đặc trưng là:  Nhận tiền gửi  Cấp tín dụng  Cung ứng các dịch vụ thanh toán 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 14 7 02/08/2012 Ngân hàng thương mại Là một loại hình DN đặc biệt Là một tổ chức trung gian tài chính Họat động KD trong lĩnh vực tiền tệ tín dụng và dịch vụ NH Nguyễn Lê Hồng Vỹ 2 August 2012 15 1.2.3. Chức năng của NHTM Chức năng trung gian tài chính (trung gian tín dụng và thanh toán) Chức năng KD tiền tệ (tạo ra sản phẩm, dịch vụ NH) 2 August 2012 Chức năng tạo tiền Nguyễn Lê Hồng Vỹ 16 8 02/08/2012 1.2.4. Phân loại NHTM NHTM nhà nước: 100% vốn của nhà nước NHTM cổ phần: Vốn do các cổ đông đóng góp Dựa vào hình thức sở hữu Chi nhánh NH nước ngoài: vốn của nước ngoài 2 August 2012 Ngân hàng liên doanh: Vốn do các bên liên doanh góp Nguyễn Lê Hồng Vỹ 17 1.2.4. Phân loại NHTM Dựa vào chiến lược kinh doanh Ngân hàng Ngân hàng bán Ngân hàng bán vừa bán buôn buôn lẻ vừa bán lẻ 2 August 2012 Nguyễn Lê Hồng Vỹ 18 9 02/08/2012 1.2.4. Phân loại NHTM PGD Dựa vào quan hệ tổ chức Chi nhánh Hội sở Nguyễn Lê Hồng Vỹ 2 August 2012 19 Cơ cấu tổ chức của NHTM HOÄI ÑOÀNG QUAÛN TRÒ Ban giaùm ñoác Phoøng toå chöùc haønh chính Sôû giao dòch 2 August 2012 Phoøng ngaân quyõ Keá toaùn taøi vuï vi tính Chi nhaùnh taïi tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc TW Ban kieåm soaùt Tín duïng vaø kinh doanh Đơn vị GD taïi quaän huyeän, thò xaõ trực thuoäc tỉnh Nguyễn Lê Hồng Vỹ Thanh toaùn quoác teá Đơn vị giao dịch taïi thò traán Kinh doanh ngoaïi teä vaøng Đơn vị giao dịch taïi ñòa ñieåm khaùc Keá hoaïch phaùp cheá Phoøng giao dòch 20 10