Nội dung

CHƢƠNG 1: PHÂN LOẠI VÀ TÍNH CHẤT CHUNG CỦA CÁC NGUYÊN TỐ 1 PHÂN LOẠI & TÍNH CHẤT CHUNG Mục tiêu  Viết được cấu hình các loại nguyên tố  Giải thích nguyên nhân sự khác nhau về tính chất của các nguyên tố s, p, d 2 1. PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN TỐ 1.1. Cấu hình electron  Cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố ở trạng thái cơ bản có thể viết được bằng cách điền dần electron vào các phân lớp orbital của dãy năng lượng tăng dần với số electron tối đa được phép trên mỗi phân lớp là s2, p6, d10, f14  Cấu hình electron đầy đủ của một nguyên tố là cấu hình chỉ ra tất cả các phân lớp electron trong nguyên tử của nguyên 3 1. PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN TỐ 1.1. Cấu hình electron  Cấu hình electron rút gọn của một nguyên tố chỉ viết các phân lớp orbital có electron sau khí trơ liền trước đó Ví dụ: Al: [Ne] 3s2 3p1  Cấu hình electron bão hòa phân lớp là cấu hình của phân lớp chứa số electron tối đa Ví dụ: Cu (Z=29) [Ar] 3d10 4s1  Cấu hình electron nửa bão hòa phân lớp là cấu hình của phân lớp mới chứa 1/2 số electron tối đa Ví dụ: Mn (Z=25) [Ar] 3d5 4s2 4 1. PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN TỐ 5 1. PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN TỐ 6 1. PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN TỐ 1.2. Các loại nguyên tố  Chu kì là dãy nguyên tố xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần, có cùng số lớp electron n, bắt đầu là nguyên tố có một electron lớp ngoài cùng (ns1) và kết thúc là nguyên tố có 8 electron lớp ngoài cùng (ns2 np6), trừ chu kỳ 1 kết thúc với 2 electron (ở He 1s2).  Đến nay, hệ thống tuần hoàn các nguyên tố gồm 7 chu kỳ đầy đủ với 118 nguyên tố. Tuy nhiên, chỉ có 92 nguyên tố, đến U (Z=92) tồn tại trong tự nhiên, số còn lại là nhân tạo và không bền. 7 1. PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN TỐ 1.2. Các loại nguyên tố  Căn cứ và cấu hình electron tóm tắt, các nguyên tố được chia thành 2 loại lớn:  Nguyên tố chính  Nguyên tố chuyển tiếp 8 1. PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN TỐ 1.2. Các loại nguyên tố 1.2.1 Nguyên tố chính  Những nguyên tố thuộc các nhóm A, có lớp vỏ electron ngoài cùng đang được xây dựng trên phân lớp s (gọi là các nguyên tố s) hay trên phân lớp p (gọi là các nguyên tố p).  Có 8 nhóm nguyên tố A từ IA đến VIIIA. Các nguyên tố trong cùng một nhóm có số electron lớp ngoài cùng giống nhau và bằng số thứ tự của nhóm. 9 1. PHÂN LOẠI CÁC NGUYÊN TỐ 1.2. Các loại nguyên tố 1.2.1 Nguyên tố chính  Cấu hình electron rút gọn của nguyên tố s là ns1→2  Cấu hình electron rút gọn của nguyên tố p là ns2 ns1→6  Như vậy, mỗi chu kỳ chỉ có tối đa 2 nguyên tố s và 6 nguyên tố p. Các nguyên tố này còn được gọi là các nguyên tố không chuyển tiếp, nguyên tố chính 10